Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2021-12-16, 06:20 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

444 lata temu 16 grudnia 1577 roku król polski Stefan Batory wjechał uroczyście do Gdańska i przyjął przysięgę wierności tamtejszej rady miejskiej. 40 lat temu 16 grudnia 1981 roku trzy dni po wprowadzeniu stanu wojennego oddziały ZOMO i wojska polskiego dokonały pacyfikacji Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” w Katowicach. Podczas ataku na kopalnię zginęło 9 górników a 21 zostało rannych. 41 lat temu 16 grudnia 1980 roku zmarł śląski pisarz, reżyser i scenarzysta filmowy Jan Fethke.
Kartka z Kalendarza 16 grudnia 2021
Jan Fethke urodził się 26 lutego 1903 roku w rodzinie polskiego lekarza w Opolu. Jako nastolatek wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska i brał udział w działaniach konspiracyjnych związanych z przygotowaniami do plebiscytu a potem do III powstania śląskiego. Po zdaniu matury podjął studia w Gdańsku, gdzie zetknął się z dwoma dziedzinami, które stały się jego największymi życiowymi pasjami. Mowa tu o filmie i języku esperanto.

Karierę zawodową rozpoczął pod koniec lat dwudziestych XX wieku w Berlinie, który w istocie był wówczas stolicą europejskiej kinematografii. Tam pracował jako autor scenariuszy i scenopisów czyli technicznych planów realizacji filmów, a także scenarzysta.

Współpracował m.in. z twórcą niemieckiego ekspresjonizmu filmowego Fritzem Langiem i innymi filmowcami lewicowymi, pisał też powieści pod pseudonimem Jean Forge. Gdy w Niemczech władzę objęli hitlerowcy wyjechał do Polski, zachowując jednak niemieckie obywatelstwo.

W Polsce napisał kilkanaście scenariuszy filmowych i wyreżyserował kilka filmów, z których największym kinowym przebojem była wyreżyserowana przez niego wspólnie z Konradem Tomem komedia muzyczna „Zapomniana melodia”.

Z tego filmu na pewno nasi słuchacze pamiętają co najmniej trzy znane piosenki napisane przez słynnego Adama Astona „Już nie zapomnisz mnie”, „Ach jak przyjemnie kołysać się wśród fal” oraz jazową wersję klasycznego kanonu „Panie Janie”. Był także współtwórcą znakomitej komedii „Paweł i Gaweł”, z której z pewnością pamiętają Państwo piosenkę „Aaa kotki dwa”.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej jako obywatel niemiecki został przez polskie władze internowany. Po zajęciu Warszawy przez Niemców w październiku 1939 r. podjął współpracę z utworzoną w polskiej stolicy niemiecką filią niemieckiej firmy FIP ("Film- und Propagandamittel Vertriebsgesellschaft"), dla której ukończył własne filmy rozpoczęte przed wybuchem wojny.

W kolejnych latach przeniósł się do Monachium, gdzie pracował jako reżyser dla wytwórni „Bavaria”. Tam w roku 1944 podczas realizacji filmu dokumentalnego "Praha" został aresztowany przez gestapo i za wrogość dla narodowego socjalizmu skazany na 4 lata ciężkich robót.

W roku 1945 wrócił do Polski, przyjął polskie obywatelstwo i ponownie podjął współpracę z polską kinematografią jako scenarzysta i reżyser m.in. filmów „Zakazane piosenki”, „Załoga”, „Sprawa do załatwienia” i „Irena do domu”.

W roku 1961 podczas wizyty w Berlinie Zachodnim postanowił zostać na zachodzie. Pracował w Berlinie Zachodnim jako lektor języka esperanto i powieściopisarz.
Jan Fethke zmarł 16 grudnia 1980 roku w Berlinie.

Zobacz także

2024-04-16, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 16 kwietnia - Święto Wojsk Inżynieryjnych - Dzień Sapera, obchodzony przez Wojsko Polskie, dla upamiętnienia sforsowania Odry i Nysy Łużyckiej przez wojska… » więcej 2024-04-15, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 15 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Kombatanta. 15 kwietnia - Światowy Dzień Trzeźwości. 15 kwietnia - Światowy Dzień Sztuki. » więcej 2024-04-14, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 14 kwietnia - Święto Chrztu Polski, święto państwowe, ustanowione przez Sejm 22 lutego 2019 roku. Prawdopodobnie 14 kwietnia 966 roku, w Wielką Sobotę… » więcej 2024-04-13, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 13 kwietnia - Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, ustanowiony przez Sejm 14 listopada 2007 roku. Jest obchodzony w rocznicę opublikowania przez Niemcy… » więcej 2024-04-12, godz. 00:16 Kartka z kalendarza 12 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Załogowych Lotów Kosmicznych, upamiętniający pierwszy lot człowieka w kosmos. Został zainicjowany przez Zgromadzenie… » więcej 2024-04-11, godz. 09:38 Kartka z kalendarza 11 kwietnia - Światowy Dzień Chorych na Chorobę Parkinsona, obchodzony od 1997 roku. Został ustanowiony przez Europejskie Stowarzyszenie Choroby Parkinsona… » więcej 2024-04-10, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 10 kwietnia 837 roku - Według obliczeń astronomów Kometa Halleya minęła Ziemię w najbliższej dotychczas odległości - około 5,8 miliona kilometrów. » więcej 2024-04-09, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 9 kwietnia - Światowy Dzień Gołębia. » więcej 2024-04-08, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 8 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Romów, obchodzony w rocznicę pierwszego spotkania przedstawicieli Romów z 25 państw w 1971 roku. Zainaugurowano wówczas… » więcej 2024-04-07, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 7 kwietnia - Światowy Dzień Zdrowia, obchodzony od 1950 roku, z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia WHO, dla upamiętnienia rozpoczęcia działalności… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »