Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2021-11-29, 06:20 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

191 lat temu w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku wybuchło powstanie listopadowe. Dziś przypada 209 rocznica zakończenia bitwy nad Berezyną – ostatniej bitwy napoleońskiej kampanii moskiewskiej roku 1812. Dziś przypada 67 rocznica śmierci znanego na Śląsku polskiego działacza narodowego Arkadiusza Bożka znanego jako Arka Bożek.
Kartka z Kalendarza 29 listopada 2021
Arka Bożek urodził się 12 stycznia 1899 w Markowicach koło Raciborza. W jego domu mówiono po polsku i po czesku, bo z Czech właśnie pochodziła rodzina jego matki Bernardyny Sławik.

Uczył się Arka Bożek w niemieckiej szkole podstawowej a potem w szkole wieczorowej. Jego przywiązanie do kultury polskiej pojawiło się po przeczytaniu powieści Henryka Sienkiewicza „Krzyżacy”. Czytał ją w języku niemieckim.

Nie bez znaczenia był także udział w uroczystości odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie w roku 1910 dokąd wybrał się z na zorganizowaną przez polskie stowarzyszenia z Raciborza wycieczkę w celach czystko turystycznych i zupełnie nie z pobudek patriotycznych. Dopiero podniosła atmosfera i zapoznanie się z jawnie polskim przekazem organizatorów uroczystości skłoniło go do rozmyślań o własnej tożsamości.

Podczas I wojny światowej zgłosił się Arka Bożek na ochotnika do pruskiego wojska. Walczył we Francji nad Marną i we Włoszech nad Isonzo. Był czterokrotnie ranny. W uznaniu zasług oraz odwagę awansowano go do stopnia sierżanta.

W wojsku zetknął się z działaczami socjalistycznymi co zaowocowało nabraniem przez niego lewicowych przekonań. Z tego powodu po powrocie do Raciborza początkowo współpracował z komunistycznym Związkiem Spartakusa. Współpracę tę zerwał przekonawszy się, że organizacja ta nie popiera idei niepodległej Polski. Wtedy związał się z ruchem narodowym.

W jesiennych wyborach do samorządów gminnych w roku 1919 został radnym gminy Markowice. Równocześnie przejął po rodzicach 9-hektarowe gospodarstwo i ożenił się z Jadwigą Komor.

Zaangażował się także w działalność spółdzielczą. Współtworzył w powiecie raciborskim Polską Organizację Wojskową Górnego Śląska. W jej szeregach pełnił funkcję dowódcy 2 kompanii 4 pułku raciborskiego.

W czasie I powstania śląskiego kierował akcją wysadzenia mostu na Odrze pod Raciborzem. Miało to na celu utrudnienie Niemcom przerzucenia wojsk w rejon ogarnięty powstaniem.

Brał udział w akcji plebiscytowej, m.in. ochraniając polską manifestację w Raciborzu 2 maja 1920 r. kiedy to kierowany przez niego oddział stoczył serię walk z niemieckimi bojówkami próbującymi udaremnić polski wiec. Podczas III powstania śląskiego pełnił funkcję łącznika pomiędzy dowództwem powstania a aliancką Komisją Międzysojuszniczą w Opolu.

Po powstaniu był członkiem Polsko-Niemieckiej Komisji Mieszanej ds. Górnego Śląska, której zadaniem była regulacja i wyjaśnianie wszystkich spornych spraw jakie pojawiały się w efekcie przesunięcia granic.

Gdy w 1924 roku wybrano go na wójta Markowic władze niemieckie zwlekały z zatwierdzeniem tego faktu prymy trzy lata. Po powstaniu Związku Polaków w Niemczech objął funkcję wiceprezesa I Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech w Opolu.

Kandydując z ramienia Polsko-Katolickiej Partii Ludowej zdobył mandat posła na sejmiki: prowincjonalny w Opolu i powiatowy w Raciborzu. W dniu 31 grudnia 1938 Gestapo nakazało mu opuścić Górny Śląsk. Wyjechał do Berlina i tam do maja 1939 roku pracował w centrali Związku Polaków w Niemczech.

Po próbie zamordowania go przez Gestapo przez Pomorze uciekł do Katowic. Lata II wojny światowej spędził na emigracji. W grudniu 1939 roku został mianowany przez prezydenta RP na uchodźstwie członkiem Rady Narodowej Rzeczpospolitej Polskiej. Jako delegat polskiego Rządu wraz z generałem Józefem Hallerem odbył podróż do polskich środowisk w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, gdzie zabiegali o poparcie dla emigracyjnego rządu i ochotników do tworzonej u boku aliantów armii polskiej.

Po II wojnie światowej Arka Bożek powrócił do Polski i zaangażował się w działania mikołajczykowskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego. Wkrótce z poparcia tej partii mianowano go wicewojewodą śląsko-dąbrowskim. W roku 1949 został odsunięty od funkcji publicznych. Zmarł 29 listopada 1954 roku w Katowicach.

Zobacz także

2024-04-06, godz. 19:11 Kartka z kalendarza 6 kwietnia - Święto Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. 6 kwietnia - Światowy Dzień Tenisa Stołowego. 6 kwietnia - Tydzień Czystości Wód, trwający… » więcej 2024-04-05, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 5 kwietnia - Dzień Leśnika i Drzewiarza. 5 kwietnia - Tydzień Czystości Wód, trwający od 1 do 7 kwietnia. » więcej 2024-04-04, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 4 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Wiedzy o Minach i Działań Zapobiegających Minom, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2005 roku. 4 kwietnia… » więcej 2024-04-03, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 3 kwietnia - Ogólnopolski Dzień Trzeźwości. 3 kwietnia - Światowy Tydzień Pracownika Ochrony Zdrowia, trwający do 8 kwietnia. 3 kwietnia - Tydzień… » więcej 2024-04-02, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 2 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci, obchodzony od 1967 roku, w rocznicę urodzin duńskiego pisarza Jana Christiana Andersena. 2 kwietnia… » więcej 2024-04-01, godz. 07:30 Kartka z kalendarza Prima Aprilis, dzień żartów, obchodzony w wielu krajach świata 1 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Ptaków, ustanowiony w 1906 podczas ratyfikacji Konwencji… » więcej 2024-03-31, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 31 marca - Wielkanoc - Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego 31 marca - Święto narodowe na Malcie - Dzień Wolności, w rocznicę opuszczenia wyspy w 1979… » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 30 marca - Wielka Sobota - dzień czuwania przy grobie Jezusa i oczekiwania na Jego Zmartwychwstanie. Liturgia Wigilii Paschalnej z odnowieniem przyrzeczeń chrzcielnych… » więcej 2024-03-29, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 29 marca - Dzień Metalowca. » więcej 2024-03-28, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 28 marca - 845 r. Paryż został złupiony przez wikingów. Wikingowie wielokrotnie w IX wieku najeżdżali to miasto, pustosząc je i paląc. Przełom nastąpił… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »