Radio Opole » Niezła historia - artykuły
2011-10-26, 10:24 Autor: Radio Opole

Szybciej od dźwięku

14 października 1947 amerykański pilot Charles Elwood Yeager, znany wśród przyjaciół jako "Chuck" przełamał kolejna barierę w rozwoju światowego lotnictwa.

Charles Elwood Yeager

Znamy ją jako „barierę dźwięku”, choć to pojęcie mocno umowne…

Lot owego dnia trwał zaledwie pięć minut. Samolot Yeagera osiągnął prędkość 1126 km/h, co w temperaturze panującej na wysokości 3115 m, na jakiej odbywał się przelot, oznaczało osiągnięcie prędkości równej jeden i sześć setnych prędkości dźwięku. By nie wdawać się w szczegóły, powiedzmy tylko, że problem z pokonaniem tej bariery wiąże się głównie z rosnącym oporem, jakie stawia powietrze. A ten zasadniczo mocno rośnie mniej więcej od prędkości 750 kilometrów na godzinę. Kłopot zaczął się więc stawać widoczny dopiero, gdy wraz z rozwojem silnika odrzutowego, samoloty taką prędkość zaczęły regularnie pokonywać. Sam rozwój silników jednak nie wystarczał, potrzebna była całkowita zmiana samej koncepcji budowy samolotu. Maszyna, której użyto w 1947 roku, znana najpierw jako XS-1, a później po prostu X-1, przypominała z wyglądu pocisk karabinowy, wyposażony w stosunkowo krótkie i cienkie skrzydła oraz ciasną, hermetyzowaną kabinę. Bariera dźwięku to cały zespół zjawisk, m.in. wzrost oporu aerodynamicznego, ale też i spadek siły nośnej, czy powstawanie gwałtownych drgań, pogorszenie stabilności i sterowności. Samolot zbudowany do sprostania takim warunkom lotu musiał być więc nie tylko wytrzymały, ale i wyposażony w ciągle jeszcze stosunkowo nowy napęd odrzutowy.

Chuck Yeager, który jak dziś uznaje się, jako pierwszy przekroczył prędkość dźwięku, był oczywiście jedną z najbarwniejszych postaci w historii światowego lotnictwa. Ale równie fascynujący był rozwój samej awiacji, uzyskany dzięki jego wyczynom. To przede wojskowe lotnictwo ponaddźwiękowe, ale nie zapominajmy także o dwóch konstrukcjach cywilnych maszyn, które regularnie przeganiały dźwięk. Najpierw wypada wymienić francusko-brytyjskiego Concorda, odbywającego przez wiele lat regularne loty trans-atlantyckie. Pamiętać też trzeba także o rosyjskim Tu-144, który powstał w odpowiedzi na Concorda, i nie ma co ukrywać, przy wydatnej pomocy jego zdobytej nielegalnie dokumentacji technicznej. Żywot „konkordskiego” jak zwano go z rosyjska, był jednak mocno ograniczony, znaczony natomiast dwoma poważnymi katastrofami. Choć latał szybciej od Concorda, bo przekraczał prędkość dźwięku ponad dwukrotnie, nie zrewolucjonizował podróży powietrznych.

I dziś odbywają się podobne eksperymenty do tych, w których brał udział w 1947 roku Chuck Jeger. Obecnie za najszybszą na świecie uznaje się maszynę X-43, która w 2004 roku osiągnęła siedmiokrotną prędkość dźwięku i tym samym pobiła dotychczasowy rekord. Samolot był wprawdzie bezzałogowy, ale jego konstruktorom przyświecała myśl związana z kolejnym skokiem technologicznym cywilizacji człowieka. Tym razem chodzi o opracowanie maszyny, która będzie w stanie polecieć tak szybko i wysoko, by móc wynieść załogę w przestrzeń kosmiczną. I co ważne: bezpiecznie wrócić w jednym kawałku na ziemię…

Niezła historia - artykuły

2011-10-20, godz. 08:56 Spytaj milicjanta... 7 października 1944 roku powstała Milicja Obywatelska, znana pod charakterystycznym skrótem MO. » więcej 2011-10-04, godz. 13:58 „Każdy kolor, byle czarny…” „Możesz wybrać każdy kolor tego samochodu, pod warunkiem, że będzie to kolor czarny…” » więcej 2011-10-04, godz. 13:55 Frankenstein z Dolnego Śląska Gdy mowa o „Frankensteinie”, na myśl przychodzi nam oczywiście w pierwszym rzędzie nieszczęśliwy, ale i przerażający potwór, opisany w kultowej powieści… » więcej 2011-10-04, godz. 13:52 Słodko nie było 18 września 1993 roku ostatni oddział wojsk radzieckich opuścił Polskę. » więcej 2011-09-22, godz. 15:59 Tak zaczął się w Nowym Jorku terroryzm 16 września 1920 roku na zatłoczonej ulicy Wall Street w Nowym Jorku doszło do potężnego wybuchu. » więcej 2011-09-12, godz. 12:43 Największy pożar w powojennej historii Polski Na przełomie sierpnia i września 1992 roku doszło do najdramatyczniejszego pożaru lasów w powojennej historii Polski, a zarazem jednego z największych tego… » więcej 2011-09-09, godz. 16:04 Ta broń nie odwróciła biegu wydarzeń II wojny 9 września doszło do wydarzeń, które dziś można uznać za wstęp do podboju kosmosu przez człowieka. Niestety, jak wiele razy w historii, droga do osiągnięć… » więcej 2011-09-09, godz. 16:00 Usłyszcie jego krzyk 8 września 1968 roku w obecności najwyższych władz państwowych i stu tysięcy widzów na Stadionie Dziesięciolecia samospalenia dokonał nikomu nieznany… » więcej 2011-09-09, godz. 15:56 Było i śmieszno, i straszno Jedno jest pewne: Nikita Chruszczow był jedną z najwyrazistszych postaci wśród powojennych przywódców Związku Radzieckiego. » więcej 2011-09-06, godz. 13:11 Siły wojsk powietrznych nie wolno lekceważyć Tym, co odróżniało drugą wojnę światową od wcześniejszych wojen, oprócz rosnącej roli wojsk pancernych, był także dalszy wzrost znaczenia lotnictw… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »