Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-03, godz. 22:10 Paryż/lekkoatletyka - Lafond najlepsza w trójskoku Thea Lafond wynikiem 15,02 ustanowiła rekord Dominiki i wygrała konkurs trójskoku w igrzyskach w Paryżu. Jest pierwszą reprezentantką tego karaibskiego kraju… » więcej 2024-08-03, godz. 22:00 Paryż/pływanie - Ledecky obroniła tytuł na 800 m, dziewiąte złoto Amerykanki Katie Ledecky obroniła w Paryżu tytuł mistrzyni olimpijskiej na 800 m st. dowolnym. To dziewiąte złoto igrzysk w dorobku 27-letniej amerykańskiej pływaczki… » więcej 2024-08-03, godz. 22:00 Kujawsko-pomorskie/ Koniec utrudnień po wypadku na dk nr 15 koło Gniewkowa (aktl.2) Skończyły się utrudnienia na drodze krajowej nr 15 w Suchatówce koło Gniewkowa (woj. kujawsko-pomorskie), gdzie zderzyły się trzy samochody osobowe. Sześć… » więcej 2024-08-03, godz. 21:50 Paryż/tenis - Musetti z brązowym medalem Włoski tenisista Lorenzo Musetti pokonał Kanadyjczyka Felixa Augera-Aliassime'a 6:4, 1:6, 6:3 i zdobył brązowy medal igrzysk olimpijskich w Paryżu. » więcej 2024-08-03, godz. 21:50 1. liga piłkarska - Wisła Płock liderem (podsumowanie) Przynajmniej do niedzieli na prowadzeniu w tabeli 1. ligi będą piłkarze Wisły Płock. W sobotnim meczu trzeciej kolejki 'Nafciarze' pokonali u siebie Chrobrego… » więcej 2024-08-03, godz. 21:50 Gdańsk/ Wybrano laureatów 28. Festiwalu Szekspirowskiego Spektakl 'Burza. Regulamin wyspy” w reżyserii Katarzyny Minkowskiej Teatru im. Jana Kochanowskiego w Opolu otrzymał Złotego Yoricka i 40 tys. zł, zaś statuetkę… » więcej 2024-08-03, godz. 21:40 1. liga piłkarska - 3. kolejka (tabela) Wyniki meczów 3. kolejki i tabela 1. ligi piłkarskiej: 2024-08-02:Ruch Chorzów - Pogoń Siedlce 1:1 (0:0) GKS Tychy - Warta Poznań 1:1 (1:0) 2024-08-03:Polonia… » więcej 2024-08-03, godz. 21:40 Paryż/szermierka - turniej drużynowy szablistek (wyniki) Wyniki turnieju drużynowego szablistek: ćwierćfinałyFrancja - Algieria 45:32Korea Płd. - USA 45:35Ukraina - Włochy 45:37Japonia - Węgry 45:37półfinałyKorea… » więcej 2024-08-03, godz. 21:40 Paryż/lekkoatletyka - 100 m kobiet (wyniki) Wyniki biegu na 100 m kobiet: 1. Julien Alfred (Saint Lucia) 10,72 2. Sha'Carri Richardson (USA) 10,87 3. Melissa Jefferson (USA) 10,92 4. Daryll Neita (Wielka… » więcej 2024-08-03, godz. 21:40 1. liga piłkarska - Polonia - Arka 0:3 Polonia Warszawa - Arka Gdynia 0:3 (0:1) Bramki: 0:1 Szymon Sobczak (18), 0:2 Hide Vitalucci (70), 0:3 Karol Czubak (90+1). Żółta kartka - Polonia Warszawa:… » więcej
62636465666768
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »