W środę odbyło się drugie czytanie projektu ustawy o Systemie Informacji Finansowej. W związku ze złożeniem poprawek projekt został odesłany do sejmowej komisji finansów.

Nowe przepisy mają wdrożyć unijną dyrektywę ws. zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Zakładają utworzenie Systemu Informacji Finansowej (SInF) służącego gromadzeniu, przetwarzaniu i udostępnianiu informacji o rachunkach zarówno działających, jak i zamkniętych. Chodzi o rachunki bankowe, rachunki w SKOK-ach, rachunki płatnicze w innych podmiotach, rachunki papierów wartościowych i rachunki zbiorcze wraz z rachunkami pieniężnymi służącymi do ich obsługi. Ponadto SInF ma objąć umowy o udostępnieniu skrytek sejfowych.

W trakcie debaty towarzyszącej drugiemu czytaniu posłowie opozycji przekonywali, że projekt wykracza poza ramy dyrektywy i może służyć inwigilacji obywateli. Posłanka Katarzyna Skowrońska (KO) złożyła poprawkę, która skróciłaby listę podmiotów uprawnionych do uzyskiwania informacji zgromadzonych w bazie (SInF). Podkreślała, że zaproponowany przez rząd katalog takich podmiotów jest zbyt szeroki. Wymieniła m.in. komendanta głównego Żandarmerii Wojskowej, czy komendanta Służby Ochrony Państwa.

Podobnie oceniali projekt też inni posłowie opozycji. Mirosław Suchoń (Polska 2050) przekonywał, że projekt pozwoli na jeszcze większą kontrolę obywateli. Proponował ponadto, aby szefa KAS w projekcie zastąpić Generalnym Inspektorem Informacji Finansowej (GIIF).

Grzegorz Braun z Konfederacji złożył wniosek o odrzucenie projektu, który nazwał "wielkim bratem plus".

Zarówno Adam Gawęda (PiS) oraz wiceminister finansów i zastępca szefa KAS Mariusz Gojny przekonywali, że nowe przepisy nie będą służyły do inwigilacji obywateli. Poseł wskazał na problemy obecnego systemu, które często nie pozwalają na szybkie i sprawne uzyskanie informacji o rachunkach podmiotów powiązanych.

Wiceszef MF podkreślił, że informacje jakoby rozbudowywane były narzędzia służące inwigilacji są nieprawdziwe. Zapewnił, że w SInF nie będą gromadzone dane dotyczące np. salda rachunku, czy transakcji. "System będzie gromadził wyłącznie informacje pozwalające na ustalenie z jakimi rachunkami są powiązane dane osoby, czy też podmioty bez chociażby informacji, czy dany rachunek jest w ogóle wykorzystywany (...). Projektowany system nie będzie pozwalał ani na śledzenie zachowań ludzi, ani podmiotów, czy też obserwacji ludzi, podmiotów, co za tym idzie, nie jest uprawnione wskazanie jakoby System Informacji Finansowej był narzędziem służącym inwigilacji" - powiedział.

Zgodnie z uzasadnieniem projektu informacje z SInF będą wykorzystywane na potrzeby realizacji zadań ustawowych sądów, prokuratury, właściwych służb – Policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Generalnego Inspektora Informacji Finansowej oraz Krajowej Administracji Skarbowej.

Obecnie podobne funkcje spełnia system OGNIVO, działający przy KIR, jednak nowy system ma być bardziej wydolny i optymalny. Dane o rachunkach mają być przekazywane za pośrednictwem systemu STIR.

W trakcie prac nad projektem wprowadzono do niego poprawki, m.in. przesuwające o rok terminy wymienione w nowych przepisach w związku z tym, że proponowana regulacja nie wejdzie już w życie w tym roku. Zatem pierwsze roczne sprawozdanie z działalności w zakresie SInF szef Krajowej Administracji Skarbowej złoży za 2023 r. Ponadto przesunięto o rok plan wydatków przewidzianych w poszczególnych latach na zbudowanie systemu. Wykreślono też zmiany w ustawie o ewidencji ludności. (PAP)

autor: Michał Boroń

mick/ mmu/