Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022
2022-02-26, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022

[Fot. Akademia Rolnicza w Prószkowie koło Opola. Domena publiczna]
[Fot. Akademia Rolnicza w Prószkowie koło Opola. Domena publiczna]
Kiedy jedni mieszkańcy Śląska Opolskiego emigrowali ze względów politycznych, ale także za chlebem, inni organizowali się, zakładali stowarzyszenia i towarzystwa gospodarcze, banki i kasy spółdzielcze. Powstawały także liczne chóry, towarzystwa śpiewacze, oraz towarzystwa sportowe i akademickie .
Jednym z najprężniejszych ośrodków polskości na Opolszczyźnie w drugiej połowie XIX w. stała się Akademia Rolnicza w Prószkowie koło Opola.

Polacy stanowili 1/5 młodzieży studiującej na tej uczelni czyli 300 studentów. Na uczelni działała wówczas polska biblioteka. Polscy studenci założyli też Towarzystwo Literacko-Rolnicze Polaków w Prószkowie.Współpracowało ono z podobnymi towarzystwami z Wrocławia i Berlina.

To właśnie z inicjatywy Towarzystwa działającego w prośzkowskiej Akademii zorganizowano uroczyste spotkania i obchody w związku z przypadającymi rocznicami narodowymi..Taka uroczystość odbyła się w 1878 roku w 80 rocznicę urodzin Adama Mickiewicza.

Natomiast dla potrzeb miejscowej ludności studenci założyli w Prószkowie biblioteczkę ludową. Stała się ona głównym miejscem, gdzie młodzież studencka organizowała działalność oświatową.

Rozprowadzano polskie książeczki do nabożeństwa, broszury, kalendarze i wydawnictwa propagujące ideę wskrzeszenia państwa polskiego. Kolportowane były też polskie czasopisma m.in. Czas,"Tygodnik Ilustrowany", Gazeta Rolnicza,Dziennik Poznański, Gazeta Warszawska, Przyjaciel Ludu, ,Przegląd Polski, ale także Sobótkę i Nadwiślanina.

Poza Towarzystwem Literacko-Rolniczym działała Bratnia Pomoc którą tworzyli m.in Józef Świeżawski, Hieronim Zwierzycki i Władysław Struszkiewicz. Obydwie organizacje funkcjonowały do czasu likwidacji prószkowskiej szkoły . Po zamknięciu Akademii działalność patriotyczna Polaków skupiła się wokół działającego tam już Instytutu Pomologicznego.

Innym znaczącym wydarzeniem dla polskiej przedsiębiorczości na Opolszczyźnie stało się powołanie w czerwcu 1869 roku Towarzystwa Pożyczkowego. Inicjatorem był Juliusz Szaflik asystent zarządu huty w Zawadzkiem. Faktycznie była to pierwsza polska spółdzielnia kredytowa na Śląsku. Na początku Spółdzielnia działała w Zawadzkiem potem rozszerzyła działalność także w okolicznych miejscowościach na Opolszczyźnie.

Niestety szykanowana przez zarząd huty i prześladowana przez pruską policję działała tylko 2 lata. Założyciel spółdzielni nie poddał się jednak .Skontaktował się i rozpoczął współpracę na rzecz polskości Śląska z Karolem Miarką.W późniejszym czasie został nawet dyrektorem Banku Ludowego w Bytomiu.

Na koniec przypomnijmy. W XIX wieku na losach Polaków w zaborze pruskim zaważyło przede wszystkim zjednoczenie Niemiec. Bismarck realnego przeciwnika upatrywał w grupach społecznych już uświadomionych, czyli w szlachcie, inteligencji mieszczańskiej i księżach. Przeciw tym grupom władze pruskie nasiliły szykany i represje.
O Polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022

Zobacz także

2022-06-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.06.2022 Jedną z ważniejszych instytucji, które nie zaprzestały działalności, kiedy wybuchła II wojna był Instytut Śląski. Wojnę Stowarzyszenie przetrwało jako… » więcej 2022-06-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022 Po zakończeniu III insurekcji śląskiej ustrój Śląska określiła w dużej mierze Konwencja Górnośląska z 15 maja 1922 roku, która obowiązywała przez… » więcej 2022-06-17, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.06.2022 Cztery miesiące po zakończeniu III powstania śląskiego 20 października 1921 roku zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Sląsk… » więcej 2022-06-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.06.2022 Już od pierwszych dni września 1939 roku Polacy zaczęli organizować na Śląsku podziemną działalność. Miała to być kontynuacja bohaterskiej walki polskiej… » więcej 2022-06-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.06.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę powstania Związku Polaków w Niemczech organizacji reprezentującej Polaków zamieszkałych na terenie Rzeszy Niemieckiej… » więcej 2022-05-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.05.2022 Wywłaszczenia i wydziedziczenia z majątków na Śląsku były już sprawdzoną formą represji wobec Polaków w tej historycznej dzielnicy. Faktycznie stały… » więcej 2022-05-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.05.2022 Już od pierwszych miesięcy okupacji Niemcy dokonywali masowych mordów. Aktom terroru władze niemieckie starały się nadać pozory legalności, wydając rozporządzenia… » więcej 2022-05-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.05.2022 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2022-04-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.04.2022 Wśród 108 błogosławionych przez Jana Pawła II znalazł się też ojciec Stanisław Kubista, którego tak wiele w młodzieńczych latach wiązało ze Śląskiem… » więcej 2022-04-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.04.2022 Minęła właśnie setna rocznica śmierci ks. Pawła Pośpiecha, tego tak bardzo zaangażowanego w sprawy polskie na Śląsku kapłana o którym w tych dniach… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »