Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-06, godz. 17:50 Piłkarska LM - Siemieniec: Bodoe/Glimt to bardzo trudny rywal, ale się go nie boimy W środowy wieczór Jagiellonia zmierzy się na swoim stadionie z norweskim Bodoe/Glimt w pierwszym meczu 3. rundy eliminacji piłkarskiej Ligi Mistrzów. 'To… » więcej 2024-08-06, godz. 17:50 Niemcy/ Badanie: od 2015 roku do kraju imigrowało 12,5 miliona osób, 7 milionów emigrowało Od 2015 roku do Niemiec przyjechało 12,5 miliona osób, ale wyjechało ponad siedem - wynika z badania przeprowadzonego przez Fundację Friedricha Eberta, które… » więcej 2024-08-06, godz. 17:50 Świętokrzyskie/ Krzemionki mogą stracić status UNESCO przez działalność kopalni odkrywkowej Kopalnie krzemienia pasiastego i neolityczne osady w Krzemionkach wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO mogą zostać z niej skreślone. Zagrożenie… » więcej 2024-08-06, godz. 17:40 Paryż/żeglarstwo – Włosi prowadzą przed wyścigiem medalowym w klasie Nacra 17 Włosi Ruggero Tita i Caterina Banti utrzymali prowadzenie przed zaplanowanym na środę w Marsylii ostatnim podwójnie punktowanym wyścigiem olimpijskich regat… » więcej 2024-08-06, godz. 17:40 Paryż/żeglarstwo – wyścigi medalowe w klasach ILCA przeniesione na środę Zaplanowane na wtorek w Marsylii podwójnie punktowane wyścigi olimpijskich regat z udziałem 10 czołowych żeglarzy - tzw. medalowe, w klasach ILCA 6 oraz ILCA… » więcej 2024-08-06, godz. 17:30 Paryż/koszykówka - Serbowie wygrali z Australijczykami w ćwierćfinale Koszykarze Serbii, w tym gwiazda NBA Nikola Jokic, pokonali Australijczyków 95:90 po dogrywce (17:31, 25:23, 25:11, 15:17, dogr. 13:8) i awansowali do półfinału… » więcej 2024-08-06, godz. 17:30 Tunezja/ "Guardian": sąd skazał na więzienie potencjalnych kandydatów na prezydenta Sąd w Tunezji skazał na kary więzienia potencjalnych kandydatów na prezydenta i zakazał im udziału w nadchodzących wyborach - poinformował we wtorek brytyjski… » więcej 2024-08-06, godz. 17:30 Paryż/siatkówka - Polki przegrywają z Amerykankami 0:1 w ćwierćfinale Polskie siatkarki przegrywają z reprezentacją Stanów Zjednoczonych 0:1 (25:22) w ćwierćfinale turnieju olimpijskiego. Zwycięzca tego spotkania w półfinale… » więcej 2024-08-06, godz. 17:30 Łódzkie/ 360 mln zł wsparcia z UE na ochronę środowiska Panele fotowoltaiczne, pompy ciepła, małe elektrownie słoneczne, termomodernizacje budynków i instalacje do recyklingu odpadów zostaną dofinansowane z funduszy… » więcej 2024-08-06, godz. 17:20 Paryż/żeglarstwo – Austriacy liderami przed wyścigiem medalowym w klasie 470 Austriacy Lara Vadlau i Lukas Maehr są liderami przed zaplanowanym na środę w Marsylii ostatnim podwójnie punktowanym wyścigiem olimpijskich regat w klasie… » więcej
567891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »