Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-04, godz. 10:40 Litwa/ Cichanouska pozostanie „narodową liderką” aż do wolnych wyborów na Białorusi Swiatłana Cichanouska, przewodząca białoruskim siłom demokratycznym na emigracji, utrzyma status „narodowej liderki Białorusi” aż do momentu, gdy w kraju… » więcej 2024-08-04, godz. 10:20 Paryż/surfing - patrole bezpieczeństwa wodnego ratują zawodników z opresji Patrole bezpieczeństwa wodnego, które zabezpieczają olimpijskie zawody w surfingu, rozgrywane na zdradliwych falach Teahupo’o na Tahiti, codziennie notują… » więcej 2024-08-04, godz. 09:20 W sobotę jedenaście osób zginęło w wypadkach drogowych; utonęła jedna osoba W sobotę w dziesięciu wypadkach drogowych zginęło jedenaście osób - poinformowała policja na mapie wypadków drogowych ze skutkiem śmiertelnym. Rządowe… » więcej 2024-08-04, godz. 09:20 Paryż/wioślarstwo - w Los Angeles na dystansie o 500 m krótszym Wiele wskazuje na to, że w igrzyskach olimpijskich w 2028 roku w Los Angeles wioślarze będą ścigać się na dystansie 1500 m, a nie 2000, jak we wszystkich… » więcej 2024-08-04, godz. 09:20 Ruda Śląska/ Rozpoczyna się XX edycja konkursu im. ks. Bonczyka Do 16 września można nadsyłać zgłoszenia do XX edycji organizowanego w Rudzie Śląskiej Regionalnego Konkursu Poetyckiego im. ks. Norberta Bonczyka. Finał… » więcej 2024-08-04, godz. 09:20 Spektakle teatralne m.in. na boisku szkolnym i przy gdyńskim molo; rusza festiwal "Pociąg do Miasta" (wywiad) Główną ideą festiwalu jest pokazywanie spektakli teatralnych - na co dzień prezentowanych w bezpiecznej przestrzeni sceny - w miejscach nieteatralnych, nieprzewidywalnych… » więcej 2024-08-04, godz. 09:20 Asysta Lewandowskiego w wygranym towarzyskim meczu Barcelony z Realem Robert Lewandowski miał asystę, a jego Barcelona pokonała Real Madryt 2:1 w rozegranym w USA meczu przygotowawczym przed startem piłkarskich rozgrywek w Hiszpanii… » więcej 2024-08-04, godz. 09:10 Turniej WTA w Waszyngtonie - najwyżej rozstawiona Sabalenka pokonana w półfinale Najwyżej rozstawiona Białorusinka Aryna Sabalenka przegrała z Czeszką Marie Bouzkovą 4:6, 6:4, 3:6 w półfinale tenisowego turnieju WTA 500 na twardych kortach… » więcej 2024-08-04, godz. 09:10 Mazowieckie/ "Urodziny Gombrowicza" w muzeum we Wsoli 'Urodziny Gombrowicza' organizuje w niedzielę Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli (Mazowieckie). 120 lat temu pisarz urodził się w Małoszycach niedaleko Ostrowca… » więcej 2024-08-04, godz. 09:00 Turniej ATP w Waszyngtonie - Korda i Cobolli w finale Rozstawiony z numerem czwartym reprezentant gospodarzy Sebastian Korda oraz grający z 'dziesiątką' Włoch Flavio Cobolli zmierzą się w finale tenisowego turnieju… » więcej
129130131132133134135
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »