Jan Kasprowicz urodził się 12 grudnia 1860 w Szymborzu na Kujawach jako jedno z czternaściorga dzieci Józefy i Piotra Kasprowiczów. Legenda głosi, że w dzieciństwie doznał cudownego uleczenia ze śmiertelnej choroby przy obrazie świętego Walentego.
Przekazy zgodnie mówią, że był dzieckiem szczególnie wrażliwym na muzykę i piękno pozornie powszedniego świata. Literaturoznawcy doszukują się w jego twórczości śladów tych dziecięcych fascynacji. W latach 1870-1884 uczył się w pruskich gimnazjach kolejno w Inowrocławiu, Poznaniu, Opolu i Raciborzu, by w roku 1884 zdać maturę w Poznaniu.
Jego pobyt i edukację w Opolu upamiętnia tablica na budynku dawnego gimnazjum w którym dziś mieści się Zespół Szkół Mechanicznych przy ul. Osmańczyka. Kasprowicz uczył się tu przez jeden semestr od września 1881 roku. W tym okresie był częstym bywalcem gospody Harenda w Czarnowąsach, gdzie spotykał się z miejscowymi polskimi chłopami.
Po maturze Jan Kasprowicz studiował literaturę na uniwersytetach w Lipsku i Wrocławiu. Już w czasie studiów pisał wiersze oraz artykuły publicystyczne do polskich czasopism. Jego debiut literacki datuje się na rok 1889. Jako twórca zaliczany jest do przedstawicieli okresu Młodej Polski, a konkretnie z jej takimi nurtami jak naturalizm, symbolizm i ekspresjonizm.
Uważa się go za prekursora nowoczesnego wiersza wolnego, katastrofizmu oraz szeregu tendencji prymitywistycznych we współczesnej sztuce. Był jednym z najwybitniejszych poetów w dziejach literatury polskiej. Literaturoznawcy stawiają go na równi z Adamem Mickiewiczem i często określają wieszczem okresu Młodej Polski.
Jego twórczość ceniono za oryginalność stylu i twórczą niezależność. Jego poezja jest wynikiem bolesnych doświadczeń życiowych takich jak bieda, samotność i rozpad więzi rodzinnych, a także próby dialogu z Bogiem. Jak pisał o nim Adam Ważyk, „każde doświadczenie egzystencjalne swojej burzliwej biografii odnosił do refleksji głęboko zakorzenionych w Piśmie Świętym oraz tradycji chrześcijańskiej”.
W pamięci Polaków Jan Kasprowicz pozostaje piewcą piękna Tatr i polskiego krajobrazu. W 1923 roku wraz żoną Marią Bunin osiadł na stałe w Zakopanem, gdzie swojej willi nadał nazwę Harenda na cześć podopolskiej czarnowąskiej gospody. Dziś tę nazwę przyjęła cała dzielnica Zakopanego powstała wokół domu Kasprowiczów.
Jan Kasprowicz zmarł 1 sierpnia 1926 r. w Zakopanem.
