Projekt nowelizacji ustawy opublikowano w piątek na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Projekt - przygotowany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji - zakłada dodanie do ustawy o działaniach antyterrorystycznych przepisów umożliwiających podejmowanie działań mających na celu przeciwdziałanie rozpowszechnianiu w internecie treści o charakterze terrorystycznym. Przewidziano także nakładanie administracyjnych kar pieniężnych za naruszenia.

W uzasadnieniu do projektu przypomniano, że w czerwcu 2021 r. weszło w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zapobiegania rozpowszechnianiu w internecie treści o charakterze terrorystycznym, którego celem jest wprowadzenie we wszystkich państwach członkowskich spójnego mechanizmu umożliwiającego skuteczne i legalne usuwanie z sieci oraz blokowanie wszelkich treści o charakterze terrorystycznym zamieszczanych z wykorzystywaniem usług hostingowych. "Mając na uwadze transgraniczny charakter problemu oraz fakt, że treści o charakterze terrorystycznym są często publicznie rozpowszechniane za pośrednictwem usług świadczonych przez zagranicznych dostawców usług hostingowych, mechanizm ten będzie miał zastosowanie wobec wszystkich dostawców, niezależnie od miejsca ustanowienia ich głównej jednostki organizacyjnej, jeśli swoje usługi oferują w co najmniej jednym państwie członkowskim UE" - czytamy.

W myśl rozporządzenia za treści o charakterze terrorystycznym, które podlegają usunięciu lub blokowaniu, uznaje się materiały, które: podżegają do popełnienia przestępstwa terrorystycznego w przypadku, gdy takie materiały bezpośrednio lub pośrednio (np. poprzez pochwalanie aktów terrorystycznych) popierają popełnianie przestępstwa terrorystycznego; nakłaniają osobę lub grupę osób do popełnienia lub przyczynienia się do popełnienia przestępstwa terrorystycznego; nakłaniają osobę lub grupę osób do uczestniczenia w działaniach grupy terrorystycznej; udzielają instruktażu w zakresie wytwarzania lub stosowania materiałów wybuchowych, broni palnej lub innych rodzajów broni lub trujących lub niebezpiecznych substancji, lub w zakresie innych szczególnych metod lub technik w celu popełnienia lub przyczynienia się do popełnienia przestępstwa terrorystycznego; stwarzają zagrożenie popełnienia przestępstwa terrorystycznego.

Treściami o charakterze terrorystycznym w rozumieniu rozporządzenia nie są materiały rozpowszechniane w celach: edukacyjnych, dziennikarskich, artystycznych, badawczych, czy zwiększania świadomości na temat przeciwdziałania działalności terrorystycznej. Treściami o charakterze terrorystycznym nie powinny być również wyrażane w ramach debaty publicznej radykalne, polemiczne lub kontrowersyjne poglądy na drażliwe kwestie polityczne.

Przepisy rozporządzenia nie będą miały także zastosowania wobec usług poczty elektronicznej lub przesyłanych wiadomości prywatnych, a także do infrastruktury w chmurze, pod warunkiem, że usługi te są świadczone na wniosek stron innych niż dostawcy treści i przynoszą korzyści dostawcom treści jedynie pośrednio.

Natomiast rozporządzenie stosuje się do dostawców usług w zakresie mediów społecznościowych, usług wymiany materiałów wideo, obrazów i plików audio, a także usług wymiany plików i innych usług w chmurze, jeżeli usługi te są wykorzystywane do publicznego udostępnienia przechowywanych informacji na bezpośredni wniosek dostawcy treści.

W projekcie nowelizacji ustawy proponuje się ustanowienie Szefa ABW jako organu odpowiedzialnego za wykonanie rozporządzenia w zakresie m.in. wydawania nakazów usunięcia zobowiązujących dostawców usług hostingowych do usunięcia treści o charakterze terrorystycznym lub uniemożliwienia dostępu do treści terrorystycznych we wszystkich państwach członkowskich; weryfikowania nakazów usunięcia wydanych przez właściwe organy innych państw UE oraz stwierdzania ewentualnych naruszeń w tym zakresie; przedłużania okresu zachowania treści o charakterze terrorystycznym, które zostały usunięte lub do których dostęp został uniemożliwiony, na skutek wydanego nakazu usunięcia; wydawania decyzji w sprawie dostawców usług hostingowych narażonych na treści o charakterze terrorystycznym oraz nadzoru nad wdrażaniem przez nich środków szczególnych; nakładania kar administracyjnych.

Zgodnie z projektem ABW ma wyznaczyć całodobowy punkt kontaktowy właściwy do rozpatrywania wniosków o wyjaśnienie i informacje zwrotne dotyczące wydanych nakazów. Punkt będzie funkcjonował całodobowo 7 dni w tygodniu.

Nakazy usunięcia Szef ABW będzie mógł wydawać wszystkim dostawcom usług hostingowych obowiązanym do przestrzegania przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady. Natomiast w pozostałym zakresie działania Szefa ABW wynikające ze stosowania rozporządzenia będą ograniczone wyłącznie do dostawców usług hostingowych, którzy mają główną jednostkę organizacyjną w Polsce lub których przedstawiciel prawny ma miejsce pobytu lub siedzibę w Polsce i tylko w zakresie, o jakim mowa w rozporządzeniu.

Realizacja zadań będzie następowała w drodze decyzji w toku jednoinstancyjnych postępowań, a wydane decyzje będą podlegały natychmiastowej wykonalności. Natomiast dostawcom usług hostingowych, jak i dostawcom treści, w stosunku do których ABW wydało nakaz usunięcia, będzie przysługiwało prawo do zaskarżania tych decyzji przed właściwym sądem administracyjnym. Prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego będzie przysługiwało dostawcy usług hostingowych również na decyzję o jego wskazaniu jako dostawcy usług hostingowych narażonego na treści o charakterze terrorystycznym.

W przypadku, gdy strona nie zawnioskuje o przeprowadzenie rozprawy, sąd – jeśli uzna, że wszystkie okoliczności sprawy zostały dostatecznie wyjaśnione – będzie mógł zdecydować o jej rozpoznaniu w trybie uproszczonym.

Nadzór Szefa ABW nad dostawcami usług hostingowych w zakresie wdrażania przez nich środków szczególnych będzie polegał na dokonywaniu kontroli środków szczególnych, które dostawca usług hostingowych zdecydował się zastosować, a także na wydawaniu zaleceń w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w tym zakresie. W celu zapewnienia wykonania tych czynności, upoważniony funkcjonariusz ABW będzie miał prawo wstępu na teren kontrolowanych obiektów wykorzystywanych do świadczenia usług hostingowych oraz prawo żądania od dostawcy usług hostingowych wyjaśnień i udostępnienia bądź wglądu w dokumentację techniczną i operacyjną wynikającą ze stosowania środków szczególnych.

W projekcie proponuje się również uregulowanie kwestii związanej z nakładaniem przez ABW kar finansowych za naruszenia wskazane w rozporządzeniu. Kary te będą w wysokości do 4 proc. całkowitych obrotów uzyskanych przez tego dostawcę w poprzednim roku obrotowym. "W takiej wysokości kara będzie mogła zostać nałożona jednak wyłącznie w przypadku, gdy dostawca systematycznie lub uporczywie nie będzie wypełniał obowiązków w zakresie usuwania treści o charakterze terrorystycznym lub uniemożliwiania dostępu do nich" - zaznaczono w uzasadnieniu. Należności z tytułu kar pieniężnych będą stanowiły dochód budżetu państwa.

Projektowana nowelizacja ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. (PAP)

Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka

dsr/ jann/