W uzasadnieniu projektu noweli wniesionej do Sejmu w środę czytamy, że proponowane rozwiązania mają charakter projakościowy.

"Wzmacniają organizacyjną i finansową stabilność niesamorządowych jednostek systemu oświaty, zapewniających obywatelom realizację wychowania przedszkolnego oraz obowiązkowej edukacji szkolnej, poprzez szerszy dostęp do środków publicznych pochodzących z budżetu państwa oraz stworzenie możliwości skorzystania z pomocy finansowej lub rzeczowej pochodzącej ze środków budżetowych jednostek samorządu terytorialnego" – dodano.

Wnioskodawcy zwrócili uwagę, że model pełnego finansowania przez państwo szkół prywatnych przyjęto m.in. w Finlandii i Szwecji, a także w Hiszpanii – po podpisaniu z władzami oświatowymi porozumienia. Wskazano, że konstytucja również nie upoważnia do różnicowania zasad finansowania szkolnictwa publicznego i niepublicznego.

"Z tego punktu widzenia każda szkoła, która przyjmie na siebie powyższe – ustalone przez państwo – zobowiązania i współuczestniczy w publicznej misji edukowania społeczeństwa, powinna być, przy podziale środków publicznych przeznaczonych na edukację, traktowana podobnie jak inne szkoły tego samego typu" – napisano w uzasadnieniu.

Wnioskodawcy proponują m.in. doprecyzowanie definicji szkoły niepublicznej. Zapis ten ma wyeliminować pojawiające się wątpliwości co do uprawnienia tych szkół do otrzymywania dotacji oświatowych. Przekonują, że doprecyzowanie to wpłynie korzystnie na stabilność finansową w szczególności szkół uznanych za eksperymentalne.

Proponowane przepisy umożliwiają też jednostkom samorządu terytorialnego rzeczowego i finansowego wspierania publicznych i niepublicznych przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół, w których jest realizowany obowiązek szkolny lub obowiązek nauki, oraz placówek oświatowych, niezależnie od ich charakteru publiczno-prawnego.

Posłowie PiS proponują również umożliwienie niesamorządowym jednostkom systemu oświaty pozyskiwanie środków pochodzących z budżetu państwa innych niż środki części oświatowej subwencji ogólnej.

"Rozwiązanie to stanowi dopełnienie koncepcji umożliwienia wszechstronnego wsparcia niepublicznych i publicznych jednostek systemu oświaty" – zaznaczono. Zastrzeżono jednak, że zasady przekazywania tych środków będą określone przepisach szczególnych.

Zaproponowano też jednakowy limit środków w ramach dotacji wykorzystywanych na pokrycie wynagrodzenia dla pracowników m.in. publicznych i niepublicznych przedszkoli, szkół, w których jest realizowany obowiązek szkolny lub obowiązek nauki.

Kolejną propozycją jest zapewnienie jednakowych zasad udzielania dotacji, publicznym i niepublicznym szkołom, w których nie jest realizowany obowiązek szkolny lub obowiązek nauki, czyli szkołom policealnym, szkołom dla dorosłych i branżowym szkołom II stopnia.

Wśród zaproponowanych zmian znalazły się też przepisy dotyczące udostępnienia informacji publicznej m.in. przez wykonujące zadania publiczne podmioty niebędące państwowymi osobami prawnymi albo osobami prawnymi samorządu terytorialnego.

W uzasadnieniu napisano, że projekt ma wywołać pozytywne skutki społeczne – przez wyrównanie szans edukacyjnych uczniów chodzących do szkół publicznych i niezamożnych szkół niepublicznych; gospodarcze – przez zwiększenie szans funkcjonowania niesamorządowych szkół publicznych i szkół niepublicznych, których uczniowie nie są zamożni; prawne – przez taką zmianę systemu prawa, by pełniej odzwierciedlał konstytucyjne zasady pomocniczości i równości.

"Projekt ustawy w zakresie skutków finansowych nie ma w założeniu powodować dodatkowych wydatków z budżetu jednostek samorządu terytorialnego – ma on na celu uporządkowanie finansowania szkół i zniesienie niektórych dysproporcji w tym zakresie pomiędzy szkołami" – zapewniono.

Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2023 r.(PAP)

Autor: Szymon Zdziebłowski

szz/ joz/