Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022
2022-09-10, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022

Towarzystwo Śpiewacze "Lira" z Bogucic{Fot.Autor nieznany, Muzeum Śląskie w Katowicach.Domena publiczna]
Towarzystwo Śpiewacze "Lira" z Bogucic{Fot.Autor nieznany, Muzeum Śląskie w Katowicach.Domena publiczna]
Pod koniec XIX wieku i na początku XX, ale również, kiedy powstała II Rzeczpospolita na umacnianie się polskości na Śląsku wpływały muzyka i pieśni. Szczególnie intensywnie rozwijał się ruch śpiewaczy na Śląsku Opolskim.
Działający także na Opolszczyźnie Związek Kół Spiewaczych zmieniał kilkakrotnie nazwę . Zebrani w kwietniu 1936 w Bytomiu przedstawiciele kół postanowili, że będzie to Związek Polskich Kół Śpiewaczych na Śląsku Opolskim.
Już od 1910 roku chórzyści i śpiewacy działali przede wszystkim w ramach w Związku Polskich Szkół Śpiewaczych. Powstał on w Prowincji Śląsk Opolski i działał w pięciu okręgach.
W skład pierwszego wchodziły miasta: Gliwice, Zabrze oraz powiaty Bytom i Gliwice.W drugim okręgu, Towarzystwa Kół Śpiewaczych działały w powiatach raciborskim i kozielskim.Przewodniczącym był dyrektor banku w Raciborzu . Natomiast dyrygentem okręgowym został Jan Witt
W okręgu trzecim ,który obejmował miasto i powiat Opole przewodniczącym był redaktor Augustyn Kowalski. Dyrygentem Okręgowym był Jan Kaźmierski z Opola.
Czwarty okręg działał na terenie miasta Wielkie Strzelce..Tam przewodniczącym był Józef Gomoła . Natomiast w okręgu piątym Związki Polskich Kół Śpiewaczych działaly na terenie powiatu oleskiego i miasta Dobrodzień. Przewodniczącym był Stanisław Jainta

W ramach wcześniej wymienionych okręgów działało 60 zespołów. Najbardziej aktywny był okręg strzelecki i bytomski.
Wybitnymi działaczami ruchu śpiewaczego byli Jan Witt,Walenty Łapa, Fabian Hajduk, Jan Rychel, Alfons Kłaka i Adam Kawik.
Ważną rolę w rozwoju polskiej muzyki na Śląsku odegrał też Henryk Tondera dyrygent Okręgu I Związku Polskich Kół Śpiewaczych Śląska Opolskiego.
Przy okazji warto przypomnieć, że Tondera za swoją patriotyczną działalność znalazł się wśród 150 działaczy polskich aktywnych na Śląsku Opolskim aresztowanych przez Niemców w ramach Akcji Wrzesień 1939.
Powróćmy jednak do polskich chórów. 110 lat temu w Markowicach został założony chór „Słowik”. Dwa lata później Karol Górecki powołał „Towarzystwo Śpiewacze”. Polski ruch śpiewaczy związał się ze „Strzechą”, gdzie zorganizowany został chór mieszany „Harmonia”. Polskie zespoły chóralne zrzeszały się w „Związku Śląskich Kół Śpiewaczych”, którego zjazd okręgowy w 1936 r. odbył się właśnie w raciborskiej „Strzesze”.
W następnym zjeździe wzięły udział chóry z Ciska, Markowic, Raciborza, Rybnika i Turza, a koncertów wysłuchało 800 osób- pisał historyk Paweł Newerla.Według innego historyka Jana Fojcika na terenie Górnego Śląska do 1939 roku działały aż 843 zespoły śpiewacze .
Tymczasem jednym z przełomowych momentów walki o utrzymanie polskości we Wrocławiu stał się swoisty kult pieśni polskiej. Głównym promotorem tego kultu było Towarzystwo Śpiewu „Harmonia”. Działało już przed pierwszą wojną światową, a 6 lat po jej zakończeniu w 1924 r. liczyło 50 członków. Stało się jednym z najliczniejszych polskich towarzystw śpiewa¬czych na terenie całego Śląska.
„Harmonia” posiadała chór żeński, męski i mieszany, własny zespół dramatyczny i deklamatorski, organizowała koncerty we Wrocławiu i na Śląsku Opolskim.
W okresie międzywojennym prasa polska na Śląsku Opolskim nazywała “Harmonię” najdalej na zachód wysuniętą stanicą ducha polskiego”.
O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022

Zobacz także

2022-03-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.03.2022 W poniedziałek minie 125 lat od powstania Banku Ludowego w Opolu. 90 lat temu szyld Banku Ludowego został uszkodzony po ataku niemieckiej bojówki. Niemcom nie… » więcej 2022-03-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.03.2022 Prasa polska na Śląsku przez cały okres międzywojenny była ważnym czynnikiem podtrzymywania polskości. Szczególnie odnosiło się to do gazet, czasopism… » więcej 2022-03-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022 Wśród najprężniej działających organizacji na Górnym Śląsku było Towarzystwo -Gimnastyczne”Sokół. Już na początku dwudziestego wieku działacze… » więcej 2022-03-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.03.2022 84 lata temu 6 marca 1938 roku rozpoczynał się Kongres Polaków w Niemczech. Największa sali widowiskowa w Berlinie wypełniła się po brzegi. » więcej 2022-02-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022 Kiedy jedni mieszkańcy Śląska Opolskiego emigrowali ze względów politycznych, ale także za chlebem, inni organizowali się, zakładali stowarzyszenia i towarzystwa… » więcej 2022-02-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.02.2022 Pod koniec XIX wieku i na początku XX zaczęła się emigracja ludności z wiejskich powiatów Opolszczyzny, Przemysł górnośląski nie był w stanie wchłonąć… » więcej 2022-01-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.01.2022 Wielu duchownych angażowało się w walkę na rzecz polskości Śląska jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Jednym z nich był… » więcej 2022-01-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.01.2022 Zaraz po rozpoczęciu II wojny światowej działalność Związku Polaków w Niemczech została uznana przez władze hitlerowskie za nielegalną. » więcej 2022-01-15, godz. 12:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.01.2022 Za kilka dni minie 159 rocznica wybuchu powstania styczniowego w którym także zaangażowali się Ślązacy. Do Mysłowic położonych na granicy Rosji, Prus… » więcej 2022-01-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.01.2022 Podczas II wojny światowej, także na Śląsku ważną rolę odgrywały dziewczęta i kobiety. Wśród nich te zaangażowane w działalność Armii Krajowej i… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »