To, że rządząca Partia Konserwatywna przegra, nie budzi wątpliwości, kwestią jest, jak bardzo przegra. Jeśli porażka będzie naprawdę dotkliwa, mogą powrócić pomysły usunięcia premiera Rishiego Sunaka z funkcji lidera partii i pójścia do wyborów do Izby Gmin pod przywództwem kogoś innego, co obecnie byłoby ruchem desperackim.

Czwartkowe wybory lokalne odbywają się w 107 jednostkach samorządu terytorialnego różnego typu, co oznacza, że będą to najmniejsze wybory w cyklu. (Wybory lokalne w Anglii nie są przeprowadzane jednocześnie w całym kraju, lecz w poszczególnych jednostkach na przemian w poszczególnych latach.) Wyłonionych zostanie 11 burmistrzów, w tym burmistrz Londynu, rady w 107 jednostkach samorządu (hrabstwach, hrabstwach metropolitalnych, miastach i dystryktach) i ponad 2600 radnych.

Spośród poszczególnych wyborów tego dnia najważniejsze są wybory burmistrza Londynu, bo jest on politykiem, który ma - biorąc pod uwagę liczbę bezpośrednio oddanych na niego głosów - najsilniejszy mandat wyborczy w całej Wielkiej Brytanii. Do głosowania uprawnionych jest ponad 6 mln mieszkańców stolicy. W tym wypadku wynik jest łatwy do przewidzenia, bo wszystkie sondaże wskazują, że pełniący ten urząd od dwóch kadencji Sadiq Khan z Partii Pracy pozostanie na stanowisku.

Dla oceny nastrojów wyborców bardziej miarodajna jest liczba mandatów radnych, które partie zdobędą lub utracą w stosunku do dotychczasowego stanu posiadania. Dwie główne partie - rządzący konserwatyści i opozycyjni laburzyści - bronią podobnej liczby mandatów, odpowiednio 985 i 966. Czynnikiem nieco zniekształcającym ocenę jest fakt, że poprzednie wybory w tych jednostkach samorządu, gdzie są przeprowadzane w ten czwartek, odbyły się, gdy Partia Konserwatywna miała akurat bardzo dobry moment, a Partia Pracy znajdowała się w kryzysie.

Tym niemniej analitycy wyborczy oceniają, że Partia Konserwatywna będzie mogła mówić o bardzo dobrym wyniku, jeśli straci do ok. 100 spośród bronionych 985 mandatów radnych i utrzyma stanowiska burmistrzów w hrabstwie metropolitalnym West Midlands i okręgu Tees Valley. Jeśli straci ok. 250 mandatów, będzie to zły wynik, ale jeszcze do przyjęcia. Natomiast straty rzędu 500 mandatów mogą wywołać panikę w ugrupowaniu i zaowocować próbą przegłosowania wotum nieufności dla Sunaka jako lidera partii.

W ogólnokrajowych sondażach poparcia rządzący od 14 lat konserwatyści mają od wielu miesięcy nieco ponad 20 punktów proc. straty do Partii Pracy i wszystko wskazuje, że po wyborach do Izby Gmin oddadzą władzę.

Wyniki czwartkowych wyborów lokalnych będą stopniowo spływać w nocy z czwartku na piątek i w piątek w ciągu dnia, ale w całości będą znane dopiero w sobotę.

Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)

bjn/ akl/