Gustav Freytag urodził się 13 lipca 1816 roku w Kluczborku. Ukończył gimnazjum w Oleśnicy, a następnie studiował filologię germańską na Uniwersytecie Wrocławskim, a potem berlińskim. Tam w roku 1838 obronił pracę o początkach niemieckiej poezji dramatycznej. Po studiach osiadł we Wrocławiu jako prywatny nauczyciel języka i literatury niemieckiej. Równocześnie rozpoczął działalność publicystyczną na łamach periodyku niemieckich liberałów i w innych czasopismach.
Karierę literacką jako dramaturg rozpoczął w roku 1844 publikując komedię „Małżonek”. Kolejne były „Valentina”, „Graf Waldemar” i komedię „Żurnaliści” dającą barwny i ciekawy obraz przekroju ówczesnego niemieckiego społeczeństwa.
W roku 1855 wydał swą pierwszą powieść pt. „Soll und Haben”, którą krytycy zaliczają do arcydzieł literatury niemieckiej. Trzytomowe dzieło jest przesycone antypolskimi i antyżydowskimi wątkami a jednocześnie jest apologią pruskiego kapitalizmu. Powieść przetłumaczono na kilkadziesiąt języków.
W latach 1859-1867 napisał pięciotomową powieść „Obrazki z niemieckiej przeszłości” będącą swego rodzaju popularyzacją niemieckiej historii na tle dziejów jednej rodziny od czasów przedhistorycznych do współczesnych. W latach 1867-1870 redagował propagujące ideę zjednoczenia Niemiec pod pruskim berłem czasopismo "Die Grenzboten".
Gustaw Freitag okrzyknięty za jednego z najlepszych niemieckich pisarzy, chwalony był za realizm jego powieści. Promując niemieckie mieszczaństwo trafił na zapotrzebowanie epoki, w której następowały dynamiczne przemiany społeczne. Przedstawiał Żydów jako czarne charaktery, a Polaków jako zacofanych tubylców, którym trzeba nieść kaganek oświaty i pokazywać zdobycze niemieckiej cywilizacji.
Niemieccy koloniści na Śląsku i w Wielkopolsce przedstawiani są jako krzewiciele cnót i wiedzy. Niemal jak biały człowiek w czarnej Afryce. O Polakach pisał, że ze względu na swoją moralną słabość nie są w stanie stworzyć trwałej cywilizacji. Ich szansą jest tylko poddanie się niemieckiej kulturze i językowi. Wielowiekowe dążenie niemieckich osadników na Wschód uważał za realizację niemieckiej misji kulturowej.
Gustav Freytag zmarł 30 kwietnia 1895 roku w Wiesbaden.
