Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022
2022-02-26, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022

[Fot. Akademia Rolnicza w Prószkowie koło Opola. Domena publiczna]
[Fot. Akademia Rolnicza w Prószkowie koło Opola. Domena publiczna]
Kiedy jedni mieszkańcy Śląska Opolskiego emigrowali ze względów politycznych, ale także za chlebem, inni organizowali się, zakładali stowarzyszenia i towarzystwa gospodarcze, banki i kasy spółdzielcze. Powstawały także liczne chóry, towarzystwa śpiewacze, oraz towarzystwa sportowe i akademickie .
Jednym z najprężniejszych ośrodków polskości na Opolszczyźnie w drugiej połowie XIX w. stała się Akademia Rolnicza w Prószkowie koło Opola.

Polacy stanowili 1/5 młodzieży studiującej na tej uczelni czyli 300 studentów. Na uczelni działała wówczas polska biblioteka. Polscy studenci założyli też Towarzystwo Literacko-Rolnicze Polaków w Prószkowie.Współpracowało ono z podobnymi towarzystwami z Wrocławia i Berlina.

To właśnie z inicjatywy Towarzystwa działającego w prośzkowskiej Akademii zorganizowano uroczyste spotkania i obchody w związku z przypadającymi rocznicami narodowymi..Taka uroczystość odbyła się w 1878 roku w 80 rocznicę urodzin Adama Mickiewicza.

Natomiast dla potrzeb miejscowej ludności studenci założyli w Prószkowie biblioteczkę ludową. Stała się ona głównym miejscem, gdzie młodzież studencka organizowała działalność oświatową.

Rozprowadzano polskie książeczki do nabożeństwa, broszury, kalendarze i wydawnictwa propagujące ideę wskrzeszenia państwa polskiego. Kolportowane były też polskie czasopisma m.in. Czas,"Tygodnik Ilustrowany", Gazeta Rolnicza,Dziennik Poznański, Gazeta Warszawska, Przyjaciel Ludu, ,Przegląd Polski, ale także Sobótkę i Nadwiślanina.

Poza Towarzystwem Literacko-Rolniczym działała Bratnia Pomoc którą tworzyli m.in Józef Świeżawski, Hieronim Zwierzycki i Władysław Struszkiewicz. Obydwie organizacje funkcjonowały do czasu likwidacji prószkowskiej szkoły . Po zamknięciu Akademii działalność patriotyczna Polaków skupiła się wokół działającego tam już Instytutu Pomologicznego.

Innym znaczącym wydarzeniem dla polskiej przedsiębiorczości na Opolszczyźnie stało się powołanie w czerwcu 1869 roku Towarzystwa Pożyczkowego. Inicjatorem był Juliusz Szaflik asystent zarządu huty w Zawadzkiem. Faktycznie była to pierwsza polska spółdzielnia kredytowa na Śląsku. Na początku Spółdzielnia działała w Zawadzkiem potem rozszerzyła działalność także w okolicznych miejscowościach na Opolszczyźnie.

Niestety szykanowana przez zarząd huty i prześladowana przez pruską policję działała tylko 2 lata. Założyciel spółdzielni nie poddał się jednak .Skontaktował się i rozpoczął współpracę na rzecz polskości Śląska z Karolem Miarką.W późniejszym czasie został nawet dyrektorem Banku Ludowego w Bytomiu.

Na koniec przypomnijmy. W XIX wieku na losach Polaków w zaborze pruskim zaważyło przede wszystkim zjednoczenie Niemiec. Bismarck realnego przeciwnika upatrywał w grupach społecznych już uświadomionych, czyli w szlachcie, inteligencji mieszczańskiej i księżach. Przeciw tym grupom władze pruskie nasiliły szykany i represje.
O Polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022

Zobacz także

2021-06-08, godz. 11:12 O polskość Śląska Opolskiego 05.06.2021 W audycji wspominaliśmy sylwetkę wybitnego polskiego księdza i literata Norberta Bończyka, który położył wielkie zasługi dla budzenia polskiej świadomości… » więcej 2021-05-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.05.2021 Kilka miesięcy po zakończeniu III powstania śląskiego zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Śląsku. Do Rzeczypospolitej włączono… » więcej 2021-05-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.05.2021 Dokładnie sto lat temu toczyła się już bitwa o Górę Św. Anny. Władze powstańcze przygotowywały w tym rejonie natarcie podgrupy „Bogdan”. » więcej 2021-05-15, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.15.05.2021 Zupełnie zapomnianym dowódcą powstańczym był podpułkownik Kazimierz Zenkteller ps. Warwas. Zastąpił on na początku czerwca na stanowisku komendanta naczelnego… » więcej 2021-05-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.05.2021 Trwają wciąż obchody setnej rocznicy wybuchu III powstania śląskiego. W niedzielę 2 maja w ogólnopolskich uroczystościach na Górze Świętej Anny uczestniczył… » więcej 2021-04-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.04.2021 Wyniki plebiscytu, który odbył się 20 marca 1921 roku, niestety, nie rozstrzygnęły sytuacji na Śląsku. Ostatecznie Międzysojusznicza Komisja opowiedziała… » więcej 2021-04-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.04.2021 W czasie II wojny wielu księży za swoją działalność patriotyczną na rzecz polskiego Śląska. trafiło do niemieckich obozów koncentracyjnych.Taki los… » więcej 2021-04-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.04.2021 152 lata temu na śląskim rynku prasowym pojawił się „Katolik”, czasopismo, które rozbudzało świadomość narodową, ale przede wszystkim pisało o polskiej… » więcej 2021-04-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021 Wśród polskich instytucji działających na Śląsku 100 lat temu niewątpliwie wyróżniał się Polski Komisariat Plebiscytowy i ludzie z nim związani. » więcej 2021-03-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.03.2021 100 lat temu na Górnym Śląsku wciąż działały Polski Komisariat Plebiscytowy, ale także Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa. Siedzibą… » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »