Radio Opole » Kraj i świat
2021-12-07, 13:10 Autor: PAP

Utracone podczas II wojny dzieło Leona Wyczółkowskiego wróciło na Wawel (opis)

Pastel Leona Wyczółkowskiego : "Wiejska dziewczyna w żółtej chuście" utracony podczas II wojny światowej wrócił we wtorek na Wawel. Dzieło rok temu zostało wystawione w jednym z polskich domów aukcyjnych. Udało się je odzyskać dzięki wysiłkom pracowników Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

"To kolejne dzieło utracone na ponad 70 lat, które wraca do polskich kolekcji" - mówił podczas przekazania pracy wicepremier, minister kultury Piotr Gliński. Podkreślił, że udało się ją odzyskać dzięki właściwej postawie właściciela i domu aukcyjnego oraz współpracy pracowników ministerstwa i specjalistów z Wawelu, co umożliwiło udokumentowanie pochodzenia obrazu.


Jak podkreślił, w ostatnich latach do właścicieli – placówek muzealnych w Polsce wróciło około 500 dzieł sztuki. "To są zarówno dzieła, które znajdują się na terenie Polski, ale większość z nich pochodzi z zagranicy, poza Wschodem" – zaznaczył minister. Poinformował, że od nowego roku Wydział ds. Strat Wojennych zostanie przekształcony w samodzielny departament i wzmocniony kadrowo.


Do wybuchu II wojny światowej pastel Wyczółkowskiego znajdował się w magazynie Zamku Królewskiego na Wawelu. Podczas okupacji zaginął i figurował na liście strat wojennych. Rok temu został wystawiony na aukcji w Warszawie i rozpoznany przez pracowników ministerstwa.


"To wielkie święto dla Zamku Królewskiego na Wawelu. Każdy obraz, który wraca do naszej kolekcji jest traktowany wyjątkowo, jako prace oczekiwana, dzieło, które w integralny sposób tworzy naszą kolekcję" – mówił dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu Andrzej Betlej. Dziękował pracownikom ministerstwa oraz kustosz Zamku na Wawelu Agnieszce Janczyk za wysiłki włożone w jego odzyskanie.


Zapowiedział, że wiosną "Wiejska dziewczyna w żółtej chuście" razem z 11 innymi obrazami Wyczółkowskiego zostanie zaprezentowana publiczności na specjalnym pokazie.


Dyrektor Betlej mówił, że straty wojenne Zamku Królewskiego na Wawelu są bardzo różnorodne "Chyba najbardziej dotkliwy jest brak wspaniałych pejzaży holenderskiego malarza Jana von Goyena" - wskazał. Ale wśród dzieł zaginionych są też prace Piotra Michałowskiego, Artura Grottgera, Maksymiliana Gierymskiego, Jacka Malczewskiego, Xawerego Dunikowskiego oraz ważna ze względów historycznych część kolekcji legionowej z daru Jerzego Mycielskiego m.in. prace Juliana Fałata, Leona Czechowskiego i Zygmunta Rozwadowskiego.


Pastel, który wrócił we wtorek na Wawel jest znany pod dwoma tytułami: "Góralka" albo "Wiejska dziewczyna w żółtej chuście". Powstał w 1900 roku i był sygnowany przez artystę. Leon Wyczółkowski sportretował młodą dziewczynę ubraną w ciemny kaftan, jasną spódnicę, suto marszczoną w talii, z żółtą, wzorzystą chustą na głowie.


"Ujęta w swobodnej pozie, nachylona i wsparta rękami o jakiś mebel, zadumana kobieta melancholijnie spogląda w dal. Wyczółkowski skomponował obraz po przekątnej, a modelka została wpisana w leżący prostokąt. Ten zabieg Leon Wyczółkowski chętnie stosował w swoich obrazach pod koniec XIX i na początku XX wieku" – mówiła Agnieszka Janczyk, kustosz, kurator Zbiorów Prac na Papierze Zamku Królewskiego na Wawelu.


Przypomniała, że w roku 1900 w Krakowie odbył się ślub poety Lucjana Rydla i chłopki Jadwigi Mikołajczykówny, a Leon Wyczółkowski podobnie jak inni młodopolscy artyści był zafascynowany barwnym, ludowym światem, dlatego jego modelkami często bywały dziewczyny z podkrakowskich wsi, a w jego obrazach pojawiały się motywy takie jak orka czy zbieranie buraków. Bliski odzyskanemu pastelowi jest wizerunek Jadwigi Mikołajczykówny ("Portret Rydlowej") z 1899 i "Lirnik" z 1901, znajdujący się w zbiorach Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy.


Niedługo po powstaniu "Wiejską dziewczynę w żółtej chuście" kupił Leon Piniński profesor prawa i rektor uniwersytetu we Lwowie, kolekcjoner i miłośnik sztuki, a w latach 1898-1903 namiestnikiem Galicji. W lutym 1901 roku pastel był prezentowany na wystawie Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka" we Lwowie. Piniński przed drugą wojną światową podarował Zamkowi Królewskiemu na Wawelu część swoich zbiorów, powołując w tyn celu fundację.(PAP)


autor: Małgorzata Wosion


wos/ dki/


Kraj i świat

2024-06-26, godz. 20:00 ME 2024 - grupa E (tabela) Wyniki dotychczasowych meczów i tabela grupy E 2024-06-17:Rumunia - Ukraina 3:0 (1:0)Belgia - Słowacja 0:1 (0:1)2024-06-21:Słowacja - Ukraina 1:2 (1:0)2024-06-22:Belgia… » więcej 2024-06-26, godz. 20:00 Mołdawia/ Media: przeciwnicy eurointegracji ruszyli do walki z referendum Mai Sandu Przeciwnicy przystąpienia Mołdawii do UE ruszyli do walki z zainicjowanym przez prezydent Maię Sandu referendum w sprawie wpisania eurointegracji do konstytucji… » więcej 2024-06-26, godz. 19:50 ME 2024 - Foden tymczasowo opuścił reprezentację Anglii Phil Foden tymczasowo opuścił piłkarską reprezentację Anglii na Euro 2024 ze względu na 'nagłą sytuację rodzinną' - poinformowal w środę rzecznik angielskiej… » więcej 2024-06-26, godz. 19:50 Ekstraklasa piłkarska – Cracovia wypożyczyła bramkarza Bramkarz Jakub Burek najbliższy sezon ekstraklasy spędzi w Cracovii - poinformował krakowski klub. Piłkarz ten został wypożyczony z Wisły Płock z opcją… » więcej 2024-06-26, godz. 19:50 Rosja/ Około 70 rannych w wypadku pociągu w Republice Komi Około 70 osób zostało rannych w środę w wypadku pociągu pasażerskiego w Republice Komi na północy Rosji. Wykoleiło się dziewięć z 14 wagonów pociągu… » więcej 2024-06-26, godz. 19:50 Ekstraklasa piłkarska – wygrany sparing Śląska Wrocław Śląsk Wrocław w pierwszym sparingowym meczu podczas zgrupowania w Austrii pokonał 1:0 (1:0) wicemistrza Rumunii - CFR Cluj. Zwycięskiego gola dla zespołu… » więcej 2024-06-26, godz. 19:50 Niemcy/ Rząd zatwierdził propozycję realizacji Domu Polsko-Niemieckiego w Berlinie Rząd RFN zatwierdził w środę propozycję realizacji Domu Polsko-Niemieckiego w Berlinie, przedstawioną przez ministrę stanu ds. kultury Claudię Roth. Chodzi… » więcej 2024-06-26, godz. 19:40 Daria Gosek-Popiołek: należy lepiej chronić polskich twórców (krótka 5) 'Procedujemy dziś bardzo ważną ustawę. Ochrona praw twórców to interes nas wszystkich - to interes społeczny. Należy lepiej chronić polskich twórców'… » więcej 2024-06-26, godz. 19:40 Opolskie/ Odblokowana dk 46 w Kamienicy (aktl.) Służby drogowe odblokowały drogę krajową nr 46 w Kamienicy, gdzie doszło do zderzenia czterech samochodów. Jak przekazał dyżurny KW PSP w Opolu, w wyniku… » więcej 2024-06-26, godz. 19:30 Posłowie Trzeciej Drogi: nie pozwólmy na okradanie twórców z ich własnych dzieł (krótka4) Nie pozwólmy na okradanie twórców z ich własnych dzieł; polskie prawo autorskie od dawna wymagało nowelizacji - mówili w środę w Sejmie podczas drugiego… » więcej
10111213141516
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »