Nowa stała wystawa "Polacy w KL Auschwitz. Mieszkańcy ziemi oświęcimskiej w czasie II wojny światowej" prezentowana będzie prezentowana w bloku 15 na terenie byłego Auschwitz I. Zastąpić na dotychczasową, która powstała w 1985 r. Ekspozycja "Walka i martyrologia narodu polskiego w latach 1939-1945” jest obecnie jedną z najstarszych na terenie Miejsca Pamięci.

Planowany termin oddania nowej ekspozycji to przełom 2023 i 2024 r.

Paweł Sawicki z biura prasowego Muzeum Auschwitz poinformował PAP, że placówka dysponuje już projektem wykonawczym nowej wystawy. Obejmuje on projekt wystawy, a także projekt budowlano-konserwatorski, kosztorysy wykonawcze i harmonogram prac.

"Dokonywane są w tej chwili konieczne uzupełnienia dotyczące szczegółowych rozwiązań. Ten etap zakończy się przeprowadzeniem przetargu, w którym wyłoniony zostanie generalny wykonawca wystawy, robót budowlanych oraz prac konserwatorskich” – powiedział PAP Paweł Sawicki.

Jak dodał, muzeum złożyło już także wnioski do małopolskiego urzędu wojewódzkiego oraz Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie o wydanie decyzji, które umożliwią w następnej kolejności wystąpienie do starostwa w Oświęcimiu o pozwolenie na budowę.

"W zależności od przebiegu tego postępowania opracowany zostanie ostateczny harmonogram prac” – podkreślił Sawicki.

Nowa ekspozycja ma stanowić rozszerzenie wystawy głównej poprzez skupienie na losach Polaków w KL Auschwitz. Przedstawi historię więźniów obozu rejestrowanych jako polityczni, ale także wszystkie inne kategorie osadzonych w nim obywateli polskich – w tym polskich Żydów, kierowanych do Auschwitz na zagładę.

Autorem scenariusza ekspozycji jest dr Piotr Setkiewicz, kierownik Centrum Badań Muzeum Auschwitz. Jak podkreślił, wystawa mówiła będzie o początkach wojny i okupacji niemieckiej w Polsce, zobrazuje skalę prześladowań i okrucieństwa, a także planowość dokonywanych przez niemiecką policję aresztowań. „Omówione zostaną też mechanizmy deportacji polskich Żydów, kategorie polskich więźniów KL Auschwitz, przyczyny ich śmierci w obozie, a także temat wyzwolenia i budowania pamięci po wojnie” – wskazywał w maju br. naukowiec.

Setkiewicz powiedział wówczas, że druga część wystawy dotyczyła będzie zarówno historii Oświęcimia w czasie II wojny światowej – realiów okupacji, wysiedleń, aktywności firmy IG Farbenindustrie, a także niemieckich planów przebudowy miasta – jak i pomocy niesionej z narażeniem życia więźniom KL Auschwitz przez „Ludzi Dobrej Woli”, czyli Polaków mieszkających w pobliżu tzw. strefy interesów obozu. Był to obszar 40 km kw. izolujących teren obozowy od świata zewnętrznego. Całość zakończy wykaz ponad 1,2 tys. nazwisk osób pomagającym więźniom.

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Pierwszy transport polskich więźniów politycznych, liczący 728 osób, przybył do Auschwitz z więzienia w Tarnowie 14 czerwca 1940 r. Polacy stanowili drugą, pod względem liczby osób deportowanych do obozu, grupę więźniów.

Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów. Z ponad 140 tys. Polaków deportowanych do obozu zgładzonych została połowa.

W 1947 r. na terenie byłych obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau powstało muzeum. (PAP)

Autor: Marek Szafrański

szf/ agz/