Komisja Polityki Społecznej i Rodziny wysłuchała informacji MRiPS na temat opracowywanej strategii deinstytucjonalizacji, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii prac nad nią, założeń oraz zastosowania uwag organizacji, ekspertów i głosów społecznych. We wniosku o informację były także pytania o środki, jakie rząd planuje przeznaczyć na realizację strategii, a także ramy czasowe jej wdrażania i osiągania poszczególnych celów we wszystkich obszarach.

Marzena Okła-Drewnowicz (KO) w imieniu wnioskodawców pytała, dlaczego ministerstwo odrzuciło przygotowaną z udziałem partnerów społecznych strategię deinstytucjonalizacji. "Jakie są w takim razie realne plany Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej w tym zakresie oraz jaka strategia ma szansę wejść w życie?" - dodała.

Posłanka wskazała, że w projekcie strategii przygotowanej przez resort nie został podany sposób jej finansowania.

W odpowiedzi wiceminister rodziny Stanisław Szwed tłumaczył, że "nie ma czegoś takiego jak przyjmowanie projektów ustaw, które przygotowują zewnętrzne instytucje". Przypomniał, że za proces legislacyjny odpowiada rząd i parlament.

"My przedstawiamy jako Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej projekt rozwoju usług społecznych, który jest obecnie w konsultacjach międzyresortowych. Konsultacje są skierowane zarówno do przedstawicieli rządu jak i do organizacji społecznych. Termin konsultacji mija 2 listopada" - przekazał Szwed.

Projekt strategii ma wspomóc proces deinstytucjonalizacji usług społecznych, czyli odejścia od opieki w dużych instytucjach na rzecz zapewnienia wsparcia w środowisku lokalnym – w miejscu zamieszkania, np. przez asystenta osobistego lub dzięki kameralnym, wprowadzanym w społeczności lokalnej, formom typu mieszkania chronione.

Wiceminister zaznaczył, że wcześniej odbyły się wstępne konsultacje nad projektem, w których brały udział organizacje pozarządowe. Podkreślił, że strategia ma służyć rozwojowi usług społecznych, a nie ich likwidowaniu. "Jeżeli likwidujemy lub ograniczamy jakiś zakres usług, to musimy mieć coś w zamian, żeby nie było luki" - powiedział Szwed.

Jak dodał, dotyczy to np. opieki instytucjonalnej. "Nigdy nie było naszą intencją, żeby doprowadzić do zamykania domów pomocy społecznej, bo to jest absolutnie nie do zaakceptowania, to nie poprawi sytuacji osób, które takiej opieki potrzebują" - ocenił.

Wskazał, że strategia zakłada rozwój usług społecznych w miejscu zamieszkania. "Jest oparta na tych programach, które realizujemy i na funduszach, z których korzystamy. To środki, które mamy na rodzinne domy pomocy, mieszkania chronione, usługi opiekuńcze, programy senioralne, czy też fundusze europejskie. (...) Będziemy zabiegać o środki w ustawach budżetowych, żeby wesprzeć te działania" - podkreślił Szwed.

Katarzyna Kotula (Lewica) oceniła, że pod kątem wskazania potrzeb, dokument jest rzetelny. Dodała natomiast, że w projekcie zabrakło konkretów. "Są takie elementy, których mi brakuje np. hospicja dziecięce, tematy dzieci w DPS-ach(...), one w ogóle nie są poruszone. Chciałabym wiedzieć, jaki plan ma ministerstwo, żeby te dzieci nie trafiały do DPS-ów" - powiedziała.

W czasie dyskusji głos zabierali także przedstawiciele środowisk społecznych. Agnieszka Dudzińska z Centrum Badań nad Niepełnosprawnością wskazała, że w projekcie nie ma np. pomysłu na to, jak znieść odpłatność za usługi opiekuńcze dla osób, które mają z tytułu niepełnosprawności zwiększone wydatki.

Strona społeczna wskazywała także, że brak jest konkretnych terminów realizacji zadań zawartych w strategii oraz nie ma podanych szczegółów dotyczących rozwoju mieszkalnictwa wspomaganego, czy asystencji osobistej.

Wiceminister Szwed zwrócił uwagę, że strategia nie rozwiązuje wszystkich problemów, a konkretne działania są realizowane np. w formie projektów ustaw. "W ramach konsultacji też pewnych zmian będziemy dokonywać" - zapewnił.

Wskazał, że jeśli chodzi o funkcjonowanie domów pomocy społecznej, to ośrodków, w których przebywa powyżej 300 osób jest 13. "Są województwa, gdzie w ogóle nie ma takich jednostek. Większość jest do 100 osób" - podał.

"W ramach strategii chcemy, by DPS-y świadczyły też inne usługi opiekuńcze, nie tylko opiekę instytucjonalną i w tym zakresie też przygotowujemy zmiany" - zapowiedział wiceszef MRiPS.(PAP)

autorka: Karolina Kropiwiec

kkr/ ok/