Radio Opole » Kraj i świat
2022-09-25, 08:10 Autor: PAP

Zakliczyn / 78. rocznica pacyfikacji wsi Jamna i partyzanckiej bitwy Batalionu „Barbara”

W niedzielę przypada 78. rocznica Bitwy na Jamnej (Małopolska), którą partyzanci Batalionu „Barbara” 16 Pułku Piechoty Armii Krajowej stoczyli tu z Niemcami 25 września 1944 r.

Co roku w rocznicę wrześniowej bitwy partyzanckiej na Jamnej, odbywają się liczne złazy turystyczne na położone w okolicach Tarnowa wzgórze, które w czasie wojny było siedzibą akowskiego batalionu. W 1944 r. żołnierze AK prowadzili stąd dywersję na tyłach wroga.


Jak wspominał przed laty jeden z uczestników bitwy, nieżyjący już dziś Jerzy Pertkiewicz, żołnierze AK zaczajali się na Niemców przy drodze do Nowego Sącza prowadzącej przez Gródek nad Dunajcem (była to zresztą w tamtych latach jedyna droga w stronę Nowego Sącza). Tam „likwidowali” niemieckie samochody.


Partyzanci dawali się mocno we znaki okupantowi. Gdy w Pławnej wysadzili pociąg wiozący niemieckie czołgi, u Niemców zawrzało. Postanowili uporać się z krnąbrnym polskim oddziałem, który stanowił dla nich nie lada problem. 24 września 1944 r. wieś Jamna została otoczona przez Wehrmacht, SS i oddziały ukraińskiej SS „Galizien”. Tak doszło do Bitwy pod Jamną, która rozpoczęła się 25 września 1944 r. i trwała dwa dni.


Polscy żołnierze otrzymali meldunek, że Niemcy otaczają Jamną rano 25 września. Dowództwo polskiego oddziału mieściło się wtedy w tym miejscu wzgórza, gdzie obecnie na Jamnej znajduje się kościół dominikanów. Kompanie rozlokowane były wokół. Bitwa rozgorzała od rana i trwała do wieczora.


Po całodziennym, zaciętym i morderczym boju, partyzanci wyszli nocą z groźnego okrążenia. Pomogła im w tym burza, która rozpętała się nad Jamną. Niemieckie lotnictwo (niemieckie samoloty stacjonowały na lądowisku w Klikowej pod Tarnowem) nie było w stanie wejść do akcji, a artyleria nieprzyjaciela ostrzelać celnie akowców.


Niemieckie wojsko nacierało na Jamną od strony Bukowca. Miało dziesięciokrotną przewagę liczebną. Niemieckich żołnierzy było prawie pięć tysięcy. Mieli miażdżącą przewagę w uzbrojeniu. Żołnierzy AK było 600.


Początkowo sytuacja wydawała się bardzo zła, gdyż żołnierze AK zostali okrążeni, ale podczas walki i sprytnego manewru, udało się akowcom wyjść z potrzasku. Wycofali się szczęśliwie w kierunku Jastrzębi i Policht. W krwawej potyczce zginęło niestety czterech żołnierzy Batalionu „Barbara”. Niemcy ponieśli spore straty. Według niektórych źródeł, zginęło ich nawet około stu.


Niestety, po wycofaniu się Batalionu „Barbara”, niemieccy żołnierze wkroczyli do wsi i w akcie odwetu za to, że Jamna sprzyjała partyzantom, zabili 23 osoby i spalili 30 zabudowań. Wśród zamordowanych była matka z rocznym dzieckiem na ręku, jak również ludzie starsi. W miejscu, gdzie hitlerowscy żołnierze zastrzelili kilkanaście osób z ludności cywilnej, dziś wznosi się kaplica. Dolina, gdzie stała chata, w której ukrywali się mieszkańcy, zyskała nazwę Dolina Męczeństwa.


Po wyjściu z okrążenia Batalion „Barbara” zachował nadal siły oraz wolę walki, co udowodnił w późniejszym okresie walcząc w kolejnych potyczkach z Niemcami. Dowódcą batalionu był kpt. dyplomowany Eugeniusz Borowski ps. „Leliwa”. Działalność Batalionu „Barbara” na Pogórzu Ciężkowicko-Rożnowskim w 1944 r. była jednym z przejawów prowadzonej w tamtym czasie przez AK Akcji „Burza”.


