Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 13.03.2021
2021-03-13, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 13.03.2021

Zgromadzenie Polaków w Sali Strzechy. [Źródło:ratibor-raciborz.blogspot.com]
Zgromadzenie Polaków w Sali Strzechy. [Źródło:ratibor-raciborz.blogspot.com]
Mija właśnie 85 lat od czasu zjazdu chórów i towarzystw śpiewaczych w Raciborzu. Po odzyskaniu niepodległości przez Rzeczpospolitą na Śląsku bardzo dynamicznie rozwijała się działalność kulturalna, w tym muzyczna.
Już od XIX wieku funkcjonowały na Śląsku chóry i towarzystwa śpiewacze. W swoich repertuarach miały zarówno pieśni śląskie, ale także popularne na pozostałych ziemiach Rzeczypospolitej polskie pieśni patriotyczne. Wśród towarzystw śpiewaczych wyróżniała się działająca w Opolu “Lutnia Górnośląska”.

Ważną rolę odgrywała też “Jutrzenka” z Piotrowic, która w późniejszym czasie przekształciła się w istniejący do dziś Chór Męski „Hejnał” . Na terenie samych Katowic w ciągu XX wieku istniało kilkadziesiąt chórów. Wśród nich były też kościelne. Chórzyści i śpiewacy byli zorganizowani już w Związek Polskich Szkół Śpiewaczych, który powstał w Prowincji Śląsk Opolski.

Związek działał w pięciu okręgach. W skład pierwszego wchodziły miasta: Gliwice, Zabrze, powiaty Bytom i Gliwice.W drugim okręgu, Towarzystwa Kół Śpiewaczych działały w powiatach raciborskim i kozielskim. Tu dyrygentem okręgowym został Jan Witt. W okręgu trzecim, który obejmował miasto i powiat Opole przewodniczącym był redaktor Augustyn Kowalski. Dyrygentem Okręgowym był Jan Kaźmierski z Opola. Czwarty okręg działał na terenie Wielkich Strzelec. Przewodniczącym był Józef Gomoła. W okręgu piątym Związki Polskich Kół Śpiewaczych działały na terenie powiatu oleskiego i miasta Dobrodzień. Działający od 1910 roku także na Opolszczyźnie Związek Polskich Kół Śpiewaczych zmienił nazwę na Związek Kół Śpiewaczych na Śląsku Opolskim.
Wciąż ważną role odgrywały polskie chóry. W 1912 roku założono w Markowicach chór „Słowik”. Dwa lata później Karol Górecki powołał „Towarzystwo Śpiewacze”. Polski ruch śpiewaczy skupiał się przede wszystkim wokół raciborskiej „Strzechy”, gdzie zorganizowany został chór mieszany „Harmonia”. Istniejące wówczas polskie zespoły chóralne zrzeszały się w „Związku Śląskich Kół Śpiewaczych”, którego zjazd okręgowy w 1936 r. odbył się właśnie w raciborskiej „Strzesze”. W następnym zjeździe wzięły udział chóry z Ciska, Markowic, Raciborza i Rybnika.
Tymczasem we Wrocławiu o upowszechnianie pieśni polskiej dbało przede wszystkim Towarzystwo Śpiewu „Harmonia”. Swoją działalność rozpoczęło jeszcze przed pierwszą wojną światową, w okresie międzywojennym stało się jednym z najprężniej działających na Śląsku polskich towarzystw śpiewaczych.
„Harmonia” posiadała chór żeński, męski i mieszany, własny zespół dramatyczny i deklamatorski, organizowała koncerty we Wrocławiu i na Śląsku Opolskim. Urządzała systematycznie wieczory słowa, pieśni i tańca. O ich poziomie może świadczyć fakt, że w 1928 r. na Zjeździe Związku Polskich Kół Śpiewackich Śląska Opolskiego w Gliwicach chór tego towarzystwa zajął pierwsze miejsce.
Zaraz po zakończeniu Zjazdu prasa polska na Śląsku Opolskim nazywała „Harmonię” „najdalej na zachód wysuniętą stanicą ducha polskiego”. Według historyka Jana Fojcika na terenie Górnego Śląska do 1939 roku działały aż 843 zespoły śpiewacze.
Na koniec przypomnijmy. Pierwszy drukowany zbiór polskich pieśni gminnych ludu górnośląskiego ukazał się jeszcze w czasie powstania styczniowego. Chodzi tu oczywiście o zbiór Juliusza Rogera: ”Pieśni ludu polskiego na Górnym Śląsku”. Wśród zamieszczonych w tomie ponad 500 pieśni były te które powstały na Opolszczyźnie.
.

Zobacz także

2021-10-25, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021 Represje wobec Polaków z Górnego Śląska ograniczyły ich działalność konspiracyjną, ale jej nie zatrzymały. Walka z okupantem niemieckim była dalej … » więcej 2021-10-16, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.10.2021 Mimo aresztowań, represji i egzekucji ruch oporu także na Śląsku trwał. Jedną z ważniejszych form działalności podziemnej stało się drukowanie i kolportowanie… » więcej 2021-10-09, godz. 08:00 O polskość Śląska opolskiego 09.10.2021 W pierwszych miesiącach okupacji powstawały polskie organizacje podziemne, o charakterze wojskowym. Na Śląsku poza organizacjami Siły Zbrojne Polski i Polską… » więcej 2021-10-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.10.21 Mija właśnie 100 rocznica utworzenia 1 października 1921 roku Związku Obrony Kresów Zachodnich. Głównym zadaniem związku była ochrona ludności polskiej… » więcej 2021-09-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.09.2021 Wygaśnięcie w lipcu 1937 roku postanowień Konwencji Genewskiej Niemcy wykorzystali do wzmożenia represji. Już niespełna miesiąc później zaczęły się… » więcej 2021-09-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.09.2021. Wśród zapomnianych Polaków z Górnego Śląska jest ks. Jan Rzymełka, działacz plebiscytowy, autor śpiewnika powstańczego, odznaczony prze Wojciecha Korfantego… » więcej 2021-09-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.09.2021 100 kilometrów od Opola doszło do spektakularnej potyczki września 1939 roku. Pod Mokrą stanęły naprzeciw siebie Wołyńska Brygada Kawalerii i niemieckie… » więcej 2021-09-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.09.2021 W pierwszych dniach września w okolicach Pszczyny doszło do kilku bitew. Zapomnianą potyczką kampanii wrześniowej na Śląsku stała się niewątpliwie bitwa… » więcej 2021-08-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.08.2021 Mija 99 lat od rozpoczęcia działalności Związku Polaków w Niemczech. Organizacja została założona 27 sierpnia 1922 roku, Do września 1939 roku miała… » więcej 2021-08-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.08.2021 Mija właśnie 101 lat od pierwszych dni II śląskiej insurekcji. W związku z tym warto przypomnieć zapomnianych zupełnie przywódców powstania Stanisława… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »