Radio Opole » Kraj i świat
2023-08-20, 07:10 Autor: PAP

20 sierpnia w Warszawie odbędą się obchody 79. rocznicy zdobycia PAST-y przez powstańców

20 sierpnia w Warszawie na ul. Zielnej 39 odbędą się uroczystości upamiętniające 79. rocznicę zdobycia przez żołnierzy Batalionu AK "Kiliński" obsadzonego przez Niemców budynku PAST-y. Był to jeden z największych sukcesów Powstania Warszawskiego.

Obchody rozpoczną się o godz. 10.00 złożeniem kwiatów budynkiem "małej PAST-y" przy ul. Pięknej 19. Godzinę później w kościele Wszystkich Świętych zostanie odprawiona msza święta w intencji płk. Henryka Roycewicza "Leliwy", dowódcy Batalionu AK "Kiliński" i jego żołnierzy.


O 12.15 odbędą się uroczystości przed tablicą upamiętniającą powstańców warszawskich poległych w zdobyciu budynku PAST-y przy ul. Zielnej 39.


Organizatorami obchodów jest Światowy Związek Żołnierzy AK i Ogólnokrajowe Środowisko Żołnierzy Armii Krajowej Batalionu "Kiliński". Honorowy patronat nad wydarzeniem objął prezydent m.st. Warszawy.


Siedzibę Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej (PAST) przy ul. Zielnej 39 w Warszawie zbudowano w latach 1906-1908 według projektu Bronisława Brochwicz-Rogoyskiego. Była pierwszym w Warszawie budynkiem z żelbetonu. Do momentu oddania do użytku w 1934 r. wysokościowca Prudential przy placu Napoleona (obecnie plac Powstańców Warszawy) również najwyższym budynkiem stolicy – mierzyła 51,5 m.


Na początku niemieckiej okupacji w budynku PAST-y okupanci zorganizowali centralę łączności Wehrmachtu. W budynku zainstalowano specjalną linię telefoniczną Warszawa-Berlin i łączono bezpośrednio rozmowy z dowództwem na froncie wschodnim.


W sierpniu 1944 r. załoga niemiecka w gmachu PAST-y składała się ze 157 żołnierzy i funkcjonariuszy SS-Postschutz (straż pocztowa). Pierwsze próby zdobycia budynku zakończyły się fiaskiem i stratami wśród atakujących powstańców. Wysokość budynku i masywna konstrukcja utrudniały zdobycie obiektu. Z wysokich pięter Niemcy ostrzeliwali z broni maszynowej całe Śródmieście. Dowódca Batalionu AK "Kiliński" rtm. Henryk Roycewicz "Leliwa" zdecydował, że 20 sierpnia w nocy rozpocznie się decydujący szturm na obiekt.


Atak rozpoczął się o godzinie 2.30 zdetonowaniem ładunku wybuchowego na trzecim piętrze. Nad rumowiskiem przerzucono kładkę, po której do budynku wdarło się kilkunastu powstańców z miotaczem ognia. Pierwszy szturm się nie powiódł. Ponownie zaatakowano z tyłu budynku, od strony ul. Bagno. Przełomem okazało się podpalenie budynku, do czego powstańcy wykorzystali motorową pompę strażacką na pierwszym piętrze domu naprzeciwko PAST-y.


Powstańcy zdobyli gmach ok. godz. 15.00. W walce poległo co najmniej 17 powstańców, 10 odniosło rany. Straty niemieckie szacuje się na 36 zabitych. Do niewoli trafiło 121 Niemców.


Budynek PAST-y to dziś serce powstańczej tradycji. Przy wejściu jest 17 tablic nawiązujących do wydarzeń z II wojny światowej. W 2003 r. na budynku zamontowano upamiętniający Powstanie Warszawskie znak Polski Walczącej.(PAP)


Autor: Maciej Replewicz


mr/ joz/


Kraj i świat

2024-06-20, godz. 21:30 Słowacja/ Koniec publicznego Radia i TV; posłowie zdecydowali o powstaniu nowej instytucji Posłowie rządzącej na Słowacji większości parlamentarnej przegłosowali w czwartek wieczorem kontrowersyjny projekt ustawy likwidującej publiczne media… » więcej 2024-06-20, godz. 21:30 Gdańsk/ Prezydent Dulkiewicz z wotum zaufania i absolutorium W trakcie czwartkowej sesji Rady Miasta prezydent Gdańska przedstawiła radnym raport o stanie miasta za ubiegły rok. Radni niejednogłośnie udzielili Aleksandrze… » więcej 2024-06-20, godz. 21:20 Studenckie protesty w obronie Palestyny w polskich miastach Studenci w Warszawie, Krakowie, Szczecinie, Poznaniu i Wrocławiu protestowali w czwartek przeciwko działaniom Izraela w Strefie Gazy. Wzywali także władze… » więcej 2024-06-20, godz. 21:10 MP w kolarstwie - tytuły w jeździe na czas dla Maciejuka i Jaskulskiej Filip Maciejuk (Bora-hansgrohe) został w Radzanowie koło Płocka mistrzem Polski elity w kolarskiej jeździe indywidualnej na czas. Wśród kobiet zwyciężyła… » więcej 2024-06-20, godz. 21:10 Bloomberg: Chiny nie mają preferowanego kandydata w wyborach w USA Służby wywiadowcze USA oceniają, że Chiny nie mają jasnych preferencji co do kandydatów w amerykańskich wyborach prezydenckich. Pekin może obawiać się… » więcej 2024-06-20, godz. 21:00 Peru/ Były prezydent Fujimori, skazany za masakry cywilów, wraca do polityki Były przywódca Peru Alberto Fujimori, ułaskawiony w zeszłym roku po latach spędzonych w więzieniu za rolę w masakrach dokonywanych przez szwadrony śmierci… » więcej 2024-06-20, godz. 21:00 Mroczek: środki przymusu bezpośredniego pozwalają zatrzymać agresywny tłum na granicy Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Czesław Mroczek powiedział, że środki przymusu bezpośredniego, tj. miotacze gazu, polewaczki czy siatki obezwładniające… » więcej 2024-06-20, godz. 21:00 Memoriał Szewińskiej - Kaczmarek najlepsza na 400 m, a Fajdek w rzucie młotem (krótka) Pięciokrotny mistrz świata w rzucie młotem Paweł Fajdek zwyciężył podczas Memoriału Ireny Szewińskiej w Bydgoszczy. Najlepsza w biegu na 400 m była mistrzyni… » więcej 2024-06-20, godz. 20:50 Kazimierz Dolny/ 58. Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych – od piątku Około 500 artystów weźmie udział w 58. Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych, który rozpocznie się w piątek w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą… » więcej 2024-06-20, godz. 20:50 Eraklasa piłkarska – dwóch hiszpańskich obrońców i polski bramkarz w Górniku Bramkarz Filip Majchrowicz oraz hiszpańscy obrońcy Manu Sanchez i Josema zostali piłkarzami ekstraklasowego Górnika Zabrze - poinformował klub. » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »