Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022
2022-12-17, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022

[Fot.NN.Drużyna harcerska w okresie międzywojennym na Śląsku w ogrodzie restauracyjnym Karola Brysia.Źródło:Muzeum Śląskie w Katowicach.Domena Publiczna]
[Fot.NN.Drużyna harcerska w okresie międzywojennym na Śląsku w ogrodzie restauracyjnym Karola Brysia.Źródło:Muzeum Śląskie w Katowicach.Domena Publiczna]
100 lat temu poza Związkiem Polaków w Niemczech coraz większe znaczenie odgrywał Związek Harcerstwa Polskiego. Ruch harcerski na emigracji w Berlinie rozpoczął organizować wyjazdy do kraju.
W marcu 1924 roku rozpoczął działalność Zarząd Tymczasowy Związku Harcerstwa Polskiego prowincji Górny Śląsk. Przewodniczącym został wybrany Leon Powolny. Dwa lata później po połączeniu różnych drużyn harcerskich powstała organizacja Związek Harcerzy Polskich w Niemczech. Na czele Związku stanął Józef Michałek.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości harcerstwo musiało postawić sobie nowe cele i zdefiniować swoją rolę w niepodległym państwie. Młodzież poszukiwała możliwości realizowania się w innych organizacjach czerpiących z dorobku ZHP m.in w stowarzyszeniach gimnastycznych, śpiewaczych i politycznych o zabarwieniu katolickim i narodowym.

Jednocześnie zaraz po zakończeniu I wojny światowej harcerze włączyli się w walkę o granice odrodzonej Ojczyzny. Poza obroną Lwowa wzięli udział także w powstaniu wielkopolskim, trzech powstaniach śląskich, wojnie polsko-bolszewickiej i plebiscytach prowadzonych na terenach spornych, także na Śląsku. Tak więc harcerstwo spełniało pokładane w nim nadzieje na patriotyczne wychowanie nowego pokolenia.

Po dojściu Hitlera do władzy polskie harcerstwo w Niemczech spotykały coraz częstsze szykany. Niemcy próbowali za wszelką cenę podporządkować sobie polski ruch harcerski.

I właśnie w takiej atmosferze doszło w lutym 1933 roku do X walnego zebrania ZHP w Niemczech.W zjeździe uczestniczyło kilkudziesięciu delegatów polskiego harcerstwa z terenu Niemiec. Nadszedł czas opanowywania władz naczelnych ZHP w Niemczech przez harcerzy Ślązaków. Do najaktywniejszych zaliczali się wówczas Józef Kachel i Paweł Kwoczek.

Ten pierwszy ostatecznie został naczelnikiem Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech. Młody naczelnik - dwudziestolatek rozruszał i uaktywnił działalność harcerską także na terenie dzisiejszej Opolszczyzny. Znacznie wzrosła ilość harcerzy .

W drugiej połowie lat trzydziestych na terenie Śląska Opolskiego działało kilkuset polskich harcerzy. W czasie największego terroru hitlerowskiego na Śląsku w latach 1933-1939 w Bytomiu, Gliwicach, Zabrzu, ale także w Opolu, Grudzicach, Nakle, Folwarku, Siołkowicach Starych, Dobrzeniu Wielkim i Wójtowej Wsi wciąż działały samodzielne drużyny harcerskie.
Aktywny był także Ruch Zuchowy. Szefem Ruchu był wówczas druh Artur Gadziński, który co roku organizował kolonie zuchów na Górze Św. Anny.

W Opolu najbardziej zaangażowaną w walkę o polskość była drużyna harcerska im. Bronisława Koraszewskiego.Niestety opolskie drużyny harcerskie natrafiały na wiele trudności i były zwalczane przez niemieckie organizacje młodzieżowe. W latach 30-tych na Śląsku działało już ponad 400 harcerzy.

W 1936 w Berlinie odbyła się konferencja konsulów polskich z przedstawicielstw dyplomatycznych w Niemczech. Właśnie w czasie spotkania polskich dyplomatów ustalono, że harcerstwem polskim w Niemczech będzie się opiekował ówczesny opolski konsul generalny Bohdan-Ostoja Samborski.

Środowiska harcerskie wydawały w okresie międzywojennym wiele czasopism.Od 1920 roku był wydawany “Harcerz Śląski”. Na Opolszczyźnie Związek wydawał własny miesięcznik “Harcerz Opolski”. Potem tytuł czasopisma został zmieniony na “Harcerz Polski w Niemczech”, a jeszcze później ukazywało się czasopismo Młody Polak w Niemczech”. Godłem harcerstwa stał się znak Rodła na tle zielonej lilijki .

Na dwa lata przed wybuchem II wojny światowej zarządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych III Rzeszy zostało wydane zarządzenie ,które zabraniało noszenia mundurów harcerskich. Jednak harcerze nie poddawali się i cały czas angażowali się w działalność na rzecz polskiego Śląska..

Pomimo szykan i represji przez cały okres międzywojenny harcerze na Śląsku identyfikowali się zawsze z odrodzoną w 1918 roku Rzeczpospolitą.
O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022

Zobacz także

2022-11-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.11.2022 Wśród walczących o polskość Śląska byli też kapłani, którzy w czasie II wojny zostali zamordowani przez Niemców. Do zapomnianych, pozostających wciąż… » więcej 2022-10-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022 Niewątpliwie ważną rolę w powstaniach śląskich odgrywała służba zdrowia. Jednak lekarze, sanitariuszki i sanitariusze z czasów powstań wciąż pozostają… » więcej 2022-10-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.10. 2022 Mija właśnie 99 lat od założenia w Bytomiu Polsko Katolickiego Towarzystwa Szkolnego, które miało działać na Śląsku Opolskim. » więcej 2022-10-15, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.10.2022 Ważną rolę w działaniach na rzecz polskości Śląska odegrała organizacja związana z byłymi powstańcami śląskimi. Założona w 1923 roku przyjęła… » więcej 2022-10-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.10.22 W tych dniach mija 100 lat od czasu kiedy premier Julian Nowak dokonał otwarcia I Sejmu Śląskiego w Katowicach. Wcześniej Tymczasowa Śląska Rada Wojewódzka… » więcej 2022-10-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.10.2022 W okresie miedzywojennym poza działalnością harcerską młodzież tworzyła też własne organizacje o charakterze społeczno-politycznym. Na Śląsku, ale… » więcej 2022-09-24, godz. 07:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.09.2022 Mimo powszechnej propagandy niemieckiej Polacy na Ślasku nie poddawali się. Niemieckie raporty Gestapo donosiły, że bardzo popularne jest słuchanie zagranicznych… » więcej 2022-09-17, godz. 07:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.09.2022 Na przełomie lat 1939/1940 Niemcy rozpoczęli budowę wielkiej fabryki benzyny syntetycznej w Blachowni Śląskiej. Ściśle wiązało się to z ekspansywnymi… » więcej 2022-09-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022 Pod koniec XIX wieku i na początku XX, ale również, kiedy powstała II Rzeczpospolita na umacnianie się polskości na Śląsku wpływały muzyka i pieśni… » więcej 2022-09-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.09.2022 W ostatnich miesiącach poprzedzających wybuch II wojny Niemcy przygotowywali Septemberaktion.Na listach znaleźli się przede wszystkim uczestnicy powstań śląskich… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »