Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-05, godz. 16:00 Pamiątki związane z Legionami Polskimi na wystawie w Muzeum Narodowym w Krakowie Żołnierskie godła, odznaki, elementy umundurowania i obrazy artystów legionistów można oglądać od poniedziałku w oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie… » więcej 2024-08-05, godz. 16:00 Paryż/zapasy - Chołuj pokonała Zhou w 1/8 finału Zapaśniczka Wiktoria Chołuj na punkty pokonała Chinkę Feng Zhou 10:3 w 1/8 finału turnieju olimpijskiego w Paryżu w kategorii do 68 kg. W poniedziałkowym… » więcej 2024-08-05, godz. 16:00 Paryż - multimedaliści: Biles po raz czwarty na podium Reprezentująca USA w gimnastyce Simone Biles zajęła drugie miejsce w ostatniej konkurencji igrzysk olimpijskich w Paryżu - ćwiczeniach wolnych - i ma już… » więcej 2024-08-05, godz. 16:00 Paryż/siatkówka - Włochy w półfinale po wygranej z Japonią 3:2 Siatkarze Włoch pokonali Japonię 3:2 (21:25, 23:25, 27:25, 26:24, 17:15) w ćwierćfinale olimpijskiego turnieju i awansowali do najlepszej czwórki igrzysk… » więcej 2024-08-05, godz. 16:00 Śląskie/ W Dzierżnie Dużym wykryto złotą algę; wyłowiono 3,5 t śniętych ryb W Dzierżnie Dużym (pow. gliwicki) wykryto złotą algę. Wojewoda śląski Marek Wójcik poinformował w poniedziałek, że z jeziora i z czwartej sekcji Kanału… » więcej 2024-08-05, godz. 15:50 Szef MON: przed nami podpisanie umów na 48 wyrzutni Patriot Po podpisaniu umowy na wsparcie eksploatacji i szkolenie obsług systemu PILICA+ i umowy offsetowej na zakup śmigłowców Apache, przed nami podpisanie umów… » więcej 2024-08-05, godz. 15:50 Mazowieckie/ Otwarto nowy wiadukt w Pruszkowie W poniedziałek otwarto nowy wiadukt nad torami przy skrzyżowaniu ulic Grunwaldzkiej i Broniewskiego w Pruszkowie. Powstał dzięki współpracy miasta z kolejarzami… » więcej 2024-08-05, godz. 15:50 Paryż/gimnastyka - triumf Brazylijki Andrade w ćwiczeniach wolnych, srebro Biles Brazylijka Rebeca Andrade triumfowała w ostatniej konkurencji gimnastyki sportowej na igrzyskach olimpijskich w Paryżu - ćwiczeniach wolnych. Drugie miejsce… » więcej 2024-08-05, godz. 15:50 KPRP: 9. rok prezydentury A.Dudy to m.in. 83 podpisane ustawy i ponad 100 wizyt krajowych i zagranicznych Podsumowując 9. rok prezydentury Andrzeja Dudy prezydencka kancelaria poinformowała, że w tym czasie m.in. podpisał on 83 ustawy, złożył ponad 100 wizyt… » więcej 2024-08-05, godz. 15:50 Paryż/gimnastyka - ćwiczenia wolne kobiet (wyniki) Wyniki ćwiczeń wolnych w gimnastyce kobiet: 1. Rebeca Andrade (Brazylia) 14,166 pkt 2. Simone Biles (USA) 14,133 3. Jordan Chiles (USA) 13,766 4. Ana Barbosu… » więcej
16171819202122
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »