"Bohaterem pierwszego tomu jest sam zamek, obiekt (…), który kiedyś żył bardzo intensywnie, którego historię i przemiany możemy poznać. Obiekt wydaje nam się często może trochę martwy, nie znamy jego historii, nie wiemy, co się działo, jacy ludzie tu mieszkali, jakie emocje panowały, jakie były historie. Staramy się to przypominać" – powiedziała dyrektor Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie Barbara Igielska.

Badacze ze szczecińskiego środowiska naukowego w zebranych w monografii artykułach przedstawili m.in. dzieje osadnictwa na Wzgórzu Zamkowym we wczesnym i pełnym średniowieczu, kolejne przebudowy założenia kompleksu zamkowego jako siedziby Gryfitów aż po zniszczenie budowli w czasie II wojny światowej i jej odbudowę w polskim Szczecinie.

Jak wyjaśniła autorka jednego z tekstów monografii dr hab. Barbara Ochendowska-Grzelak, decyzja o odbudowie zamku w stylu renesansowym wynikała m.in. z chęci powrotu do "największej świetności z czasów księcia Jana Fryderyka, kiedy to zamek zyskał ostateczną formę renesansową (przebudowa trwała od 1575 do 1577 r. – PAP)".

"Na pewno też ważny był fakt, że styl renesansowy kojarzono ze stylem polskim, a zamek odbudowywano jako siedzibę Gryfitów, których traktowano jako książąt piastowskich - mieli być elementem łączącym ludność polską z ziemiami, na które przybyła" – powiedziała badaczka.

Teksty o historii zabytku uzupełnia katalog zachowanych oryginalnych elementów architektonicznych i rzeźbiarskich zamku oraz sarkofagów książęcych, a także omówienie materiałów archiwalnych dotyczących budowli i opublikowane po raz pierwszy teksty źródłowe: trzy dokumenty z 1576 roku, odnoszące się do renesansowej przebudowy z czasów Jana Fryderyka, w transkrypcji i tłumaczeniu historyka Rafała Simińskiego.

Zamek Książąt Pomorskich to jeden z najważniejszych zabytków Pomorza Zachodniego, usytuowany jest w pobliżu Odry; był historyczną siedzibą rodu Gryfitów, władców Księstwa Pomorskiego. Został w dużym stopniu zniszczony podczas alianckich nalotów w 1944 r., odbudowano go w latach 1958-80 w stylu renesansowym. Obecnie znajdują się w nim m.in. centrum kulturalne Zamek Książąt Pomorskich, Opera na Zamku, sala ślubów Urzędu Stanu Cywilnego i siedziba Urzędu Marszałkowskiego.(PAP)

autorka: Elżbieta Bielecka

emb/ dki/