Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-06, godz. 04:00 Paryż/surfing - złote medale Amerykanki Marks i Francuza Vaasta Amerykanka Caroline Marks i Francuz Kauli Vaast zostali w Teahupo'o na Tahiti mistrzami olimpijskimi w surfingi. Decydujące wyścigi udało się przeprowadzić… » więcej 2024-08-06, godz. 02:30 Wenezuela/ Prokuratura wszczęła postępowanie karne przeciwko liderom opozycji Prokuratura generalna Wenezueli w poniedziałek wszczęła postepowanie karne przeciwko przywódcom demokratycznej opozycji, Marii Corinie Machado oraz Edmundo… » więcej 2024-08-06, godz. 01:50 USA/ SN odmówił wstrzymania ogłoszenia wyroku skazującego dla Trumpa Sąd Najwyższy USA odmówił wstrzymania ogłoszenia wyroku dla byłego prezydenta Donalda Trumpa skazanego przez sąd stanowy w Nowym Jorku w sprawie dotyczącej… » więcej 2024-08-06, godz. 01:30 USA/ Cztery ofiary śmiertelne tropikalnej burzy Debby Tropikalna Burza Debby uderzyła we Florydę, przynosząc intensywne opady deszczu i silne wiatry oraz przyczyniając się do śmierci co najmniej czterech osób… » więcej 2024-08-06, godz. 00:30 BiH/ Wicepremierowi Serbii odmówiono wjazdu do kraju. MSZ: groził nam wojną Wicepremier Serbii Aleksandar Vulin nie otrzymał zgody na przylot śmigłowcem do Bośni i Hercegowiny - potwierdził w poniedziałek w rozmowie z telewizją… » więcej 2024-08-06, godz. 00:20 Paryż/piłka nożna - Francuzi rywalami Hiszpanów w finale Piłkarze Francji pokonali w Lyonie Egipt po dogrywce 3:1 w półfinale turnieju olimpijskiego. Wcześniej w poniedziałek awans do finału wywalczyła Hiszpania… » więcej 2024-08-06, godz. 00:00 Paryż/siatkówka - Amerykanie rywalem Polaków w półfinale (opis) Reprezentacja Stanów Zjednoczonych będzie rywalem polskich siatkarzy w półfinale turnieju olimpijskiego. To spotkanie rozegrane zostanie w środę o godz… » więcej 2024-08-05, godz. 23:40 Serbia/ Podpisano protokół ustaleń w sprawie budowy gazociągu z Rumunią Ministrowie energetyki Serbii i Rumunii Dubravka Dziedović Handanović i Sebastijan Burduż podpisali w poniedziałek w Kladovie protokół ustaleń w sprawie… » więcej 2024-08-05, godz. 23:40 Paryż/siatkówka - wyniki turnieju mężczyzn Polska - Stany Zjednoczone oraz Francja - Włochy - to pary półfinałowe olimpijskiego turnieju siatkarzy. Spotkania zaplanowano na środę. Pojedynki ćwierćfinałowe… » więcej 2024-08-05, godz. 23:30 Paryż - medaliści poniedziałkowych konkurencji i miejsca Polaków Medaliści poniedziałkowych konkurencji (5 sierpnia) i miejsca Polaków: BADMINTON gra pojedyncza kobiet 1. An Se-young (Korea Południowa) 2. He Bingjiao… » więcej
33343536373839
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »