Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 13.03.2021
2021-03-13, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 13.03.2021

Zgromadzenie Polaków w Sali Strzechy. [Źródło:ratibor-raciborz.blogspot.com]
Zgromadzenie Polaków w Sali Strzechy. [Źródło:ratibor-raciborz.blogspot.com]
Mija właśnie 85 lat od czasu zjazdu chórów i towarzystw śpiewaczych w Raciborzu. Po odzyskaniu niepodległości przez Rzeczpospolitą na Śląsku bardzo dynamicznie rozwijała się działalność kulturalna, w tym muzyczna.
Już od XIX wieku funkcjonowały na Śląsku chóry i towarzystwa śpiewacze. W swoich repertuarach miały zarówno pieśni śląskie, ale także popularne na pozostałych ziemiach Rzeczypospolitej polskie pieśni patriotyczne. Wśród towarzystw śpiewaczych wyróżniała się działająca w Opolu “Lutnia Górnośląska”.

Ważną rolę odgrywała też “Jutrzenka” z Piotrowic, która w późniejszym czasie przekształciła się w istniejący do dziś Chór Męski „Hejnał” . Na terenie samych Katowic w ciągu XX wieku istniało kilkadziesiąt chórów. Wśród nich były też kościelne. Chórzyści i śpiewacy byli zorganizowani już w Związek Polskich Szkół Śpiewaczych, który powstał w Prowincji Śląsk Opolski.

Związek działał w pięciu okręgach. W skład pierwszego wchodziły miasta: Gliwice, Zabrze, powiaty Bytom i Gliwice.W drugim okręgu, Towarzystwa Kół Śpiewaczych działały w powiatach raciborskim i kozielskim. Tu dyrygentem okręgowym został Jan Witt. W okręgu trzecim, który obejmował miasto i powiat Opole przewodniczącym był redaktor Augustyn Kowalski. Dyrygentem Okręgowym był Jan Kaźmierski z Opola. Czwarty okręg działał na terenie Wielkich Strzelec. Przewodniczącym był Józef Gomoła. W okręgu piątym Związki Polskich Kół Śpiewaczych działały na terenie powiatu oleskiego i miasta Dobrodzień. Działający od 1910 roku także na Opolszczyźnie Związek Polskich Kół Śpiewaczych zmienił nazwę na Związek Kół Śpiewaczych na Śląsku Opolskim.
Wciąż ważną role odgrywały polskie chóry. W 1912 roku założono w Markowicach chór „Słowik”. Dwa lata później Karol Górecki powołał „Towarzystwo Śpiewacze”. Polski ruch śpiewaczy skupiał się przede wszystkim wokół raciborskiej „Strzechy”, gdzie zorganizowany został chór mieszany „Harmonia”. Istniejące wówczas polskie zespoły chóralne zrzeszały się w „Związku Śląskich Kół Śpiewaczych”, którego zjazd okręgowy w 1936 r. odbył się właśnie w raciborskiej „Strzesze”. W następnym zjeździe wzięły udział chóry z Ciska, Markowic, Raciborza i Rybnika.
Tymczasem we Wrocławiu o upowszechnianie pieśni polskiej dbało przede wszystkim Towarzystwo Śpiewu „Harmonia”. Swoją działalność rozpoczęło jeszcze przed pierwszą wojną światową, w okresie międzywojennym stało się jednym z najprężniej działających na Śląsku polskich towarzystw śpiewaczych.
„Harmonia” posiadała chór żeński, męski i mieszany, własny zespół dramatyczny i deklamatorski, organizowała koncerty we Wrocławiu i na Śląsku Opolskim. Urządzała systematycznie wieczory słowa, pieśni i tańca. O ich poziomie może świadczyć fakt, że w 1928 r. na Zjeździe Związku Polskich Kół Śpiewackich Śląska Opolskiego w Gliwicach chór tego towarzystwa zajął pierwsze miejsce.
Zaraz po zakończeniu Zjazdu prasa polska na Śląsku Opolskim nazywała „Harmonię” „najdalej na zachód wysuniętą stanicą ducha polskiego”. Według historyka Jana Fojcika na terenie Górnego Śląska do 1939 roku działały aż 843 zespoły śpiewacze.
Na koniec przypomnijmy. Pierwszy drukowany zbiór polskich pieśni gminnych ludu górnośląskiego ukazał się jeszcze w czasie powstania styczniowego. Chodzi tu oczywiście o zbiór Juliusza Rogera: ”Pieśni ludu polskiego na Górnym Śląsku”. Wśród zamieszczonych w tomie ponad 500 pieśni były te które powstały na Opolszczyźnie.
.

Zobacz także

2022-01-06, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.01.2022 W czasie okupacji niemieckiej życie kulturalne zeszło do podziemia. Jednak tam wciąż rozwijała się polska kultura. Przetrwały polskie pieśni patriotyczne… » więcej 2022-01-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.01.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę utworzenia Związku Polaków w Niemczech. Kiedy po podziale Górnego Śląska pojawiły się problemy związane z funkcjonowaniem… » więcej 2021-12-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.12.2021 Czas okupacji na Śląsku to także walka zbrojna poszczególnych oddziałów partyzanckich. Stanowiła odpowiedź na masowy terror i represje ze strony Niemiec… » więcej 2021-12-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.12.2021 Dzisiaj, kiedy wspominamy Ślązaków zaangażowanych w walkę o niepodległość nie możemy zapomnieć o braciach Pawle i Janie Brandysach, polskich kapłanach… » więcej 2021-12-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.12.2021 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2021-11-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.11.2021 Jednym z najbardziej zaangażowanych środowisk w walkę z Niemcami stali się od samego początku II wojny harcerze. Do walki stanęli już w pierwszych dniach… » więcej 2021-11-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.11.2021 Wśród Polaków walczących w czasie okupacji niemieckiej o polski Śląsk byli też księża. Właśnie dzisiaj (20.11.2021) w katowickiej katedrze odbędą… » więcej 2021-11-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.11.2021 W czasie pierwszej wojny światowej polscy ślązacy walczyli w różnych armiach i po różnych stronach tego największego na początku XX wieku konfliktu. » więcej 2021-11-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.11.2021 W czasie drugiej wojny światowej na Śląsku życie kulturalne przeszło do podziemia. Śląscy pisarze i naukowcy swoją działalność kontynuowali w Krakowie… » więcej 2021-10-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.10.2021 W czasie II wojny Polacy, którzy trafili do niemieckiej części Śląska zaczęli organizować tam konspirację. Do działania włączyli się Akowcy z różnych… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »