Ruiny XV-wiecznego Zamku Dybowskiego są zaśmiecane i dewastowane od lat. W niedzielę przewodnik miejski Ryszard Urbański poinformował PAP, że był na zamku i odkrył popisane mury zamku, bramy oraz inne elementy konstrukcji. Przesłał też PAP zdjęcia, na których widać "efekty pracy grafficiarzy, a w tym przypadku zwyczajnych wandali". Na zdjęciach są "malunki", które mogłyby świadczyć, że napisy na murach i bramach wykonali przedstawiciele środowiska kibicowskiego jednego z miejscowych klubów.

"Byłem na tym zamku wiele razy, ale teraz skala tych dewastacji jest naprawdę ogromna. Dostrzegłem część napisów z drugiego brzegu rzeki. Myślałem, że może już coś tam robi nowy dzierżawca, że może to są jakieś tablice informacyjne. Poszedłem więc na drugą stronę rzeki przez most i sprawdziłem. Wtedy serce mi pękło. Przecież to jest skandal, w jakim stanie jest ten zabytek. Tak nie może być. Wygląda na to, że nikt nie jest w stanie tego upilnować, a wisząca na jednej z bram tabliczka o nadzorze jednej z firm ochroniarskich nie jest już raczej aktualna" - podkreślił przewodnik.

PAP zgłosiła sprawę policji, a także do Urzędu Miasta Torunia. Rzeczniczka prasowa magistratu Malwina Jeżewska pytana w niedzielę przez PAP o dewastację zamkowych ruin odparła: "Będziemy oczywiście sprawdzać to zgłoszenie i zawiadomimy odpowiednie służby. To one muszą spróbować ustalić sprawców tych aktów wandalizmu".

Na początku roku magistrat podał informację o nowym, kolejnym już dzierżawcy ruin zamku i terenu przyległego. Umowa miała zostać zawarta w czerwcu 2022 roku do czerwca 2040 roku.

W poniedziałek wieczorem Jeżewska przekazała PAP, że umowa na dzierżawę obiektu zostanie wypowiedziana.

"W najbliższych dniach wypowiemy tę umowę. Dzierżawca nie wywiązywał się z zapisów. Wiemy już na pewno, że miejsce nie jest należycie zabezpieczone, a także nie są organizowane imprezy o charakterze kulturalno-historycznym, do których był zobowiązany. Wydział Gospodarki Nieruchomościami zajmuje się sprawą i wypowie umowę" - poinformowała PAP Jeżewska.

Rzecznik prasowa potwierdziła, że dzierżawca nie wywiązuje się także z innych zobowiązań przyjętych na siebie w umowie, a szczegóły będzie można ewentualnie przedstawić po konsultacji z działem prawnym.

Był w niej zapisy, że dzierżawca zobowiązany jest do zagospodarowania terenu Zamku Dybowskiego przy zachowaniu oryginalnej substancji zabytkowej zamku w formie trwałej ruiny dla potrzeb prowadzenia działalności kulturalno-gospodarczej obejmującej rekreację i obsługę ruchu turystycznego, uwzględniające uporządkowanie nawierzchni dziedzińca, dróg dojazdowych i ciągów pieszych i przestrzeni rekreacyjnych. PAP nie udało się ani w niedzielę, ani w poniedziałek skontaktować z dzierżawcą.

W 2023 r. to jednak toruńscy społecznicy, jak i radni miejscy uczestniczyli w oddolnej akcji sprzątania zamku, który był niezwykle zaśmiecony. Brali w niej wówczas udział m.in. radni miejscy Margareta Skerska-Roman, Piotr Lenkiewicz i Bartosz Szymanski. Sprzątali także toruńscy dziennikarze.

Sprawę aktów wandalizmu wyjaśnia toruńska policja. Rzecznik prasowa asp. Dominika Bocian zapowiedziała częstsze kontrole funkcjonariuszy w tym miejscu.

Wcześniej dzierżawcą ruin zamku było Muzeum Motoryzacji i Technik z podwarszawskich Otrębusów. Umowa podpisana na 25 lat w 2013 roku zakończyła się jednak już rok później. Później zamkiem opiekowała się Fundacja Zamek Dybów i Gród Nieszawa. To za ich czasów rokrocznie odbywały się tam festyny archeologiczno-historyczne. Tak było przez cztery lata do 2019 roku.

Zamek Dybowski został wybudowany w latach 20. XV wieku. Najprawdopodobniej budowa ruszyła 600 lat temu w 1424 roku. Inicjatorem był król Władysław Jagiełło. Największa świetność budowli przypadła na rządy króla Kazimierza Jagiellończyka. To on podpisał w tym miejscu w 1454 roku statuty nieszawskie. Zamek został zniszczony podczas wojen szwedzkich w XVII wieku.

W latach 1998-2000 badania archeologiczne na zamku prowadziła Lidia Grzeszkiewicz-Kotlewska. To ona po upublicznieniu w niedzielę informacji o dewastacjach napisała na jednym z portali społecznościowych: "serce pęka". Zamek znajduje się w Toruniu na lewym brzegu Wisły w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki i rezerwatu Kępa Bazarowa. Można do niego dotrzeć rowerem, pieszo, ale także łodzią.(PAP)

autor: Tomasz Więcławski

twi/ jann/ amac/