Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 20.08.2022
2022-08-20, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 20.08.2022

[Fot.Wiktor Krzewicki. Jedna z tablic. Wystawa w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu]
[Fot.Wiktor Krzewicki. Jedna z tablic. Wystawa w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu]
Sto lat temu w sierpniu 1932 roku kierownictwo Związku Polaków w Niemczech przyjęło Rodło za znak wszystkich Polaków zrzeszonych w Związku.
Działający w Niemczech Związek organizował życie Polakom. Chronił polskość i stwarzał warunki dla jej rozwoju. Prowadził działalność kulturalną, wydawał prasę i zakładał polskie szkoły. Przejawiał też aktywność w sferze gospodarczej, zwłaszcza w spółdzielczości.

Właśnie z inicjatywy Związku Polaków w Niemczech został założony Bank Słowiański w Berlinie, który stał się zapleczem finansowym polskich spółdzielni w Niemczech. Związkowi udało się też uzyskać dla Polaków status mniejszości narodowej.

Jednak przez cały czas Polacy na Śląsku byli obiektem przemocy i bezprawia ze strony Niemców, szczególnie po dojściu Hitlera do władzy. Działacze Związku dokumentowali te przestępstwa, a poszkodowanym udzielali wszechstronnej pomocy. Głośnym echem odbiło się zamordowanie przez bojówkę SA powstańca śląskiego i działacza Związku .

W 1924 roku uchwała Rady Naczelnej została ustanowiona dla wszystkich działających w Związku odznaka narodowa. Rada Naczelna Związku Polaków w Niemczech podjęła decyzję o potrzebie posługiwania się wyraźnym znakiem narodowym, mogącym zastąpić godło i biało-czerwoną flagę, których używanie w Niemczech po 1918 roku zostały zakazane.

Ostatecznie członkowie związku na jednym ze spotkań w 1932 roku ustalili, że takim ponadczasowym symbolem polskości będzie rzeka Wisła. Obecna na zebraniu, młoda 28 letnia artystka, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie Janina Kłopocka nadała mu ostateczny kształt.

Symbol zaproponowany przez artystkę Przedstawiał biały znak na czerwonym tle, kojarzący się także ze znakami herbów polskich. Znak ten symbolizował stylizowany bieg Wisły z zaznaczonym stołecznym królewskim miastem Krakowem jako kolebką polskiej kultury i symbolem trwania oraz ciągłości Państwa Polskiego.

Przedwojenny, pierwszy wzór Rodła stworzony przez Kłopocką miał górne ramię, symbolizujące ujście Wisły, krótsze od ramienia dolnego, które symbolizowało źródło rzeki.
Artystka starała się oddać w swoim projekcie rzeczywisty kształt biegu rzeki. Wzór ten jednak w późniejszych projektach graficznych, powstałych podczas i po wojnie, ulegał licznym modyfikacjom.

Znak stał się godłem Związku Polaków w Niemczech Całość była biało-czerwona. Sama nazwa powstała na bazie dwóch słów rodzina i godło. Od tego czasu znak Rodła stał się symbolem trwania przy polskości. Jednoczył Polaków i dodawał otuchy w mrocznych czasach nazistowskich Niemiec. Był częścią składową znaków organizacji polonijnych. Wyróżniał także niektóre towarzystwa śpiewacze i drużyny harcerskie, ale i organizacje młodzieżowe takie jak Rodło Młodych Polaków.

Niestety, tak prężnie Związek działał do momentu wybuchu II wojny światowej. W oparciu o rozporządzenie władz hitlerowskich zimą 1940 roku został zdelegalizowany, najważniejszych przywódców organizacji Niemcy rozstrzelali. Pozostali działacze trafili do niemieckich obozów koncentracyjnych,

Zobacz także

2021-10-25, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021 Represje wobec Polaków z Górnego Śląska ograniczyły ich działalność konspiracyjną, ale jej nie zatrzymały. Walka z okupantem niemieckim była dalej … » więcej 2021-10-16, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.10.2021 Mimo aresztowań, represji i egzekucji ruch oporu także na Śląsku trwał. Jedną z ważniejszych form działalności podziemnej stało się drukowanie i kolportowanie… » więcej 2021-10-09, godz. 08:00 O polskość Śląska opolskiego 09.10.2021 W pierwszych miesiącach okupacji powstawały polskie organizacje podziemne, o charakterze wojskowym. Na Śląsku poza organizacjami Siły Zbrojne Polski i Polską… » więcej 2021-10-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.10.21 Mija właśnie 100 rocznica utworzenia 1 października 1921 roku Związku Obrony Kresów Zachodnich. Głównym zadaniem związku była ochrona ludności polskiej… » więcej 2021-09-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.09.2021 Wygaśnięcie w lipcu 1937 roku postanowień Konwencji Genewskiej Niemcy wykorzystali do wzmożenia represji. Już niespełna miesiąc później zaczęły się… » więcej 2021-09-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.09.2021. Wśród zapomnianych Polaków z Górnego Śląska jest ks. Jan Rzymełka, działacz plebiscytowy, autor śpiewnika powstańczego, odznaczony prze Wojciecha Korfantego… » więcej 2021-09-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.09.2021 100 kilometrów od Opola doszło do spektakularnej potyczki września 1939 roku. Pod Mokrą stanęły naprzeciw siebie Wołyńska Brygada Kawalerii i niemieckie… » więcej 2021-09-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.09.2021 W pierwszych dniach września w okolicach Pszczyny doszło do kilku bitew. Zapomnianą potyczką kampanii wrześniowej na Śląsku stała się niewątpliwie bitwa… » więcej 2021-08-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.08.2021 Mija 99 lat od rozpoczęcia działalności Związku Polaków w Niemczech. Organizacja została założona 27 sierpnia 1922 roku, Do września 1939 roku miała… » więcej 2021-08-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.08.2021 Mija właśnie 101 lat od pierwszych dni II śląskiej insurekcji. W związku z tym warto przypomnieć zapomnianych zupełnie przywódców powstania Stanisława… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »