885 - Zmarł Metody, właściwie Michał, grecki misjonarz, święty, wraz ze świętym Cyrylem prowadził w IX wieku misje chrystianizacyjne na ziemiach zamieszkanych przez Słowian. Po śmierci Cyryla w 869 roku Metody kontynuował swa misję sam. Jego działalność spotykała się ze sprzeciwem niemieckiej hierarchii kościelnej obawiającej się utraty wpływów. Podczas synodu biskupów w Bawarii w 870 roku został oskarżony o herezję i uwięziony przez duchowieństwo niemieckie. Został uwolniony dopiero po trzech latach dzięki interwencji papieża Jana VIII. Metody urodził się około 815 roku.
1250 - W bitwie pod Fariskur wojska egipskie dowodzone przez Turan Szaha pokonały krzyżowców prowadzonych przez króla Francji Ludwika IX, późniejszego Ludwika Świętego. Poległo ponad pięć tysięcy uczestników VI krucjaty, co najmniej tysiąc dostało się do niewoli, w tym Ludwik IX. W bitwie zginęło 100 Saracenów. Król Francji został wykupiony za 400 tysięcy dinarów i po wpłaceniu okupu opuścił Egipt wraz z 12 tysiącami jeńców.
1320 - W Arbroath została ogłoszona deklaracja niepodległości Szkocji. Deklarację Szkotów w sprawie ich niepodległości od Anglii przekazano papieżowi Janowi XXII. Papież zatwierdził ją osiem lat później po zawarciu angielsko-szkockiego traktatu pokojowego.
1411 - Delegacja gdańszczan zaproszona na rokowania z krzyżakami została podstępnie uwięziona, a trzech z nich zamordowano - burmistrzów Konrada Leczkowa i Arnolda Hechta oraz rajcę Bartłomieja Grossa.
1420 - Urodził się Jerzy z Podiebradów, król Czech w latach 1458-1471. Był pierwszym w historii królem państwa europejskiego, który odrzucił wiarę katolicką. Był protestantem, przyjął nauki Jana Husa. Zmarł 22 marca 1471 roku.
1483 - Urodził się Rafael, właściwie Raffaello Santi lub Raffaello Sanzio (podawana jest też data 28 marca 1483), włoski malarz i architekt, najmłodszy z trójki słynnych artystów włoskiego renesansu. Obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci, znany z licznych przedstawień Madonny. Do najbardziej znanych dzieł malarskich Rafaela należy słynna "Madonna Sykstyńska". Również słynne są freski Rafaela w Stanzach Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela "Szkoła Ateńska". Zmarł 6 kwietnia 1520 roku. 540. rocznica
1490 - Zmarł Maciej Korwin, król węgierski w latach 1458-1490. W 1469 roku przez katolicką opozycję został wybrany na króla czeskiego. Zapisał się, jako reformator i mecenas sztuki - przeprowadził szereg reform administracyjnych, podatkowych i wojskowych, założył zawodową armię, powołał do życia uniwersytet w Bratysławie. Uważany za najwybitniejszego władcę Węgier. Urodził się 23 lutego 1443 roku.
1520 - Zmarł Rafael, właściwie Raffaello Santi, włoski malarz i architekt. Budowniczy Bazyliki Świętego Piotra w Rzymie w latach 1514-1520. Pozostawił ogromny dorobek malarski, między innymi słynne madonny, wśród nich "Madonnę Sykstyńską” i "Madonnę ze szczygłem”, portrety i freski, a także projekty kościołów. Urodził się 28 marca lub 6 kwietnia 1483 roku.
1528 - Zmarł Albrecht Dürer, niemiecki artysta, malarz, grafik i rysownik, a także teoretyk sztuki, uważany za najwybitniejszego artystę niemieckiego renesansu. Nadał drzeworytowi rangę samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować operowanie światłem. Pozostawił po sobie około 70 obrazów, 100 miedziorytów i akwafort, 250 drzeworytów oraz około tysiąca rysunków. Urodził się 21 maja 1471 roku. 495. rocznica
1595 - Urodził się Pieter de Molyn lub Molijn, holenderski malarz, rysownik i grawer. Malował przede wszystkim pejzaże, rzadziej sceny rodzajowe i bitewne. W Muzeum Narodowym w Poznaniu znajdują się trzy obrazy przypisywane Molynowi: "Krajobraz z wiatrakiem", "Potyczka" i "Bitwa". Zmarł 23 marca 1661 roku.
1656 - 400 polskich rycerzy pod dowództwem Stefana Czarnieckiego rozgromiło 300 żołnierzy szwedzkich w bitwie pod Kozienicami. Zginęło 56 Polaków i 240 Szwedów. Bitwę pod Kozienicami opisał Henryk Sienkiewicz w powieści "Potop".
1725 - Urodził się Filippo Antonio Pasquale di Paoli, bohater narodowy Korsyki, przywódca pierwszego i jedynego niepodległego państwa korsykańskiego, przeciwnik Napoleona Bonaparte. W kwietniu 1755 roku został przywódcą powstania narodowego. W listopadzie tego samego roku Korsyka proklamowała niepodległość i uchwaliła pierwszą na świecie konstytucję. Zmarł 5 lutego 1807 roku.
1807 - Napoleon podpisał dekret o utworzeniu oddziału polskich szwoleżerów - 1. Pułku Szwoleżerów-Lansjerów Gwardii Cesarskiej. Wziął udział między innymi w bitwach pod Wagram, nad Berezyną i pod Hanau oraz szarży na przełęczy Somosierra.
1807 - Na mocy dekretu Napoleona Bonaparte została utworzona Legia Polsko-Włoska, składająca się z powracających z Włoch oddziałów polskich, które wzmocniono rekrutami z Wielkopolski. Pierwszym dowódcą został generał Józef Joachim Grabiński. Jesienią 1807 roku formacja liczyła już sześć tysięcy żołnierzy.
1810 - Urodził się Dionizy Czachowski, pułkownik, naczelnik wojenny województwa sandomierskiego w powstaniu styczniowym. Uczestniczył w bitwach pod Małogoszczą, pod Pieskową Skałą i Grochowiskami. Poległ w czasie starcia pod Jaworem Soleckim, 6 listopada 1863 roku.
1812 - Urodził się Aleksander Hercen, rosyjski pisarz i myśliciel, działacz polityczny. Za działalność opozycyjną został dwukrotnie skazany na zesłanie. Był orędownikiem niepodległości Polski, poparł powstanie styczniowe. Od 1850 roku przebywał na emigracji. Był współtwórcą czasopisma "Kałakoł" oraz doktryny "rosyjskiego socjalizmu". Napisał prace: "Dyletantyzm w nauce", "Lud rosyjski i socjalizm", "O miejscu człowieka w przyrodzie”, "O rozwoju idei rewolucyjnych w Rosji”, a także pamiętnik "Rzeczy minione i rozmyślania” - literacką kronikę własnego życia i życia ideowego Rosji i Europy. Zmarł w Paryżu 21 stycznia 1870 roku.
1814 - Cesarz Napoleon podpisał akt bezwarunkowej abdykacji. Został zesłany na wyspę Elbę na Morzu Śródziemnym. We Francji przywrócono władzę dynastii Burbonów. Królem został Ludwik XVIII.
1820 - Urodził się Nadar, właściwie Gaspard-Félix Tournachon, francuski fotograf, dziennikarz, rysownik, karykaturzysta. Jeden z najważniejszych fotografów XIX-wiecznych, autor portretów fotograficznych między innymi Victora Hugo, George Sand, Juliusza Verne'a, Aleksandra Dumasa, Gioacchino Rossiniego, Jacquesa Offenbacha, Giuseppe Verdiego i Édouarda Maneta. Nadar, jako pierwszy fotograf na świecie wykonał zdjęcia z lotu ptaka - było to zdjęcie Paryża, wykonane z balonu. W jego atelier w 1874 roku odbyła się pierwsza wystawa impresjonistów. Zmarł 20 marca 1910 roku.
1830 - Joseph Smith założył Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. Wyznawcy tego kościoła nazywani są potocznie mormonami. Z powodu odrzucenia dogmatu Trójcy Świętej nie są uznawani za chrześcijan zarówno przez Kościół katolicki, jak też Światową Radę Kościołów.
1838 - Zmarł José Bonifácio de Andrada e Silva, brazylijski uczony, polityk i pisarz. Odegrał kluczową rolę w uzyskaniu niepodległości przez Brazylię w 1822. Nazywany przez Brazylijczyków "Patriarchą Niepodległości". Urodził się 13 czerwca 1763 roku. 185. rocznica
1841 - Urodził się Sygurd Wiśniowski, pisarz, reportażysta, tłumacz, nowelista, felietonista, podróżnik. Należał do oddziałów Garibaldiego, następnie studiował w Polskiej Szkole Wojskowej w Cuneo. W latach 1862-1872 podróżował i pracował w Australii, Nowej Zelandii i na Fidżi. Pracował tam także, jako poszukiwacz złota, pracownik rolny, marynarz i dziennikarz. W 1872 roku wrócił do Polski, aby później znowu wyjechać, tym razem do Stanów Zjednoczonych. Jego felietony z podróży ukazywały się w "Gazecie Narodowej” wydawanej we Lwowie. Zostały zebrane i wydane wspólnie w 1873 roku "Dziesięć lat w Australii". Jego twórczość cenił Henryk Sienkiewicz i Maria Konopnicka. Reportaże Wiśniowskiego z podróży do Australii i Ameryki należą do klasyki reporterskiej. Zmarł 23 kwietnia 1892 roku.
1848 - Władze austriackie przyznały pełną autonomię Uniwersytetowi Lwowskiemu i zezwoliły na prowadzenie wykładów w języku polskim. W kolejnych latach Austriacy wprowadzili też na Uniwersytecie Lwowskim wykłady w języku ukraińskim. 175. rocznica
1851 - Urodził się Władysław Smoleński, historyk, przedstawiciel tak zwanej szkoły warszawskiej, badacz dziejów nowożytnych. Jako wykładowca historii brał udział w pracach Uniwersytetu Latającego. Członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Specjalizował się w historii XVIII-wiecznej Polski i dziejach szlachty mazowieckiej. W 1921 uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim doktorat honoris causa. Jego księgozbiór wchodzi w skład zbiorów Biblioteki imienia Zielińskich Towarzystwa Naukowego Płockiego w Płocku. Zmarł 7 maja 1926 roku
1860 - Urodził się Friedrich Stolz, niemiecki chemik. Wraz z Ludwigiem Knorrem wynalazł przeciwbólowy związek chemiczny aminofenazon, zarejestrowany w 1897 roku, jako piramidon. Dzięki syntezie chemicznej udało mu się w 1904 roku po raz pierwszy opracować metodę sztucznego wytwarzania adrenaliny. Zmarł 2 kwietnia 1936 roku.