W czasach PRL-u, gdy o AK nie mówiło się, albo mówiło się źle, rocznice Bitwy na Jamnej nie były organizowane oficjalnie. Co roku spotykali się tu natomiast w latach 70. i 80. jej dawni uczestnicy. Przychodzili turyści i młodzież oddać hołd żołnierzom AK, a dla kamuflażu podawano, że organizowany był w tym dniu przez PTTK „Rajd Złotego Liścia”.


Inicjatorem i pomysłodawcą tych obchodów oraz rajdów organizowanych w partyzancką rocznicę był jeden z dawnych partyzantów Batalionu „Barbara”, Józef Małecki ps. „Motyl”. W tamtych latach obchody na Jamnej odbywały się przy drewnianym krzyżu i obelisku ufundowanym przez mieszkańców i partyzantów w 1967 r.


Współczesne obchody mają już charakter oficjalny i organizowane są przez gminę Zakliczyn oraz Starostwo Powiatowe w Tarnowie. Tegoroczne obchody rozpoczną się w niedzielę, o godz. 10, apelem Poległych i złożeniem wiązanek kwiatów pod pomnikiem poległych podczas bitwy i w czasie pacyfikacji wsi Jamna.(PAP)


Autor: Janusz Smoliński


smol/ dki/


Kraj i świat

2024-06-26, godz. 16:30 Koziej o wyborze Ruttego: to dobra, ale nie najlepsza z możliwych decyzji To dobra, ale nie najlepsza z możliwych decyzji; wolałbym, by sekretarzem generalnym NATO został ktoś ze wschodniej flanki sojuszu, kto bardziej rozumie zagrożenia… » więcej 2024-06-26, godz. 16:30 Sejm/ KO o projekcie usprawniającym działanie służb: przywiodła nas do niego nieudolność rządów PiS (krótka) Do tego projektu przywiodła nas sytuacja na wschodniej granicy, która diametralnie się zaostrzyła, ale także nieudolność rządów PiS - mówił poseł KO… » więcej 2024-06-26, godz. 16:30 Kraków/ Błędy sztucznej inteligencji tematem projektu "Sen maszyny" w Teatrze Słowackiego Halucynacje AI, czyli błędy generowane przez sztuczną inteligencję w odpowiedzi na zadawane jej pytania, są tematem projektu kolektywu Noviki pt. 'Sen maszyny'… » więcej 2024-06-26, godz. 16:30 Senat odrzucił sprawozdanie KRRiT i informację o działalności Rady Mediów Narodowych w 2023 r. (krótka) Senat odrzucił w środę sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2023 roku wraz z informacją o podstawowych problemach radiofonii… » więcej 2024-06-26, godz. 16:20 NielsenIQ (NIQ) podejmuje współpracę ze SPAR International, aby oferować usługi Spaceman na całym świecie (Medi… NIQ Spaceman Services rozszerza swoją działalność na wszystkich partnerów SPAR na całym świecie. » więcej 2024-06-26, godz. 16:10 Senat debatował nad zmianami w Kodeksie wyborczym ws. głosowania korespondencyjnego Senatorowie podczas środowej debaty nie zaproponowali poprawek do nowelizacji Kodeksu wyborczego, która umożliwia głosowanie korespondencyjne wszystkim obywatelom… » więcej 2024-06-26, godz. 16:10 Kraków/ Wystawa prac Wincentego Wodzinowskiego w Pałacu Krzysztofory Odczarować postać malarza Wincentego Wodzinowskiego - taki cel postawili sobie twórcy wystawy, którą od czwartku będzie można oglądać w Pałacu Krzysztofory… » więcej 2024-06-26, godz. 16:10 Suwałki/ Prezydent miasta z absolutorium i wotum zaufania Rada Miasta Suwałki (Podlaskie) udzieliła w środę prezydentowi Czesławowi Renkiewiczowi wotum zaufania i absolutorium z wykonania ubiegłorocznego budżetu… » więcej 2024-06-26, godz. 16:10 Woś o wniosku o uchylenie mu immunitetu: sporządzony na użytek polityczny (opis) Pełen niechlujstwa, bez wykazania znamion przestępstwa, sporządzony na użytek polityczny - tak poseł klubu PiS, b. wiceminister sprawiedliwości Michał Woś… » więcej 2024-06-26, godz. 16:10 Ekspert: rezygnacja z kolejowych szprych słuszna, lotnisko na Okęciu powinno zniknąć Rezygnacja z kolejowych szprych w projekcie CPK to słuszna decyzja, ale pozostawienie na Okęciu lotniska Chopina, choć w innej funkcji, to brak wizji - ocenia… » więcej
11121314151617
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »