Oficjalne stanowisko brytyjskiego rządu jest takie, że skorzystanie z art. 16 protokołu, który pozwala na zawieszenie jego stosowania w określonych sytuacjach, pozostaje opcją, ale nie ma żadnego harmonogramu, kiedy miałby się do niego odwołać. Dwa tygodnie temu szef dyplomacji Irlandii Simon Coveney wyrażał przekonanie, że brytyjski rząd się do tego przygotowuje, w związku z czym Irlandia powinna opracować plany awaryjne.

Jednak Trevelyan wyraźnie zasugerowała, że na razie nie jest to brane pod uwagę. "Nie sądzę, aby ktokolwiek odwoływał się do artykułu 16 przed Bożym Narodzeniem, absolutnie nie" - powiedziała w szerszym wywiadzie. Dodała, że David Frost, minister ds. relacji z Unią Europejską i jego unijni odpowiednicy "będą kontynuować pracę, którą wykonują negocjatorzy". "Jestem jak zawsze głęboko przekonana o zdolności lorda Frosta do znalezienia stabilnej drogi, która zapewni, że mieszkający na wyspie Irlandii będą to mogli robić w pokoju i spokoju" - powiedziała.

Frost oraz wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Marosz Szefczovicz ponownie spotkają się w piątek, aby spróbować zbliżyć stanowiska w sprawie zmian w protokole.

Protokół północnoirlandzki jest częścią umowy o warunkach brexitu. Stworzono go, aby zapobiec powrotowi twardej granicy między Irlandią Północną a Irlandią, gdyż jej brak uznano za warunek niezbędny do kontynuowania procesu pokojowego w tej brytyjskiej prowincji. Zgodnie z protokołem Irlandia Północna pozostała w unijnym jednolitym rynku w zakresie obrotu towarami i w efekcie powstała faktyczna granica celna między Irlandią Północną a resztą Zjednoczonego Królestwa. To powoduje problemy z dostawami towarów, a północnoirlandzcy unioniści uważają, że protokół podważa obecny status Irlandii Północnej.

W połowie października Frost zaproponował zastąpienie protokołu nowym dokumentem, który miałby poparcie wszystkich społeczności w Irlandii Północnej. UE natomiast przedstawiła propozycje zmian w stosowaniu protokołu, które odpowiadają na większość praktycznych problemów zgłaszanych przez rząd w Londynie, ale nie na podnoszoną również przez rząd brytyjski kwestię roli Trybunału Sprawiedliwości UE w nadzorowaniu protokołu i rozwiązywaniu ewentualnych sporów.

Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)

bjn/ zm/