1865 - Założono niemiecki koncern chemiczny BASF, największe przedsiębiorstwo chemiczne na świecie. Nazwa BASF powstała, jako skrót od Badische Anilin - und Soda - Fabrik. Koncern zatrudnia ponad 100 tysięcy osób na świecie. Jego roczne przychody przekraczają ponad 50 miliardów euro.
1870 - Urodził się Oskar Georg Dieckmann Vogt, niemiecki lekarz neurolog i neuroanatom. Jego żoną była francuska neurolog Cécile Vogt-Mugnier. Oskar i Cecile Vogtowie byli jednymi z twórców cytoarchitektoniki ludzkiego mózgu, nauki zajmującej się budową ośrodkowego układu nerwowego. W 1910 roku przedstawili pierwszą mieloarchitektoniczną mapę ludzkiej kory mózgowej. Oskar Vogt zmarł 30 lipca 1959 roku.
1888 - W Krakowie urodził się Mieczysław Smolarski, pisarz, poeta, jeden z twórców polskiej literatury fantastycznej, autor między innymi książek "Miasto światłości", "Podróż, poślubna pana Hamiltona", "Białe moce". Był również autorem kilku powieści podróżniczo-przygodowych wzorowanych na prozie Juliusza Verne’a oraz Jamesa Cooka. Będąc pisarzem tworzącym w przeciągu trzech epok - Młodej Polski, Dwudziestolecia międzywojennego oraz czasów powojennych, łączył w swoim stylu nastroje dekadenckie, międzywojenny katastrofizm oraz tony dydaktyczne. Zmarł 21 stycznia 1967 w Warszawie. 135. rocznica
1890 - Urodził się Anthony Fokker, holenderski pionier lotnictwa, konstruktor i producent samolotów. W 1919 roku założył w Amsterdamie przedsiębiorstwo "Fokker". Wkrótce wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie w 1922 roku uzyskał obywatelstwo amerykańskie i otworzył amerykańską filię swego przedsiębiorstwa pod nazwą "Atlantic Aircraft". W 1925 roku skonstruował pierwszy trójsilnikowy samolot pasażerski. Zmarł 23 grudnia 1939 roku.
1892 - Urodził się Donald Douglas, przemysłowiec, konstruktor lotniczy, pionier lotnictwa amerykańskiego. W 1920 roku założył zakłady lotnicze, produkujące samoloty bombowe i transportowe, które przekształciły się w koncern McDonnell-Douglas Aircraft Co. Zaprojektował zbudowany w 1936 roku samolot komunikacyjny DC-3. Zmarł 1 lutego 1981 roku.
1895 - Urodził się Dudley Nichols, amerykański scenarzysta i reżyser. Otrzymał Oscara za scenariusz filmu z 1935 roku " Informator". Był też współscenarzystą filmu dokumentalnego "Bitwa o Midway", który zdobył Oscara w 1942 roku za najlepszy film dokumentalny. Zmarł 4 stycznia 1960 roku.
1901 - Urodził się Marian Hemar, właściwe nazwisko Jan Marian Hescheles, poeta, satyryk, komediopisarz, kierownik literacki teatrów rewiowych lwowskich i warszawskich, w tym słynnego Qui Pro Quo, współtwórca szopek politycznych. Marian Hemar był autorem tekstów ponad dwóch tysięcy piosenek, między innymi takich szlagierów, jak: "Kiedy znów zakwitną białe bzy", "Czy pani Marta jest grzechu warta", "Ten wąsik", "Nikt, tylko ty", "Może kiedyś innym razem", "Upić się warto", "Jest jedna, jedyna". Od 1942 roku przebywał w Wielkiej Brytanii. Zmarł 11 lutego 1972 roku w brytyjskim Dorking.
1911 - Urodził się Feodor Felix Konrad Lynen, biochemik niemiecki, laureat Nagrody Nobla z medycyny 1964 roku, Był profesorem uniwersytetu w Monachium. Prowadził badania nad syntezą cholesterolu w organizmie człowieka, a także nad rolą cholesterolu w biosyntezie witaminy D, hormonów nadnercza i płciowych. Za badania nad cholesterolem, które przyczyniły się do zwalczania miażdżycy, otrzymał Nagrodę Nobla, razem z Konradem Blochem. Zmarł 6 sierpnia 1979 roku.
1914 - Zmarł Józef Chełmoński, malarz, przedstawiciel kierunku realistycznego. Do jego najbardziej znanych obrazów należą: "Żurawie", "Czwórka", "Bociany", "Babie lato", "Na folwarku", "Sanna”, "Przed burzą”, "Bociany” i "Kuropatwy na śniegu”. Urodził się 7 listopada 1849 roku.
1915 - Urodził Tadeusz Kantor, reżyser, malarz, scenograf, pisarz, teoretyk sztuki i aktor we własnych przedstawieniach. Był wykładowcą krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, twórcą Teatru Cricot 2, współorganizatorem pierwszej po wojnie Wystawy Polskiej Sztuki Nowoczesnej. Autor manifestów artystycznych i animator życia kulturalnego. Do jego najsłynniejszych prac należą: "Dziennik z podróży”, "Człowiek i stół”, "Niebezpieczne odwrócenie” i "Powrót do domu rodzinnego”, a także przedstawienia teatralne: "Umarła klasa”, "Niech sczezną artyści”, "Nigdy tu już nie powrócę” i "Wielopole, Wielopole”. Zmarł 8 grudnia 1990 roku.
1920 - Urodził się Edmond Henri Fischer, amerykański biochemik, profesor na Uniwersytecie w Waszyngtonie. Jego badania doprowadziły do wyodrębnienia enzymów fosforylujących i defosforylujących białka proste. W1992 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny, za "opisanie procesu odwracalności fosforylacji, jako włącznika uruchamiającego białka i regulującego różne komórkowe procesy”. Zmarł 27 sierpnia 2021 roku.
1922 - Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej przyjął ustawę "O objęciu władzy państwowej nad Ziemią Wileńską”. 18 kwietnia w Wilnie odbyły się uroczystości symbolicznie wprowadzające w życie ustawę o wcieleniu Wileńszczyzny do Polski. Większość spośród 490 tysięcy mieszkańców Litwy Środkowej stanowili Polacy - ponad 70 procent. Litwini stanowili niespełna 13 procent, Białorusini sześć procent, Żydzi cztery, a około 6,5 procent przedstawiciele innych narodowości.
1922 - Urodził się Jan Kryst, żołnierz Armii Krajowej, pseudonim "Alan”. W maju 1943 roku, będąc w ostatnim stadium gruźlicy zdecydował się na samobójczy atak na niemiecką restaurację „Adria” w Warszawie, w czasie którego zabił trzech i ranił dwóch funkcjonariuszy Gestapo. Zmarł 22 maja 1943 roku.
1925 - Urodził się Franciszek Duszeńko, rzeźbiarz, profesor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku i jej rektor w latach 1981-1987. Więzień niemieckich obozów koncentracyjnych. Autor lub współautor pomników: Ofiar Obozu Zagłady w Treblince, "Bohaterów Westerplatte” w Gdańsku, Polskich Artylerzystów w Toruniu i Pomnika Marii Konopnickiej w Gdańsku. Zmarł 11 kwietnia 2008 roku.
1930 - Zakończył się tak zwany "marsz solny" - akt obywatelskiego nieposłuszeństwa obywateli Indii zorganizowany przez Mahatmę Gandhiego. Gandhi wraz z 71 zwolennikami rozpoczął 12 marca marsz z Sabarmati do Dandi protestując przeciwko monopolowi państwa na wydobycie i obłożeniu wysokim podatkiem handlu solą oraz surowemu karaniu tych, którzy produkowali sól na własne potrzeby. Na zakończenie marszu Gandhi nad brzegiem oceanu, symbolicznie odparował dla siebie garść soli. Po proteście Mahatma Gandhi został aresztowany. Wraz z nim aresztowano w następnych miesiącach około 90 tysięcy osób podejrzewanych o udział w marszu.
1935 - Urodziła się Alicja Karłowska-Kamzowa, historyk sztuki, profesor Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zajmowała się badaniami średniowiecznej sztuki polskiej, szczególnie malarstwa ściennego i malarstwa miniaturowego, ze szczególnym uwzględnieniem Wielkopolski, Śląska i Pomorza Wschodniego. Zmarła 24 listopada 1999 roku.
1935 - Zmarł Edwin Arlington Robinson, amerykański poeta. Autor zbiorów nawiązujących do legendy o królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu: "Merlin”, "Lancelot”, "Tristran”. Trzykrotny laureat Nagrody Pulitzera. Urodził się 22 grudnia 1869.
1936 - Zmarł Louis Leplée, francuski właściciel nocnego klubu, który odkrył Édith Piaf w 1935 roku, gdy ta śpiewała na paryskiej ulicy. To on wymyślił jej pierwszy pseudonim artystyczny, "La Môme Piaf" - "Mały Wróbelek". Został zamordowany w swoim paryskim apartamencie, Edith Piaf była przez jakiś czas podejrzaną w sprawie, lecz później została oczyszczona z zarzutów. Jego postać w filmie "Niczego nie żałuję - Edith Piaf" zagrał Gérard Depardieu. Urodził się 7 kwietnia 1883 roku.
1940 - Urodził się Pedro Armendáriz Jr., meksykański aktor filmowy. Zagrał w ponad 100 filmach amerykańskich i meksykańskich, między innymi w: "Psach wojny", "Pechowcu", "Wyspie skarbów", "Licencji na zabijanie", "Masce Zorro", "Zbrodni Ojca Amaro", "Pewnego razu w Meksyku: Desperado 2" i "Legendzie Zorro". Zmarł 26 grudnia 2011 roku.
1941 - Urodził się Gheorghe Zamfir, muzyk, wirtuoz gry na fletni Pana. Początkowo pragnął zostać akordeonistą. W wieku 14 lat zaczął naukę gry na fletni Pana, jako samouk. Zamfir przeszedł do historii rozwijając i unowocześniając tradycyjny rumuński styl grania na fletni Pana, jak również sam instrument, zwiększając w nim liczbę piszczałek z 20 do 22, 25, 28 i 30 oraz zwiększając tym samym jego zakres, uzyskując - także poprzez odpowiednią zmianę ułożenia ust podczas gry - do dziewięciu dźwięków z każdej piszczałki.
1942 - Urodził się Ryszard Karczykowski, śpiewak operowy, tenor, pedagog, profesor Uniwersytetu Muzycznego w Warszawie i Akademii Muzycznej w Krakowie. Śpiewał partie w operach między innymi: Wolfganga Amadeusa Mozarta, Giacomo Pucciniego, Richarda Straussa, Giuseppe Verdiego, Josepha Haydna, Stanisława Moniuszki. W maju 2022 roku został uhonorowany "Złotą Muszką" - Nagrodą imienia Bogusława Kaczyńskiego przyznawaną przez Orfeo Fundacja za wybitne osiągnięcia w dziedzinie wokalistyki operowej i propagowanie najwyższych wartości kultury muzycznej na świecie.
1943 - W Kowlu na Wołyniu doszło do buntu ukraińskich policjantów służących w niemieckiej Ukrainische Hilfspolizei. Buntownicy zabili 18 Niemców i uwolnili osoby przetrzymywane w miejscowym więzieniu i obozie pracy przymusowej. Dezerterzy utworzyli sotnię UPA "Wowczaka”. Na przełomie marca i kwietnia ze służby niemieckiej zdezerterowało około pięciu tysięcy, z ponad 11 tysięcy, ukraińskich policjantów. Większość policjantów-dezerterów dołączyło do UPA i wzięło aktywny udział w ludobójstwie polskiej ludności cywilnej na Wołyniu. 80. rocznica
1943 - Ukazała się powieść "Mały Książę" Antoine’a de Saint-Exupéry’ego. Książka została przetłumaczona na ponad 300 języków bądź dialektów, sprzedana w ponad 140 milionach egzemplarzy i należy do klasyki światowej literatury. "Mały Książę" jest pozycją szczególną również w twórczości Antoine’a Exupéry’ego. To jedyna książka, której nadał formę baśni i którą sam zilustrował. Wyjątkowość tego utworu należy rozpatrywać w szerszym kontekście: tylko pozornie jest to lektura przeznaczona dla dzieci. Pod warstwą baśniowej fabuły pełnej wieloznaczności, znajduje się też wątek realistyczny i psychologiczny. 80. rocznica
1944 - Co najmniej 38 Polaków zginęło w ataku przeprowadzonym przez oddział UPA na wieś Sołotwina na Podolu. Tego samego dnia inny oddział nacjonalistów ukraińskich zamordował 18 Polaków w Siemiginowie koło Stryja.
1945 - Samodzielny Batalion Operacyjny Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego spacyfikował wieś Gorajec na Lubelszczyźnie zabijając 174 osoby, w tym 32 kobiety i 35 dzieci. Oficjalnie celem przeprowadzenia akcji było zniszczenie sztabu Ukraińskiej Powstańczej Armii. We wsi nie stacjonowały jednak wtedy żadne oddziały UPA. Faktycznym zadaniem polskich oddziałów było zastraszenie mieszkańców w celu zmuszenia ich do opuszczenia terytorium Polski. Instytut Pamięci Narodowej po przeprowadzonym śledztwie uznał, "że akcja była samowolnym działaniem żołnierzy, a celem dowództwa była jedynie likwidacja ukraińskich sił zbrojnych, w związku z czym "czyny (...) nie zawierają znamion zbrodni komunistycznej”.
1945 - Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło Centralne Obozy Pracy w Warszawie, Poniatowie, Krzesimowie, Potulicach i Jaworznie. Trafiały do nich osoby podejrzewane o współpracę z Niemcami oraz szkodliwą działalność wobec Armii Czerwonej lub organów władzy komunistycznej. Wśród skazanych w obozach znajdowali się przede wszystkim polscy działacze niepodległościowi, żołnierze Armii Krajowej, Ślązacy, którzy w czasie II wojny światowej podpisali tak zwaną volkslistę, Ukraińcy i Łemkowie.
1945 - W niemieckim obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen został zamordowany przez Niemców Zygmunt Miłkowski, pseudonim "Denhoff”, "Wrzos”, pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej. Był współorganizatorem Związku Walki Zbrojnej - komendantem Okręgu Krakowskiego ZWZ-AK i szefem Oddziału IV Kwatermistrzowskiego Komendy Głównej AK. Urodził się 30 października 1894 roku.
1948 - Urodził się Wojciech Bruślik "Jajco”, muzyk rockowy, jazzowy i bluesowy, gitarzysta basowy i wokalista o charakterystycznym zachrypniętym głosie, a także kompozytor. Ceniony wieloletni muzyk sesyjny. Lider powstałego w 1988 roku zespołu Jajco i Giganci. Teksty utworów dla "Jajco” Bruślika pisał między innymi Andrzej Mogielnicki. Współpracował z wieloma muzykami i piosenkarzami, między innymi z Marylą Rodowicz, Haliną Frąckowiak, Izabelą Trojanowską, grupami Lady Pank, Shakin’ Dudi i Wilki. 75. rocznica
1955 - Urodził się Michael Rooker, amerykański aktor i producent filmowy i telewizyjny. Wystąpił między innymi w filmach i serialach: "Ulice w ogniu", "Henry - Portret seryjnego mordercy", "Missisipi w ogniu", "Kolekcjoner kości", "Strażnicy", "JAG - Wojskowe Biuro Śledcze", "Żywe trupy".
1956 - Rosyjsko-chińska wyprawa - Jewgienij A. Bielecki, Witalij Abałakow i Qu Yinhua - dokonała pierwszego wejścia na szczyt siedmiotysięcznika Muztagata w paśmie Pamiru.
1961 - W Londynie zmarła Stefania Zahorska, literatka, krytyczka sztuki, tłumaczka, autorka między innymi dramatu "Smocza 13" i książek: "Ziemia pojona gniewem", "Stacja Abbesses". Po II wojnie światowej działała i tworzyła na emigracji. Uczestniczyła w organizacji Stowarzyszenia Pisarzy Polskich w Londynie. Oprócz książek o sztuce tworzyła też powieści i sztuki teatralne. Laureatka Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie w 1956 roku. Urodziła się 25 kwietnia 1890 roku.
1968 - W Starachowicach urodził się Janusz Radek, wokalista, aktor. Zagrał rolę Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w fabularyzowanym dokumencie "Do potomnego" Antoniego Krauzego. W 2003 roku za wykonanie utworu z repertuaru Czesława Niemena "Dziwny jest ten świat” otrzymał nagrodę dziennikarzy na 40. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Był jednym z solistów "Tryptyku Świętokrzyskiego" Zbigniewa Książka i Piotra Rubika. Współpracował z Andrzejem Mogielnickim, Zbigniewem Preisnerem, Leszkiem Możdżerem i Piwnicą Pod Baranami. 55. rocznica
1970 - Ukazało się pierwsze wydanie "Gazety Olsztyńskiej”, która powstała z przemianowania "Głosu Olsztyńskiego”. Gazeta regionalna ukazująca się w województwie warmińsko-mazurskim ukazywała się w latach 70. w nakładzie ponad 100 tysięcy egzemplarzy. Obecnie jej nakład wynosi 10 tysięcy egzemplarzy.
1971 - Zmarł Igor Fiodorowicz Strawinski, rosyjski kompozytor, pianista i dyrygent. Jeden z najwybitniejszych kompozytorów i symfoników XX wieku. Skomponował ponad 100 utworów. Ewolucję jego muzyki zazwyczaj przedstawia się, jako następstwo trzech faz: rosyjskiej od około 1910, neoklasycznej, od "Pulcinelli” do opery "Żywot rozpustnika” i dodekafonicznej - ostatnie dwie dekady życia. W Polsce wystąpił dwukrotnie. 4 i 6 listopada 1924 roku w Warszawie dyrygował "Scherzem fantastycznym” i suitą z "Pulcinelli”, a także zagrał swój "Koncert fortepianowy” z orkiestrą warszawskiej filharmonii. Po raz drugi przyjechał do Warszawy w 1965 roku. Znów wystąpił z zespołem warszawskiej Filharmonii Narodowej. 28 i 29 maja dyrygował "Symfonią psalmów” i finałem z "Ognistego ptaka”. Urodził się 17 czerwca 1882 roku.
1975 - Urodził się Zachary Israel Braff, amerykański aktor filmowy i telewizyjny, reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Stał się znany dzięki roli J.D. w serialu komediowym "Hoży doktorzy". W 2004 roku Braff nakręcił film "Powrót do Garden State", do którego również wybrał i wyprodukował ścieżkę dźwiękową, za którą otrzymał nagrodę Grammy za Najlepszy Soundtrack 2005 roku.
1981 - Premiera filmu "Zamach stanu" w reżyserii Ryszarda Filipskiego. Obraz opisuje przewrót majowy przeprowadzony przez marszałka Józefa Piłsudskiego w 1926 roku, a także jego następstwa, miedzy innymi sądowe procesy polityczne, mające na celu uniemożliwienie dalszej działalności publicznej oponentom Piłsudskiego i ich stronnikom. Główne role zagrali: Ryszard Filipski, Ignacy Gogolewski i Andrzej Hrydzewicz.
1983 - Turyński Juventus F.C. wygrał 2:0 z Widzewem Łódź w pierwszym meczu półfinałowym Pucharu Europy Mistrzów Krajowych. W rewanżowym spotkaniu padł remis 2:2 i Widzew odpadł z rozgrywek pucharowych. 40. rocznica
1985 - Zmarł Stanisław Zaczyk, aktor teatrów krakowskich i warszawskich. Zagrał w filmach: "Mansarda", "Nieznany", "Jezioro osobliwości", "Doktor Judym", "Sprawa Gorgonowej", "Paciorki jednego różańca", a także w serialach telewizyjnych: "Dom”, "Polskie drogi” i "Stawka większa niż życie”. Urodził się 26 września 1923 roku.
1990 - Sejm przywrócił Święto Narodowe Trzeciego Maja. Jednocześnie zostało zniesione Narodowe Święto Odrodzenia Polski, które było obchodzone 22 lipca.
1990 - Sejm przyjął ustawy o Policji, Urzędzie Ochrony Państwa oraz Urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych. Jednocześnie została zlikwidowana Milicja Obywatelska i Służba Bezpieczeństwa. Pakiet ustaw policyjnych wszedł w życie 10 maja z dniem ich opublikowania.
1992 - Zmarł Isaak Asimow, amerykański pisarz, pochodzenia rosyjskiego. Autor powieści fantastyczno-naukowych i popularnonaukowych, między innymi: "Koniec wieczności”, "Powiew śmierci”, "Fantastyczna podróż”, "Równi bogom”, "Jak poznawaliśmy wszechświat”, a także cykli: "Roboty”, "Fundacja”, "Imperium galaktyczne”. Urodził się 2 stycznia 1920 roku.
1993 - Został zarejestrowany Polski Związek Bilardowy. Pierwszym prezesem był Janusz Kuśnierz. Pierwsze Mistrzostwa Polski w Pool Bilard zorganizowano w katowickim "Spodku”, gdzie spotkało się 64 pionierów sportu bilardowego. Zwycięzcą został Krzysztof Kutacha z Bielska-Białej. W ciągu pierwszych dwóch lat do związku przystąpiło około 50 klubów i 500 zawodników. 30. rocznica
1994 - Samolot z prezydentami Rwandy Juvénalem Habyarimaną i Burundi Cyprienem Ntaryamirą został zestrzelony nad Kigali, co doprowadziło w Rwandzie do trwającego około 100 dni ludobójstwa osób pochodzenia Tutsi przez ekstremistów Hutu. W walkach między plemionami Hutu i Tutsi zginęło od 800 tysięcy do ponad miliona osób.
1996 - Zmarła Greer Garson, amerykańska aktorka, siedmiokrotnie nominowana do Oscara, statuetkę otrzymała raz za rolę w filmie "Pani Miniver". Zagrała między innymi w biograficznym filmie "Curie-Skłodowska", gdzie wcieliła się w polską noblistkę Marię Skłodowską-Curie. Urodziła się 29 września 1904 roku.
1998 - Zmarła Tammy Wynette, amerykańska piosenkarka i autorka utworów muzyki country. Nazywana "pierwszą damą muzyki country”. Jej największym przebojem była piosenka "Stand by Your Man”. Nagrywała z wieloma artystami, między innymi z Eltonem Johnem, Aaronem Neville’em, Smokeyem Robinsonem, Stingiem, grupą The KLF. Urodziła się 5 maja 1942 roku. 25. rocznica
2000 - Zmarł Jan Łopuszniak, aktor teatralny i filmowy. Zagrał w obrazach: "Kariera Nikodema Dyzmy”, "Pamiętnik Pani Hanki”, "Ludzie z pociągu”, "Milion za Laurę”. Urodził się 12 lipca 1910 roku.
2005 - Zmarł Mirosław Ławrynowicz, skrzypek. Był laureatem między innymi Międzynarodowego Konkursu Muzycznego Bayerischer Rundfunk w Monachium oraz Międzynarodowego Podium Młodych Muzyków w Paryżu. Dokonał licznych archiwalnych nagrań w Finlandii, Holandii, w Niemczech, we Francji i dla Programu II Polskiego Radia. Urodził się 16 czerwca 1947 roku.
2005 - Zmarł Adolf Momot, poeta i prozaik. Otrzymał nagrodę imienia Stanisława Piętaka za powieść "Tyle słońca" w 1967 roku. Urodził się 22 sierpnia 1931 roku.
2006 - Zmarł Augustyn Bloch, kompozytor, organista, autor między innymi "Medytacji na sopran, organy i perkusję", "Dialogów na skrzypce i orkiestrę", "Oratorium na skrzypce, organy i perkusję", baletów "Oczekiwanie" i "Gilgamesz" oraz muzyki do wielu słuchowisk Teatru Polskiego Radia. Był wiceprezesem Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich w latach 1977-1979 i 1983-1987 i przewodniczącym komisji programowej Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień w latach 1979-1987. Urodził się 13 sierpnia 1929 roku.
2009 - Zmarł Andrzej Stelmachowski, prawnik i polityk, marszałek Senatu I kadencji w latach 1989 -1991, minister edukacji narodowej w rządzie Jana Olszewskiego. Urodził się 28 stycznia 1925 roku.
2009 - Urodziła się Valentina Tronel, francuska piosenkarka, zwyciężczyni Eurowizji kids 2020.
2010 - W Kirgistanie doszło do wybuchu antyrządowych wystąpień, w wyniku których następnego dnia odsunięty od władzy został prezydent Kurmanbek Bakijew. W czasie szturmu na pałac prezydencki w stolicy i zamieszek z policją zginęło 85 osób, a ponad 1500 zostało rannych. Tymczasowym szefem państwa i nowego rządu przejściowego została jedna z liderek opozycji, Roza Otunbajewa.
2010 - Zmarł James Aubrey, właściwie James Aubrey Tregidgo, brytyjski aktor filmowy, telewizyjny i teatralny. Wystąpił między innymi w filmach: "Władca Much", "Powrót Świętego", "Zagadka nieśmiertelności" i "Zawód: Szpieg". Urodził się 28 sierpnia 1947 roku.
2010 - Zmarł Anatolij Dobrynin, były ambasador ZSRR w Waszyngtonie. Podczas kryzysu kubańskiego za jego pośrednictwem Moskwa prowadziła negocjacje ze Stanami Zjednoczonymi. Urodził się 16 listopada 1919 roku.
2015 - Zmarł Józef Kopocz, dziennikarz, prezenter telewizyjny. Był pierwszym prezenterem Telewizji Katowice, gdzie pracował od 1957 roku. Zajmował się również prowadzeniem imprez, między innymi XIII Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, a także komentowaniem wydarzeń sportowych. Grywał też epizodyczne role w filmach i serialach: "6 milionów sekund" i "Sprawa się rypła". Urodził się 2 września 1931 roku.
2019 - Zmarł Jan Wraży, piłkarz grający na pozycji obrońcy, zawodnik między innymi GKS Katowice i Górnika Zabrze, z którym dwukrotnie był mistrzem Polski i dwukrotnym zdobywcą Pucharu Polski. Urodził się 10 października 1943 roku.
2020 - Zmarł Zbisław Janikowski, pisarz i działacz społeczny, autor książek i reportaży poświęconych historii Częstochowy, a także satyrycznych i dla dzieci, scenarzysta filmów dokumentalnych. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Odznaką Honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej, srebrną Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego i Nagrodą imienia Karola Miarki. Urodził się 11 lipca 1939 roku.
2021 - Zmarł Juliusz Joniak, artysta malarz, wiceprezes Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, członek Francuskiej Akademii Sztuki, pochodzący ze Lwowa. Malował pejzaże, martwe natury i kompozycje inspirowane dziełami dawnych mistrzów. Miał wiele wystaw indywidualnych i zbiorowych, a jego prace znajdują się między innymi w Muzeum Narodowym w Krakowie i Warszawie i innych miastach Polski, a także za granicą. W 1995 roku otrzymał prestiżową nagrodę na VII. Festiwalu Sztuk w Magné we Francji, co zapewniło mu miejsce Honorowego Członka Academie Européenne des Arts w Paryżu. W 2007 otrzymał złoty medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. Urodził się 19 listopada 1925 roku.
2022 - Zmarł Zbigniew Gruca, chirurg, endokrynolog, gastroenterolog, profesor nauk medycznych. Wprowadził szereg nowoczesnych metod operacyjnego leczenia w chirurgii gastroenterologicznej i endykronologicznej. Autor 567 prac naukowych, w tym podręczników chirurgii dla pielęgniarek i dla studentów stomatologii. Od 1962 roku działał w Towarzystwie Chirurgów Polskich. Urodził się 6 sierpnia 1933 we Włodzimierzu Wołyńskim. 1. rocznica
2022 - Zmarł Grzegorz Kalwarczyk, duchowny rzymskokatolicki, infułat, kanclerz Kurii Metropolitalnej Warszawskiej i redaktor naczelny "Wiadomości Archidiecezjalnych Warszawskich", varsavianista. Był też sędzią w Trybunałach Beatyfikacyjnych sług Bożych: kardynała Stefana Wyszyńskiego, księdza Jerzego Popiełuszki oraz matki Elżbiety Czackiej. Urodził się 11 marca 1941 roku. 1. rocznica
2022 - Zmarł Marian Brudzisz, duchowny katolicki, redemptorysta, historyk Kościoła. W latach 1970-1980 dostarczał książki teologiczne dla księży i katolików świeckich w Czechosłowacji oraz uczestniczył w przygotowaniu kandydatów do kapłaństwa, organizując tajne święcenia. W latach 1987-1989 pracował w Archiwum Generalnym w Rzymie. Po powrocie do kraju współpracował z Instytutem Historii Zgromadzenia Redemptorystów w Rzymie i z "Encyklopedią katolicką a także z Ośrodkiem Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL. Współpracował ponadto z "Polskim Słownikiem Biograficznym" oraz ze "Słownikiem Polskich Teologów Katolickich". Urodził się 8 września 1930 roku. 1. rocznica
2022 - Zmarł David McKee, brytyjski pisarz i ilustrator, twórca literatury dziecięcej. Jego najpopularniejszą serią jest 22-tomowa seria książek o słoniu Elmerze. Sprzedano ponad siedem milionów egzemplarzy i przetłumaczono ją na 50 języków. David McKee ilustrował także książki innych pisarzy, między innymi opowieści o Misiu Paddingtonie. Urodził się 2 stycznia 1935 roku. 1. rocznica
2022 - Zmarł Władimir Żyrinowski, lider nacjonalistycznej i prokremlowskiej Liberalno-Demokratycznej Partii Rosji, znany z antyzachodnich wystąpień. Urodził się 25 kwietnia 1946 roku. 1. rocznica
