Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 13.03.2021
2021-03-13, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 13.03.2021

Zgromadzenie Polaków w Sali Strzechy. [Źródło:ratibor-raciborz.blogspot.com]
Zgromadzenie Polaków w Sali Strzechy. [Źródło:ratibor-raciborz.blogspot.com]
Mija właśnie 85 lat od czasu zjazdu chórów i towarzystw śpiewaczych w Raciborzu. Po odzyskaniu niepodległości przez Rzeczpospolitą na Śląsku bardzo dynamicznie rozwijała się działalność kulturalna, w tym muzyczna.
Już od XIX wieku funkcjonowały na Śląsku chóry i towarzystwa śpiewacze. W swoich repertuarach miały zarówno pieśni śląskie, ale także popularne na pozostałych ziemiach Rzeczypospolitej polskie pieśni patriotyczne. Wśród towarzystw śpiewaczych wyróżniała się działająca w Opolu “Lutnia Górnośląska”.

Ważną rolę odgrywała też “Jutrzenka” z Piotrowic, która w późniejszym czasie przekształciła się w istniejący do dziś Chór Męski „Hejnał” . Na terenie samych Katowic w ciągu XX wieku istniało kilkadziesiąt chórów. Wśród nich były też kościelne. Chórzyści i śpiewacy byli zorganizowani już w Związek Polskich Szkół Śpiewaczych, który powstał w Prowincji Śląsk Opolski.

Związek działał w pięciu okręgach. W skład pierwszego wchodziły miasta: Gliwice, Zabrze, powiaty Bytom i Gliwice.W drugim okręgu, Towarzystwa Kół Śpiewaczych działały w powiatach raciborskim i kozielskim. Tu dyrygentem okręgowym został Jan Witt. W okręgu trzecim, który obejmował miasto i powiat Opole przewodniczącym był redaktor Augustyn Kowalski. Dyrygentem Okręgowym był Jan Kaźmierski z Opola. Czwarty okręg działał na terenie Wielkich Strzelec. Przewodniczącym był Józef Gomoła. W okręgu piątym Związki Polskich Kół Śpiewaczych działały na terenie powiatu oleskiego i miasta Dobrodzień. Działający od 1910 roku także na Opolszczyźnie Związek Polskich Kół Śpiewaczych zmienił nazwę na Związek Kół Śpiewaczych na Śląsku Opolskim.
Wciąż ważną role odgrywały polskie chóry. W 1912 roku założono w Markowicach chór „Słowik”. Dwa lata później Karol Górecki powołał „Towarzystwo Śpiewacze”. Polski ruch śpiewaczy skupiał się przede wszystkim wokół raciborskiej „Strzechy”, gdzie zorganizowany został chór mieszany „Harmonia”. Istniejące wówczas polskie zespoły chóralne zrzeszały się w „Związku Śląskich Kół Śpiewaczych”, którego zjazd okręgowy w 1936 r. odbył się właśnie w raciborskiej „Strzesze”. W następnym zjeździe wzięły udział chóry z Ciska, Markowic, Raciborza i Rybnika.
Tymczasem we Wrocławiu o upowszechnianie pieśni polskiej dbało przede wszystkim Towarzystwo Śpiewu „Harmonia”. Swoją działalność rozpoczęło jeszcze przed pierwszą wojną światową, w okresie międzywojennym stało się jednym z najprężniej działających na Śląsku polskich towarzystw śpiewaczych.
„Harmonia” posiadała chór żeński, męski i mieszany, własny zespół dramatyczny i deklamatorski, organizowała koncerty we Wrocławiu i na Śląsku Opolskim. Urządzała systematycznie wieczory słowa, pieśni i tańca. O ich poziomie może świadczyć fakt, że w 1928 r. na Zjeździe Związku Polskich Kół Śpiewackich Śląska Opolskiego w Gliwicach chór tego towarzystwa zajął pierwsze miejsce.
Zaraz po zakończeniu Zjazdu prasa polska na Śląsku Opolskim nazywała „Harmonię” „najdalej na zachód wysuniętą stanicą ducha polskiego”. Według historyka Jana Fojcika na terenie Górnego Śląska do 1939 roku działały aż 843 zespoły śpiewacze.
Na koniec przypomnijmy. Pierwszy drukowany zbiór polskich pieśni gminnych ludu górnośląskiego ukazał się jeszcze w czasie powstania styczniowego. Chodzi tu oczywiście o zbiór Juliusza Rogera: ”Pieśni ludu polskiego na Górnym Śląsku”. Wśród zamieszczonych w tomie ponad 500 pieśni były te które powstały na Opolszczyźnie.
.

Zobacz także

2022-03-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.03.2022 W poniedziałek minie 125 lat od powstania Banku Ludowego w Opolu. 90 lat temu szyld Banku Ludowego został uszkodzony po ataku niemieckiej bojówki. Niemcom nie… » więcej 2022-03-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.03.2022 Prasa polska na Śląsku przez cały okres międzywojenny była ważnym czynnikiem podtrzymywania polskości. Szczególnie odnosiło się to do gazet, czasopism… » więcej 2022-03-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022 Wśród najprężniej działających organizacji na Górnym Śląsku było Towarzystwo -Gimnastyczne”Sokół. Już na początku dwudziestego wieku działacze… » więcej 2022-03-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.03.2022 84 lata temu 6 marca 1938 roku rozpoczynał się Kongres Polaków w Niemczech. Największa sali widowiskowa w Berlinie wypełniła się po brzegi. » więcej 2022-02-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022 Kiedy jedni mieszkańcy Śląska Opolskiego emigrowali ze względów politycznych, ale także za chlebem, inni organizowali się, zakładali stowarzyszenia i towarzystwa… » więcej 2022-02-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.02.2022 Pod koniec XIX wieku i na początku XX zaczęła się emigracja ludności z wiejskich powiatów Opolszczyzny, Przemysł górnośląski nie był w stanie wchłonąć… » więcej 2022-01-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.01.2022 Wielu duchownych angażowało się w walkę na rzecz polskości Śląska jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Jednym z nich był… » więcej 2022-01-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.01.2022 Zaraz po rozpoczęciu II wojny światowej działalność Związku Polaków w Niemczech została uznana przez władze hitlerowskie za nielegalną. » więcej 2022-01-15, godz. 12:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.01.2022 Za kilka dni minie 159 rocznica wybuchu powstania styczniowego w którym także zaangażowali się Ślązacy. Do Mysłowic położonych na granicy Rosji, Prus… » więcej 2022-01-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.01.2022 Podczas II wojny światowej, także na Śląsku ważną rolę odgrywały dziewczęta i kobiety. Wśród nich te zaangażowane w działalność Armii Krajowej i… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »