Radio Opole » Kraj i świat
2023-08-20, 07:10 Autor: PAP

20 sierpnia w Warszawie odbędą się obchody 79. rocznicy zdobycia PAST-y przez powstańców

20 sierpnia w Warszawie na ul. Zielnej 39 odbędą się uroczystości upamiętniające 79. rocznicę zdobycia przez żołnierzy Batalionu AK "Kiliński" obsadzonego przez Niemców budynku PAST-y. Był to jeden z największych sukcesów Powstania Warszawskiego.

Obchody rozpoczną się o godz. 10.00 złożeniem kwiatów budynkiem "małej PAST-y" przy ul. Pięknej 19. Godzinę później w kościele Wszystkich Świętych zostanie odprawiona msza święta w intencji płk. Henryka Roycewicza "Leliwy", dowódcy Batalionu AK "Kiliński" i jego żołnierzy.


O 12.15 odbędą się uroczystości przed tablicą upamiętniającą powstańców warszawskich poległych w zdobyciu budynku PAST-y przy ul. Zielnej 39.


Organizatorami obchodów jest Światowy Związek Żołnierzy AK i Ogólnokrajowe Środowisko Żołnierzy Armii Krajowej Batalionu "Kiliński". Honorowy patronat nad wydarzeniem objął prezydent m.st. Warszawy.


Siedzibę Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej (PAST) przy ul. Zielnej 39 w Warszawie zbudowano w latach 1906-1908 według projektu Bronisława Brochwicz-Rogoyskiego. Była pierwszym w Warszawie budynkiem z żelbetonu. Do momentu oddania do użytku w 1934 r. wysokościowca Prudential przy placu Napoleona (obecnie plac Powstańców Warszawy) również najwyższym budynkiem stolicy – mierzyła 51,5 m.


Na początku niemieckiej okupacji w budynku PAST-y okupanci zorganizowali centralę łączności Wehrmachtu. W budynku zainstalowano specjalną linię telefoniczną Warszawa-Berlin i łączono bezpośrednio rozmowy z dowództwem na froncie wschodnim.


W sierpniu 1944 r. załoga niemiecka w gmachu PAST-y składała się ze 157 żołnierzy i funkcjonariuszy SS-Postschutz (straż pocztowa). Pierwsze próby zdobycia budynku zakończyły się fiaskiem i stratami wśród atakujących powstańców. Wysokość budynku i masywna konstrukcja utrudniały zdobycie obiektu. Z wysokich pięter Niemcy ostrzeliwali z broni maszynowej całe Śródmieście. Dowódca Batalionu AK "Kiliński" rtm. Henryk Roycewicz "Leliwa" zdecydował, że 20 sierpnia w nocy rozpocznie się decydujący szturm na obiekt.


Atak rozpoczął się o godzinie 2.30 zdetonowaniem ładunku wybuchowego na trzecim piętrze. Nad rumowiskiem przerzucono kładkę, po której do budynku wdarło się kilkunastu powstańców z miotaczem ognia. Pierwszy szturm się nie powiódł. Ponownie zaatakowano z tyłu budynku, od strony ul. Bagno. Przełomem okazało się podpalenie budynku, do czego powstańcy wykorzystali motorową pompę strażacką na pierwszym piętrze domu naprzeciwko PAST-y.


Powstańcy zdobyli gmach ok. godz. 15.00. W walce poległo co najmniej 17 powstańców, 10 odniosło rany. Straty niemieckie szacuje się na 36 zabitych. Do niewoli trafiło 121 Niemców.


Budynek PAST-y to dziś serce powstańczej tradycji. Przy wejściu jest 17 tablic nawiązujących do wydarzeń z II wojny światowej. W 2003 r. na budynku zamontowano upamiętniający Powstanie Warszawskie znak Polski Walczącej.(PAP)


Autor: Maciej Replewicz


mr/ joz/


Kraj i świat

2024-06-19, godz. 20:00 ME 2024 - Niemcy - Węgry 2:0 (wynik) Grupa A: Niemcy - Węgry 2:0 (1:0). Bramki: 1:0 Jamal Musiala (22), 2:0 Ilkay Guendogan (67). Żółta kartka - Niemcy: Antonio Ruediger, Maximilian Mittelstadt… » więcej 2024-06-19, godz. 20:00 Ukraina/ Doradca prezydenta oskarżył Koreę Płn. o świadomy udział w rosyjskiej agresji Doradca prezydenta Wołodymyra Zełenskiego zarzucił w środę Korei Płn. świadomy udział w inwazji Rosji na Ukrainę i wezwał społeczność międzynarodową… » więcej 2024-06-19, godz. 20:00 Policja przesłuchała 29 osób w związku z naruszeniem miru domowego na Uniwersytecie Warszawskim W środę policja przesłuchała 29 z 32 osób wezwanych na komendę w związku z naruszeniem miru domowego na Uniwersytecie Warszawskim 12 czerwca. Przed komendą… » więcej 2024-06-19, godz. 20:00 Prokurator Krajowy: nad Jarosławem Kaczyńskim nie ma żadnego parasola ochronnego Mogę zapewnić, że nad posłem Jarosławem Kaczyńskim nie ma żadnego parasola ochronnego; ale to nie oznacza, że od razu ma mieć postawiony zarzut - mówił… » więcej 2024-06-19, godz. 20:00 UE/ Komitet Regionów wzywa do silniejszej regulacji rynku rolnego Komitet Regionów, organ doradczy UE, w którego skład wchodzą przedstawiciele władz lokalnych, przyjął w środę w Brukseli opinię wzywającą do głębokich… » więcej 2024-06-19, godz. 19:50 Dr Krzemiński: Trybunał Konstytucyjny nie może czynić innych ustaleń niż sąd karny Trybunał Konstytucyjny nie może czynić innych ustaleń niż sąd karny. Nie może uznać, że ktoś nie został skazany i w związku z tym nie wygasł jego… » więcej 2024-06-19, godz. 19:50 UE/ Frakcja EKR, do której należy PiS, ma już 83 mandaty i staje się trzecią siłą w PE Frakcja Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (EKR), do której należy PiS, poinformowała w środę, że po przyjęciu nowych europosłów ma 83 mandaty… » więcej 2024-06-19, godz. 19:50 Turniej ATP w Halle - Zieliński i Nys odpadli w ćwierćfinale Rozstawieni z numerem czwartym Jan Zieliński i Hugo Nys z Monako przegrali z Niemcami Yannickiem Hanfmannem i Dominikiem Koepferem 6:7 (4-7), 6:3, 8-10 w ćwierćfinale… » więcej 2024-06-19, godz. 19:50 Rząd przyjął projekt wspierający działania wojska i służb (aktl.) Rząd przyjął w środę m.in. projekt nowelizacji ustawy wspierającej działanie wojska, policji i Straży Granicznej, w tym zasad użycia broni oraz projekt… » więcej 2024-06-19, godz. 19:40 Francja/ Szef polskiego BBN: Polska wesprze Francję w ochronie Igrzysk Olimpijskich Prezydent RP Andrzej Duda podpisał w środę postanowienie o użyciu kontyngentu wojskowego PKW OLIMP do wsparcia francuskich sił zbrojnych w zabezpieczeniu… » więcej
3456789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »