W czwartek minister ds. Unii Europejskiej Szymon Szynkowski vel Sęk spotkał się w Brukseli z unijnym komisarzem ds. sprawiedliwości Didierem Reyndersem; tematem był Krajowy Plan Odbudowy. To jego kolejne spotkanie w Brukseli, gdzie prowadzi negocjacje w celu odblokowania Polsce środków na Krajowy Plan Odbudowy.

Rzecznik rządu Piotr Müller był pytany w piątek w Polsat News o to, z jakimi propozycjami jeździ do Brukseli minister Szynkowski vel Sęk. "Siłą rzeczy, gdy są prowadzone negocjacje, trudno wystawiać wszystkie karty na stół, bo wtedy negocjacje są średnio udane i myślę, że obniżają negocjacyjna pozycję Polski. Minister Szynkowski w tej chwili faktycznie prowadzi rozmowy w Komisji Europejskiej, ale - siłą rzeczy - do zakończenia tych negocjacji i rozmów szczegółów większych nie komunikujemy" - odpowiedział Müller.

Podkreślił, że rozmowy z Brukseli dotyczą "szukania kompromisu w zakresie rozwiązań prawnych po to, by Krajowy Plan Odbudowy był odblokowany". "To zresztą jest nieco - nie ukrywam - irytujące, w tym sensie, że wcześniej były pewne porozumienia z Komisja Europejską, my je wypełniliśmy, była tu dobra wola" - dodał.

"Oczywiście pojawiła się też jedna z poprawek w Sejmie, która była niestety zgłoszona na prośbę Solidarnej Polski w zakresie tamtej ustawy sądowej (prezydenckiej nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym - PAP). To też był punkt zaczepienia dla Komisji Europejskiej, że rzekomo nie wypełniono kamieni milowych" - wskazywał. Pytany, czy chodzi o poprawkę dotyczącą testu niezawisłości sędziów, odparł, że tak.

Na pytanie, czy powrót do pierwotnej wersji zapisu jest możliwy, odparł: "W tej chwili ja nie jestem w stanie wykluczyć żadnych zmiany legislacyjnej, jeśli chodzi o kwestie rozmów z Komisją Europejską. Oczywiście (...) takiej, która jest zgodna z konstytucją w zakresie niezależności sądownictwa czy autonomii państwa".

15 lipca weszła w życie nowelizacja ustawy o SN autorstwa prezydenta Andrzeja Dudy, zgodnie z którą przestała istnieć Izba Dyscyplinarna, a w jej miejsce powstała Izba Odpowiedzialności Zawodowej. Nowa izba przejęła sprawy niezakończone przed Izbą Dyscyplinarną. Nowela wprowadziła też "test bezstronności i niezawisłości sędziego". Wniosek o zbadanie wymogów niezawisłości i bezstronności ma prawo złożyć strona lub uczestnik postępowania. Rozwiązanie to nie dotyczy jednak już zapadłych, prawomocnych orzeczeń. W pierwotnym projekcie prezydenckim był artykuł zawierający procedurę ewentualnego weryfikowania zapadłych już orzeczeń, jednak został on wykreślony w efekcie poprawki zgłoszonej przez Solidarną Polskę.

Jednym z oczekiwań KE była likwidacja Izby Dyscyplinarnej SN, co stało się, gdy weszła w życie prezydencka nowela ustawy o SN. Wątpliwości co do tego, czy nowe przepisy spełniają tzw. kamienie milowe w tej sprawie wyrażali w ostatnim czasie niektórzy przedstawiciele Komisji.

Pod koniec lipca szefowa KE Ursula von der Leyen mówiła "DGP", że aby otrzymać środki z KPO, Polska musi wywiązać się ze zobowiązań podjętych w celu zreformowania systemu środków dyscyplinarnych w sądownictwie. Przyznała, że ustawa likwidująca Izbę Dyscyplinarną jest ważnym krokiem, jednak "nowelizacja ustawy o SN nie gwarantuje sędziom możliwości kwestionowania statusu innego sędziego bez ryzyka, że zostaną pociągnięci do odpowiedzialności dyscyplinarnej". Von der Leyen podkreślała, że Polska musi również w pełni zastosować się do postanowienia TSUE, co jeszcze nie nastąpiło, a w szczególności "nie przywrócono do orzekania zawieszonych sędziów i nadal obowiązuje dzienna kara finansowa".

TSUE latem 2021 r. zobowiązał Polskę do natychmiastowego zawieszenia stosowania przepisów odnoszących się do uprawnień Izby Dyscyplinarnej SN w kwestiach m.in. uchylania immunitetów sędziowskich. W związku z niewykonaniem tego postanowienia w końcu października zeszłego roku TSUE zobowiązał Polskę do zapłaty na rzecz Komisji Europejskiej kary w wysokości 1 mln euro dziennie.(PAP)

Autorka: Sylwia Dąbkowska-Pożyczka

sdd/ godl/