W połowie XVIII wieku wśród licznych państw niemieckich coraz wyraźniej dawały się odczuć hegemoniczne aspiracje Prus. Prusy po wchłonięciu Śląska stały się zagrożeniem dla również posiadającej mocarstwowe ambicje Saksonii. Ta wzmocniona wówczas unią personalną z Polską szykowała swoją armię do rozprawy z Prusami.

Król Prus Fryderyk II Wielki nie zamierzał czekać na rozwój wypadków, ale podjął decyzję o ataku wyprzedzającym. 29 sierpnia 1756 roku armia pruska wtargnęła do Saksonii. Dało to początek pierwszej w historii wojnie o globalnym charakterze. Prusy były bowiem wówczas związane sojuszem z Wielką Brytanią, ta zaś konkurowała z Francją o kolonie w Ameryce Północnej.

Zagrożona utratą pozycji światowego mocarstwa Francja skłoniła swoją sojuszniczkę Austrię do wystąpienia przeciwko powiązanym z Brytyjczykami Prusom. Austriakom, którzy kilkanaście lat wcześniej utracili na rzecz Prus Śląsk, nie trzeba było dwa razy powtarzać.

Armie austriackie wkroczyły na Śląsk, tym samym rozpoczynając tzw. trzecią wojnę śląską, będącą epizodem wojny siedmioletniej. Austriacy na początek zdobyli Wrocław, a potem także gwałtownym szturmem twierdzę kłodzką. Niemniej wojna toczyła się ze zmiennym szczęściem.

Wkrótce prusacy oblegli Wrocław i zdobywając go wzięli do niewoli blisko 20 000 cesarskich żołnierzy, w tym 17 generałów.

Jak wspomnieliśmy walki trwały na czterech kontynentach, a także na Karaibach, wszędzie tam, gdzie ścierały się interesy Anglii i Francji. Jednak na kontynencie europejskim główny ciężar wojny z wielką koalicją Francji, Hiszpanii, Austrii, Rosji i Szwecji ponosiły Prusy, które w pewnym momencie znalazły się w sytuacji krytycznej.

Wojska Rosyjskie zajęły Królewiec i Berlin i zagroziły bytowi pruskiego państwa, gdy w roku 1762 zmarła caryca Elżbieta Pawłowna, a jej następca miłośnik Fryderyka Wielkiego car Piotr III natychmiast wycofał wojska rosyjskie z Berlina, oddając Prusom część swoich wojsk do dyspozycji.

Oznaczało to rozpad koalicji antypruskiej i w krótkim czasie doprowadziło do zwycięstwa Prus i Anglii, która na tej wojnie zdobyła Kanadę, Luizjanę i Florydę oraz część francuskich posiadłości w Indiach. Śląsk pozostał własnością Prus.