Radio Opole » Kraj i świat
2023-08-20, 07:10 Autor: PAP

20 sierpnia w Warszawie odbędą się obchody 79. rocznicy zdobycia PAST-y przez powstańców

20 sierpnia w Warszawie na ul. Zielnej 39 odbędą się uroczystości upamiętniające 79. rocznicę zdobycia przez żołnierzy Batalionu AK "Kiliński" obsadzonego przez Niemców budynku PAST-y. Był to jeden z największych sukcesów Powstania Warszawskiego.

Obchody rozpoczną się o godz. 10.00 złożeniem kwiatów budynkiem "małej PAST-y" przy ul. Pięknej 19. Godzinę później w kościele Wszystkich Świętych zostanie odprawiona msza święta w intencji płk. Henryka Roycewicza "Leliwy", dowódcy Batalionu AK "Kiliński" i jego żołnierzy.


O 12.15 odbędą się uroczystości przed tablicą upamiętniającą powstańców warszawskich poległych w zdobyciu budynku PAST-y przy ul. Zielnej 39.


Organizatorami obchodów jest Światowy Związek Żołnierzy AK i Ogólnokrajowe Środowisko Żołnierzy Armii Krajowej Batalionu "Kiliński". Honorowy patronat nad wydarzeniem objął prezydent m.st. Warszawy.


Siedzibę Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej (PAST) przy ul. Zielnej 39 w Warszawie zbudowano w latach 1906-1908 według projektu Bronisława Brochwicz-Rogoyskiego. Była pierwszym w Warszawie budynkiem z żelbetonu. Do momentu oddania do użytku w 1934 r. wysokościowca Prudential przy placu Napoleona (obecnie plac Powstańców Warszawy) również najwyższym budynkiem stolicy – mierzyła 51,5 m.


Na początku niemieckiej okupacji w budynku PAST-y okupanci zorganizowali centralę łączności Wehrmachtu. W budynku zainstalowano specjalną linię telefoniczną Warszawa-Berlin i łączono bezpośrednio rozmowy z dowództwem na froncie wschodnim.


W sierpniu 1944 r. załoga niemiecka w gmachu PAST-y składała się ze 157 żołnierzy i funkcjonariuszy SS-Postschutz (straż pocztowa). Pierwsze próby zdobycia budynku zakończyły się fiaskiem i stratami wśród atakujących powstańców. Wysokość budynku i masywna konstrukcja utrudniały zdobycie obiektu. Z wysokich pięter Niemcy ostrzeliwali z broni maszynowej całe Śródmieście. Dowódca Batalionu AK "Kiliński" rtm. Henryk Roycewicz "Leliwa" zdecydował, że 20 sierpnia w nocy rozpocznie się decydujący szturm na obiekt.


Atak rozpoczął się o godzinie 2.30 zdetonowaniem ładunku wybuchowego na trzecim piętrze. Nad rumowiskiem przerzucono kładkę, po której do budynku wdarło się kilkunastu powstańców z miotaczem ognia. Pierwszy szturm się nie powiódł. Ponownie zaatakowano z tyłu budynku, od strony ul. Bagno. Przełomem okazało się podpalenie budynku, do czego powstańcy wykorzystali motorową pompę strażacką na pierwszym piętrze domu naprzeciwko PAST-y.


Powstańcy zdobyli gmach ok. godz. 15.00. W walce poległo co najmniej 17 powstańców, 10 odniosło rany. Straty niemieckie szacuje się na 36 zabitych. Do niewoli trafiło 121 Niemców.


Budynek PAST-y to dziś serce powstańczej tradycji. Przy wejściu jest 17 tablic nawiązujących do wydarzeń z II wojny światowej. W 2003 r. na budynku zamontowano upamiętniający Powstanie Warszawskie znak Polski Walczącej.(PAP)


Autor: Maciej Replewicz


mr/ joz/


Kraj i świat

2024-06-27, godz. 14:00 PiS składa projekt uchwały Sejmu ws. Muzeum II WŚ w Gdańsku Posłowie PiS poinformowali, że składają projekt uchwały Sejmu zobowiązującej rząd do interwencji ws. przywrócenia ekspozycji polskich bohaterów w Muzeum… » więcej 2024-06-27, godz. 14:00 Kraków/ Festiwal Miłosza od niedzieli, wśród gości wybitni poeci Wybitni poeci polscy i zagraniczni, w tym po raz pierwszy Andrzej Sosnowski, będą gośćmi Festiwalu Miłosza w Krakowie. W świętowanym Roku Miłosza wydarzenie… » więcej 2024-06-27, godz. 13:50 Tusk ws. obsady stanowisk w Brukseli: nie ma Europy bez Włoch i nie ma decyzji bez premier Meloni (krótka) Premier Donald Tusk powiedział dziennikarzom przed szczytem UE, że wspólne stanowisko trzech grup politycznych w sprawie obsady najwyższych stanowisk w UE… » więcej 2024-06-27, godz. 13:50 Dolnośląskie/ Zarząd województwa z absolutorium za wykonanie ubiegłorocznego budżetu Zarząd województwa dolnośląskiego otrzymał w czwartek absolutorium za wykonanie ubiegłorocznego budżetu. Radni wojewódzcy pozytywnie też zaopiniowali… » więcej 2024-06-27, godz. 13:50 W Sejmie debata nad projektem znoszącym możliwość korzystania z "owoców zatrutego drzewa" Zniesienie możliwości korzystania w postępowaniu karnym z tzw. owoców zatrutego drzewa, czyli z dowodów mogących wskazywać na inne przestępstwo, niż czyny… » więcej 2024-06-27, godz. 13:50 UE/ Tusk: Polska kończy przygotowywać gwarancje bezpieczeństwa dla Ukrainy (krótka2) Premier Donald Tusk oświadczył w czwartek w Brukseli, że Polska kończy przygotowywać gwarancje bezpieczeństwa dla Ukrainy. O przyjmowanej tego dnia umowie… » więcej 2024-06-27, godz. 13:40 Wicemin. Marchewka: należy zrobić wszystko, aby przekop przez Mierzeję był użyteczny Należy zrobić wszystko, aby przekop przez Mierzeję Wiślaną, na który wydano prawie 2 mld zł, był w końcu użyteczny - powiedział w czwartek w Sejmie… » więcej 2024-06-27, godz. 13:40 Kotula o ustawie ws. związków partnerskich: to będzie projekt rządowy To będzie projekt rządowy; szczegóły zostaną zaprezentowane w piątek - powiedziała ministra ds. równości Katarzyna Kotula po spotkaniu z marszałkiem… » więcej 2024-06-27, godz. 13:40 Zarząd Partii Razem wnioskuje o procedurę dyscyplinarną wobec Matysiak Zarząd Partii Razem kieruje wniosek do partyjnego sądu koleżeńskiego o wszczęcie procedury dyscyplinarnej wobec Pauliny Matysiak - poinformowało ugrupowanie… » więcej 2024-06-27, godz. 13:40 Śląskie/ Projekt wsparcia osób w nabywaniu umiejętności zw. z zieloną gospodarką Górnośląski Akcelerator Przedsiębiorczości Rynkowej od lipca rozpoczyna rekrutację do nowego projektu, którego celem jest wsparcie 375 osób w nabywaniu… » więcej
45678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »