Prezentacja portalu, odbywająca się w Archiwum Akt Nowych w Warszawie, związana była z mijającym Narodowym Dniem Pamięci "Żołnierzy Wyklętych", upamiętniającym antykomunistyczne podziemie niepodległościowe, które po II wojnie światowej sprzeciwiało się sowietyzacji Polski.

"Generał Ryszard Kukliński niósł w sobie etos żołnierzy wyklętych" - podkreślił podczas spotkania z dziennikarzami dyrektor Izby Pamięci Generała Kuklińskiego Filip Frąckowiak, który jest pomysłodawcą portalu. Przypomniał, że Kukliński - mimo iż służył w ludowym Wojsku Polskim - to jednak z czasem przekonał się, że PRL był państwem totalitarnym i zbrodniczym, któremu należy się przeciwstawić.

Wirtualne muzeum - jak zachęcał Frąckowiak - pozwala miłośnikom historii poznać polskiego bohatera w trudnym czasie pandemii, a jednocześnie zaprezentować więcej eksponatów niż kierowana przezeń placówka, znajdująca się na Starym Mieście w Warszawie. "To kilkaset zdjęć, map, modeli 3D i także innych pamiątek" - mówił Frąckowiak, przedstawiając dziennikarzom m.in. strategiczne plany agresji sowieckiej na Europę Zachodnią i państwa NATO, których realizacja spowodowałby atomową zagładę Polaków, a o których Kukliński jako oficer LWP poinformował Amerykanów.

"Zacząłem wkraczać w ten świat tajemnic i stopniowo, kawałek po kawałku, odkrywałem najbardziej tragiczne plany dla ludzkości" - brzmi jeden z cytatów wirtualnej ekspozycji.

Wirtualne Muzeum Generała Kuklińskiego - jak podkreślono we wspólnym komunikacie AAN i Izby Pamięci - jest całkowicie nową ekspozycją, która nie jest odwzorowaniem przestrzeni istniejącej placówki. Zaprojektowana "od podstaw", składa się z kilkunastu przestrzeni, w tym m.in. z gabinetu ze Sztabu Generalnego w Warszawie, wnętrza kwatery CIA w Langley, jachtu "Legia" i sali sądowej, w której Kukliński został skazany wyrokiem zaocznym na karę śmierci.

"Można w nich spotkać sowieckich przywódców spoglądających z trybuny Mauzoleum Lenina czy oficera sztabu pochylonego nad sowieckimi planami uderzenia jądrowego na basen Morza Śródziemnego. Te nakreślone cyrylicą oryginalne mapy wojskowe, pozyskane przez Centralną Agencję Wywiadowczą Stanów Zjednoczonych, nie są prezentowane w żadnym innym miejscu" - dodano w komunikacie, w którym zwrócono także uwagę, że na podstawie istniejących zdjęć odtworzono niedostępne obiekty jak choćby sowiecką "Car-bombę" - największą zdetonowaną bombę wodorową zbudowaną na zamówienie Nikity Chruszczowa, samolot Tu-95 - sowiecki strategiczny bombowiec służący przez cały okres zimnej wojny, Bramę nr 2 Stoczni Gdańskiej im. Lenina i fragment muru berlińskiego.

W pracy nad portalem, w której uczestniczyli m.in. specjaliści od aranżacji techniką 3D, wykorzystano digitalizację zbiorów oraz metodę fotogrametryczną do przenoszenia fizycznych eksponatów do form wirtualnych. Kwerenda i prace nad edukacyjnym projektem - jak podano - trwały ostatnie pół roku. Poza pamiątkami po gen. Kuklińskim widzowie mogą obejrzeć eksponaty, których oryginały pochodzą z archiwów polskich, sowieckich i amerykańskich.

Archiwum Akt Nowych - jak podkreślił obecny na prezentacji wirtualnego muzeum dyrektor AAN Mariusz Olczak - przechowuje dokumentację państwa polskiego od pierwszej wojny światowej i zawiera także materiały tych komunistycznych instytucji państwowych, które Kukliński pokonał.

"To zarówno dokumenty archiwum Komitetu Centralnego PZPR, czyli organizacji, której się przeciwstawił gen. Kukliński, jak i dwa zespoły, które opisują działalność Armii Radzieckiej - mam tu na myśli Biuro Pełnomocnika Rządu PRL ds. pobytu wojsk Armii Radzieckiej oraz urząd, który się tym zajmował - to kilka tysięcy jednostek archiwalnych, opisujących pobyt wojsk sowieckich na terenie PRL" - wymienił Olczak.

Ryszard Kukliński ps. Jack Strong - jak przypomniano - był nazywany ostatnim polskim żołnierzem tułaczem. "Za konspirację przeciwko Rosji Sowieckiej oraz złamanie PRL-owskiej przysięgi wojskowej na wierność komunizmowi, w 1984 roku został skazany wyrokiem zaocznym przez Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego, na karę śmierci, pozbawienie praw publicznych oraz konfiskatę mienia. W 1997 roku Wojskowa Prokuratura Okręgowa umorzyła śledztwo w jego sprawie, uznając iż działał w imię wyższej konieczności" - podano w komunikacie, w którym dodano, że Kuklińskiego w 2016 r. awansowano na stopień generała brygady. (PAP)

nno/ pat/