Kwestia umów zostanie poruszona na rozpoczynającym się we wtorek szczycie NATO w Waszyngtonie. Zapowiedział to ustępujący sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg, który wyraził nadzieję, że takich porozumień zostanie podpisanych więcej.

Dotyczą one różnych kwestii wsparcia wojskowego, w tym dostaw systemów obrony powietrznej, artylerii, czołgów czy samolotów. Zawierają też deklaracje wsparcia finansowego. Są częścią szerszych ram zainicjowanych przez kraje G7, których celem jest zapewnienia Ukrainie długoterminowych gwarancji bezpieczeństwa.

Część mediów wskazuje jednak, że ich niewiążący status sprawia, że przyszłe rządy mogą się z nich łatwo wycofać. Przykładowo, zgodnie z porozumieniem Ukrainy z Francją umowa jest ważna przez 10 lat od daty jej podpisania. Zawiera jednak zapis, że może zostać rozwiązana przez każdego sygnatariusza poprzez pisemne powiadomienie. W takiej sytuacji przestanie obowiązywać sześć miesięcy od daty otrzymania takiego powiadomienia. Podobnie jest w przypadku umów Ukrainy z innymi krajami.

Pierwszym takim porozumieniem było podpisanie umowy między Ukrainą a Wielką Brytanią 12 stycznia. Londyn zobowiązał się w nim m.in. przeznaczyć dodatkowe 2,5 miliarda funtów na pomoc wojskową dla Kijowa i zwiększyć współpracę między brytyjskim i ukraińskim przemysłem obronnym. Obejmuje to wspólne projekty, takie jak tworzenie wojskowych zakładów naprawczych na Ukrainie, odbudowę infrastruktury cywilnej i wzmocnienie cyberbezpieczeństwa.

Wielka Brytania zadeklarowała również poparcie dla starań Ukrainy o przystąpienie do międzynarodowych organizacji, takich jak NATO i Unia Europejska.

16 lutego umowy zawarły z Ukrainą Niemcy i Francja. Pałac Elizejski podpisał porozumienie, które zakłada wspieranie rozwoju zdolności militarnych Ukrainy oraz interoperacyjności z NATO. Dotyczy dostaw uzbrojenia i sprzętu wojskowego, szkoleń ukraińskich żołnierzy, cyberbezpieczeństwa oraz wsparcia przemysłu obronnego Ukrainy. Paryż zobowiązał się do wspierania integracji Ukrainy z instytucjami europejskimi i euroatlantyckimi oraz zadeklarował dodatkową pomoc w wysokości 3 miliardów euro.

Berlin z kolei zobowiązał się do zapewnienia szerokiego wsparcia wojskowego i szkoleń, aby pomóc Ukrainie odbudować i zmodernizować siły zbrojne, żeby w przyszłości mogła odstraszyć wszelkie potencjalne ataki. Niemcy w umowie zadeklarowały również 7,1 mld euro wsparcia wojskowego dla Ukrainy w 2024 roku. Przy okazji podpisania umowy Berlin zapowiedział dostawę dla Kijowa samobieżnych haubic, amunicji artyleryjskiej i dodatkowych rakiet dla systemu obrony powietrznej.

23 lutego porozumienie podpisała z Ukrainą Dania, a dzień później Włochy i Kanada. Rzym zobowiązał się w niej do wspierania reformy sektora obrony Ukrainy, zapewnienia szkoleń dla ukraińskich żołnierzy oraz wzmocnienia współpracy w zakresie cyberbezpieczeństwa i wywiadu. Umowa zawiera też zapisy o wspieraniu rozwoju przemysłu obronnego Ukrainy i jej integracji z NATO oraz UE.

Umowa Kanady z Ukrainą ma na celu wzmocnienie zarówno ukraińskiej armii, jak i zmagającej się z problemami gospodarki kraju. Kanada zobowiązała się również, że zapewni Ukrainie 3 mld dolarów kanadyjskich w formie pomocy makroekonomicznej i wojskowej na rok 2024.

1 marca podobne porozumienie z Ukrainą podpisała Holandia. Finlandia zawarła porozumienie 3 kwietnia, a Łotwa podpisała umowę w tym samym miesiącu - 11 kwietnia. W dniach 27-31 maja umowy dotyczące bezpieczeństwa podpisało z Ukrainą sześć państw: Hiszpania, Belgia, Portugalia, Szwecja, Norwegia i Islandia.

13 czerwca porozumienia z Ukrainą podpisały USA i Japonia.

Prezydenci Wołodymyr Zełenski i Joe Biden zawarli umowę podczas szczytu G7 w Apulii na południu Włoch. Jej tekst głosi, że porozumienie jest „mostem do przyszłego członkostwa Ukrainy w NATO". Ukraińsko-amerykańska umowa ma przede wszystkim wzmocnić zdolności obronne Kijowa wobec rosyjskich najeźdźców.

Jeśli Ukraina zostanie ponownie zaatakowana przez Rosję, to Waszyngton przeprowadzi konsultacje na wysokim szczeblu z Kijowem w ciągu doby, aby ustalić w jaki sposób zareagować na agresję i określić dodatkowe potrzeby Ukrainy w sferze obronności. Stany Zjednoczone będą też w dalszym ciągu szkolić ukraińskie wojsko, pogłębiać współpracę w zakresie produkcji w przemyśle obronnym, a także udostępniać o wiele więcej informacji wywiadowczych niż obecnie. Mają również pomóc Ukrainie w zdolnościach operacyjnych jej sił w powietrzu, na morzu i w cyberprzestrzeni.

Estonia i Litwa zawarły umowy z Ukrainą 27 czerwca. Tego samego dnia, co dwa państwa bałtyckie, porozumienie podpisała również Unia Europejska. W umowie, zawartej w Brukseli przez prezydenta Ukrainy Zełenskiego z przewodniczącymi Komisji Europejskiej i Rady Europejskiej, Ursulą von der Leyen i Charles'em Michelem, UE zobowiązuje się do zapewniania Ukrainie i jej narodowi niezbędnego wsparcia politycznego, finansowego, gospodarczego, humanitarnego, wojskowego i dyplomatycznego tak długo i tak intensywnie, jak to konieczne.

Umowa Ukrainy z Polską jest 21. tego typu dokumentem.

Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)

luo/ ap/