Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022
2022-10-29, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022

[Fot.Główny szpital powstańczy w I Liceum Ogólnokształcącym im.T.Kościuszki w Mysłowicach.Źródło:Muzeum Miasta Mysłowice]
[Fot.Główny szpital powstańczy w I Liceum Ogólnokształcącym im.T.Kościuszki w Mysłowicach.Źródło:Muzeum Miasta Mysłowice]
Niewątpliwie ważną rolę w powstaniach śląskich odgrywała służba zdrowia. Jednak lekarze, sanitariuszki i sanitariusze z czasów powstań wciąż pozostają w cieniu śląskich insurekcji.
Właśnie dzisiaj mija 140 lat od czasu urodzin Wilhelma Janiczka lekarza powstańczego. W czasach III powstania śląskiego był naczelnym lekarzem pułku Karola Gajdzika. Pułk został sformowany w Królewskiej Hucie.

Warto też przypomnieć innego zasłużonego w czasie powstań śląskich lekarza dr Jana Szczęsnego Adamiaka. Jan Szczęsny Adamiak w czasie II powstania śląskiego najpierw był sanitariuszem w Grupach ”Wschód” I “Środek”.

W 1921 roku jako komendant jednego z pociągów ewakuacyjnych pomagał rannym i schorowanym powstańcom. Pracował także jako lekarz żandarmerii polowej. A po wyjeździe do Lwowa opiekował się grupą uchodźców z Opolszczyzny. W czasie okupacji więziony przez Niemców .Po zakończeniu II wojny trafił do Wrocławia , gdzie pracował również jako lekarz .

Drugim zupełnie zapomnianym człowiekiem, który organizował opiekę medyczną w czasie powstań śląskich był dr Maksymilian Wilimowski. Zaraz po zakończeniu I wojny wstąpił do Wojska Polskiego w Wielkopolsce. Potem pojawił się na Śląsku , gdzie się przecież urodził.

W czasie powstań opiekował sie uchodźcami po zakończeniu I powstania śląskiego. W czasie kiedy Ślązacy walczyli o niepodległość pracował w Polskim Komisariacie Plebiscytowym.

Natomiast w III powstaniu śląskim został doradcą medycznym szefa sanitarnego wojsk powstańczych. Przez jakiś czas był też szefem szpitala powstańczego w Mysłowicach. Następnie w międzywojniu kierował szpitalami w Katowicach.

Przy okazji warto też przywołać sylwetkę sanitariuszki, ale również łączniczki powstańczej Anny Benisz. Jeszcze przed wybuchem pierwszego powstania śląskiego działała w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Ślaska. W czasie powstań kierowała też Delegaturą Polskiego Czerwonego Krzyża Towarzystwa “Caritas” na terenie powiatu pszczyńskiego.

W okresie międzywojennym była radną i reprezentowała powiat pszczyński na Zjeździe Dzielnicowym w Poznaniu. W 1920 roku założyła Towarzystwo Polek oraz działała aktywnie w Towarzystwie Gimnastycznym “Sokół”.

Delegatem na Sejm Dzielnicowy był też niezwykły lekarz dr medycyny Andrzej Mielęcki, który zginął zamordowany przez niemieckie bojówki 17 sierpnia 1920 roku . Jego śmierć przyśpieszyła wybuch II powstania śląskiego.

Dr Mielęcki był współzałożycielem i członkiem wielu polskich towarzystw na terenie Katowic. Działał w zarządzie Towarzystwa dla Szerzenia Elementarzy Polskich na Górnym Śląsku. Doktor był też współzałożycielem, a potem nawet przewodniczącym Towarzystwa Lekarzy Polaków na Górnym Śląsku, które broniło interesów lekarzy polskich.

Działał w Komitecie Wykładów Ludowych im. Adama Mickiewicza i Towarzystwie Czytelni Ludowych. W roku odzyskania przez Polskę niepodległości wchodził w skład Powiatowej Rady Ludowej w Katowicach. W 1919 kierował także konspiracyjnymi kursami sanitarnymi w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska i sprowadzał broń z Polski na Górny Śląsk. Był też członkiem Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Katowicach.

Dla uczczenia pamięci doktora Andrzeja Mielęckiego w 1920 utworzono fundację jego imienia. Z zebranych pieniędzy nadesłanych z całej Polski otwarto Sierociniec imienia dra Andrzeja Mielęckiego w Katowicach. Już po II wojnie jego imieniem nazwano kilka śląskich szpitali.
O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022

Zobacz także

2022-06-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.06.2022 Jedną z ważniejszych instytucji, które nie zaprzestały działalności, kiedy wybuchła II wojna był Instytut Śląski. Wojnę Stowarzyszenie przetrwało jako… » więcej 2022-06-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022 Po zakończeniu III insurekcji śląskiej ustrój Śląska określiła w dużej mierze Konwencja Górnośląska z 15 maja 1922 roku, która obowiązywała przez… » więcej 2022-06-17, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.06.2022 Cztery miesiące po zakończeniu III powstania śląskiego 20 października 1921 roku zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Sląsk… » więcej 2022-06-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.06.2022 Już od pierwszych dni września 1939 roku Polacy zaczęli organizować na Śląsku podziemną działalność. Miała to być kontynuacja bohaterskiej walki polskiej… » więcej 2022-06-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.06.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę powstania Związku Polaków w Niemczech organizacji reprezentującej Polaków zamieszkałych na terenie Rzeszy Niemieckiej… » więcej 2022-05-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.05.2022 Wywłaszczenia i wydziedziczenia z majątków na Śląsku były już sprawdzoną formą represji wobec Polaków w tej historycznej dzielnicy. Faktycznie stały… » więcej 2022-05-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.05.2022 Już od pierwszych miesięcy okupacji Niemcy dokonywali masowych mordów. Aktom terroru władze niemieckie starały się nadać pozory legalności, wydając rozporządzenia… » więcej 2022-05-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.05.2022 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2022-04-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.04.2022 Wśród 108 błogosławionych przez Jana Pawła II znalazł się też ojciec Stanisław Kubista, którego tak wiele w młodzieńczych latach wiązało ze Śląskiem… » więcej 2022-04-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.04.2022 Minęła właśnie setna rocznica śmierci ks. Pawła Pośpiecha, tego tak bardzo zaangażowanego w sprawy polskie na Śląsku kapłana o którym w tych dniach… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »