Radio Opole » Niezła historia - artykuły
2011-05-19, 15:23 Autor: Radio Opole

Wybuch w fabryce dynamitu w Krupskim Młynie

20 maja 1993 r., dokładnie o godzinie 18:16 w bunkrze D-28, jedynym z tych, w których formuje się i pakuje naboje dynamitu, doszło do wybuchu. Siłę wybuchu na terenie Zakładów Nitron Erg w Krupskim Młynie odczuli także okoliczni mieszkańcy. W domach popękały szyby.

Zdjęcie fabryki w Krupskim Młynie z archwium prywatnego

Relacje prasowe cytowały jedną z mieszkanek, która mówiła, iż spadek ciśnienia, jaki nastąpił po przejściu fali uderzeniowej wywołanej przez eksplozję, wyssał wielkie płaty sadzy z pobliskiego komina.

Nie to jednak było najważniejsze - w chwili eksplozji w bunkrze znajdowało się sześć osób: trzy pracownice obsługujące maszynę, brygadzista, ślusarz i kierowca transportera. Żadna z nich nie miała szansy przeżyć. Po raz kolejny potwierdziła się opinia, że nie ma czegoś takiego, jak w pełni bezpieczna produkcja materiałów stworzonych do destrukcji.

I nie był to ani pierwszy, ani ostatni wybuch w zakładach o ponad stuletniej tradycji. Mówimy o „zakładzie" ale przecież w niewielkim stopniu przypomina on konwencjonalna fabrykę. Produkcja materiałów wybuchowych odbywa się w porozrzucanych po lesie bunkrach, których ściany osłonięte są wałami ziemnymi a dachy o bardzo lekkiej konstrukcji, w razie wybuchu pozwalające ujść energii prosto w górę...

Zakład założyli już w 1847 roku niemieccy właściciele. Rozwijał się i świetnie prosperował, a wraz z nim okoliczni mieszkańcy, których systematycznie przybywało, dzięki nieustającemu zapotrzebowaniu: najpierw na proch strzelniczy, a później materiały wybuchowe i amunicję. W kronikach miejscowości można wyczytać, że już od chwili otwarcia Lignozę, bo tak się zwała fabryka, trapiły wypadki przy produkcji niebezpiecznych substancji. Jak pisze na portalu edukacyjnym powiatu tarnogórskiego Zbigniew Markowski, 18 lutego 1915 roku w wybuchu zginęły 24 osoby, 60 odniosło rany. Do największej katastrofy doszło w Krupskim Młynie 5 lipca 1917 roku około godziny 23, kiedy zginęło 26 osób, rannych zostało 180. Wybuch był tak silny, że wstrząs odnotowały nawet sejsmografy w Monachium. Zakład praktycznie przestał istnieć, zaś w epicentrum wybuchu pozostał lej o 90 - metrowej średnicy i 15 - metrowej głębokości. Ucierpiała też sama wieś: przestały istnieć wszystkie budowle drewniane, fala uderzeniowa zerwała dachy, powybijała szyby; wstrząs lekko uszkodził nawet budynki w Tarnowskich Górach i Bytomiu.

Trzeba pamiętać, że takie wypadki to specyfika profilu produkcji. Mimo najtwardszych rygorów produkcji i bezpieczeństwa, trudno do końca zapanować na procesami chemicznymi, które zachodzą przy wytwarzaniu materiałów, które mają być po prostu niebezpieczne, bo przecież po to właśnie je – czasem na własną zgubę- człowiek stworzył. Nie trzeba więc wielkiego wysiłku, by zrozumieć wyrzuty sumienia Alfreda Nobla, gdy spostrzegł, że laska dynamitu nie ma wprawdzie dwóch końców, a tylko jeden lont, ale za to czasem wymykający się spod kontroli człowieka...

Posłuchaj:

Ireneusz Prochera (oprac. Małgorzata Lis-Skupińska)

starsze   nowsze

Niezła historia - artykuły

2011-07-15, godz. 14:12 Bastylia była zapalnikiem… Z jednej strony: zburzenie znienawidzonej Bastylii, deklaracja praw człowieka i obywatela, wolność, równość, braterstwo, z drugiej: ścięcie króla, Komitet… » więcej 2011-07-15, godz. 14:08 Balony nad komunistyczną Polską Gdy dziś mówimy o „żelaznej kurtynie”, traktujemy ją w kategoriach pewnej umowności. Tymczasem trzeba też na nią patrzeć jak najbardziej dosłownie… » więcej 2011-07-15, godz. 13:57 Władze sanacyjne nie miały powodu do dumy W zależności od poglądów politycznych oceniającego był albo obozem odosobnienia, albo obozem koncentracyjny. Już w czasie jego działania powstała czarna… » więcej 2011-07-12, godz. 10:21 „Przegrałem ten mecz, zanim się zaczął…” Szachy od zawsze uchodziły za grę królów, która uczyła przede wszystkim toczenia wojen otwartych i tych skrytych, w których o zwycięstwie decyduje najczęściej… » więcej 2011-07-08, godz. 12:18 Latający talerz przechwycony 8 lipca 1947 roku lokalna gazeta Roswell Daily Record opublikowała artykuł opatrzony pisanym wielkimi literami tytułem „Personel bazy lotniczej przechwytuje… » więcej 2011-07-08, godz. 12:11 Kto pamięta „stilonki”? Na pozór to fakt bez większego znaczenia, jeśli oczywiście nie było się mieszkańcem Gorzowa Wielkopolskiego, albo pracownikiem zakładu. Gdy jednak przyjrzymy… » więcej 2011-07-06, godz. 11:40 Tajemnice tablic rejestracyjnych Są niczym dowód osobisty dla samochodu, bez nich nie da się już w zgodzie z prawem poruszać po drogach. Okazuje się, o czym niewielu wie, że towarzyszą… » więcej 2011-07-06, godz. 10:21 Powódź zaczęła się niewinnie… W kolejnych latach przyszło nam się jeszcze nieraz zmierzyć ze skutkami niszczącego działania wezbranych wód, jednak za każdym razem niejako punktem odniesienia… » więcej 2011-07-05, godz. 10:36 Najwyższa kolej na świecie Gdy rozpoczynała się jej budowa, mówiono wyłącznie o politycznych powodach powstania, dziś nikt nie ma już wątpliwości, że to także świetny interes… » więcej 2011-07-05, godz. 10:30 Asteroida wielkości ciężarówki Na początku tygodnia podano dramatyczną informację: w stronę Ziemi zmierza asteroida wielkości ciężarówki. Od razu zaczęto więc przypominać to, co zdarzyło… » więcej
2345678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »