Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Druh wojewoda
2022-05-27, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Druh wojewoda

Wybitną postacią ruchu polskiego na Śląsku był w okresie międzywojennym Michał Grażyński, powstaniec śląski, polski działacz niepodległościowy i instruktor harcerski.
Ładna Historia 27 maja 2022 r.
Michał Tadeusz Grażyński urodził się 12 maja 1890 roku w Gdowie w powiecie wielickim w Małopolsce. Studiował filozofię na Uniwersytecie Jagielloński, gdzie w roku 1913 otrzymał tytuł doktora. W tym samym roku rozpoczął pracę jako nauczyciel w gimnazjum w Stanisławowie.

Jako podporucznik armii austriackiej walczył w I wojnie światowej. Ciężko ranny na froncie rosyjskim przeniesiony został do garnizonu krakowskiego. Od jesieni 1918 roku oficer wywiadu wojska polskiego w pionie propagandy. Uczestniczył w przygotowaniach do plebiscytu na Spiszu i Orawie, a potem na Górnym Śląsku.

Jako członek Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska brał udział w powstaniach śląskich. W roku 1920 był zastępcą szefa sztabu powstania, a rok później był szefem sztabu powstańczej grupy „Wschód”.

Podczas przygotowań do plebiscytu na Górnym Śląsku opowiadał się za rozstrzygnięciami militarnymi i walką aż do ostatecznego zwycięstwa. W ostatnich dniach powstania wraz z grupą oficerów sztabu grupy „Wschód” był posądzony o próbę puczu mającego na celu odsunięcie od władzy dyktatora powstania Wojciecha Korfantego.

Po zakończeniu powstania wyjechał do Krakowa, gdzie podjął studia prawnicze i zdobył tytuł doktora prawa. Równocześnie nadal wykonywał zadania dla polskiego wywiadu, dla którego badał sytuację i nastroje na Opolszczyźnie.

W tym okresie związał się z obozem sanacji, który po przewrocie majowym w 1926 roku mianował go wojewodą śląskim. Na tym stanowisku położył szereg zasług dla rozwoju regionu. Szczególną wagę przykładał do rozwoju szkolnictwa, inicjując budowę około 100 nowych szkół.

Dużo energii włożył w starania o utworzenie na Śląsk wyższej uczelni technicznej, udało mu się jednak tylko utworzyć Instytut Pedagogiczny, który po wojnie stał się zalążkiem uniwersytetu. Starał się ograniczać wpływy mniejszości niemieckiej, wsparł utworzenie i budowę siedziby muzeum śląskiego w Katowicach.

Równocześnie był aktywnym instruktorem Związku Harcerstwa Polskiego, którego był przewodniczącym w latach 1931-39.

Podczas II wojny światowej przebywał na emigracji w Anglii. W latach 1940-43 był więźniem obozu karnego na Wyspie Węży u wybrzeży Szkocji, gdzie przetrzymywano oficerów podejrzanych o sprzyjanie wrogiej premierowi Sikorskiemu Sanacji.

W roku 1943 przywrócony do służby wojskowej, którą w roku 1945 zakończył w stopniu podpułkownika. Po wojnie pozostał w Londynie pełniąc w latach 1946–1960 funkcję przewodniczącego ZHP poza granicami kraju. Potrącony przez samochód zmarł 10 grudnia 1965 r. w Londynie.

Zobacz także

2022-05-05, godz. 12:45 Ojciec poety Jutro przypada 132 rocznica urodzin Stanisława Baczyńskiego - powstańca śląskiego i ojca poety Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. » więcej 2022-05-04, godz. 12:45 Walczył dla matki Największą rolę w wychowywaniu patriotów odgrywały zawsze polskie matki, na Śląsku nie mogło być inaczej. Wczoraj minęła 101 rocznica śmierci powstańca… » więcej 2022-05-02, godz. 12:45 Ksiądz publicysta Jutro przypada 125 rocznica śmierci polskiego działacza narodowego na Śląsku księdza Karola Myśliwca. » więcej 2022-04-29, godz. 12:45 Niekorzystny werdykt 101 lat temu - 29 kwietnia 1921 roku do przebywającego w Bytomiu Polskiego Komisarza Plebiscytowego Wojciecha Korfantego dotarła informacja, iż obradująca… » więcej 2022-04-28, godz. 12:45 Błogosławiony Józef Dziś przypada 81 rocznica śmierci polskiego księdza i błogosławionego Józefa Cebuli z Malni. » więcej 2022-04-27, godz. 12:45 Pobicie aktorów Jutro przypada 93 rocznica incydentu jaki miał miejsce po spektaklu Halki w opolskim ratuszu. Grupa niemieckich szowinistów pobiła aktorów za to, że grali… » więcej 2022-04-26, godz. 12:45 Sprytny radny Dziś opowieść o wydarzeniach, które miały miejsce ponad 20 lat temu czyli w początkach współczesnej polskiej samorządności. Miały one miejsce w jednym… » więcej 2022-04-25, godz. 12:45 Ksiądz powstaniec Wczoraj minęła 72 rocznica śmierci wybitnego polskiego księdza i działacza społecznego na Śląsku Pawła Brandysa. » więcej 2022-04-22, godz. 12:45 Mecenas Kwoczek Wczoraj minęła 128 rocznica urodzin polskiego prawnika, instruktora harcerskiego i działacza narodowego Pawła Kwoczka. » więcej 2022-04-21, godz. 12:45 Ksiądz patron Domański Dziś przypada 83 rocznica śmierci księdza doktora Bolesława Domańskiego niezłomnego proboszcza z wielkopolskiego Zakrzewa, wybitnego działacza Związku… » więcej
1516171819
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »