Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski 'Alek'…
2023-11-03, 13:30 Autor: IAR/O.Kłosińska/E.Leo/K.Koziełł/dok.

103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski "Alek" z Szarych Szeregów

Aleksy Dawidowski. Nad prawą kieszenią widoczna odznaka udziału w Jubileuszowym Zlocie ZHP w Spale w 1935 [fot. /wikipedia/domena publiczna/Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec]
Aleksy Dawidowski. Nad prawą kieszenią widoczna odznaka udziału w Jubileuszowym Zlocie ZHP w Spale w 1935 [fot. /wikipedia/domena publiczna/Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec]
103 lata temu, 3 listopada 1920 roku, urodził się Maciej Aleksy Dawidowski, pseudonim "Alek", instruktor harcerski, podharcmistrz, członek Grup Szturmowych Szarych Szeregów, jeden z bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego "Kamienie na szaniec". Zmarł 30 marca 1943 roku, z powodu ran odniesionych cztery dni wcześniej, podczas akcji odbicia Jana Bytnara "Rudego" z rąk Niemców, słynnej akcji pod Arsenałem.
Jako 13-latek dołączył do "Pamarańczarni", czyli 23. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Bolesława Chrobrego. Był bardzo wysportowany - osiągał dobre wyniki w zawodach lekkoatletycznych, ponadto świetnie pływał i grał w koszykówkę. W maju 1939 roku zdał maturę w liceum im. Stefana Batorego, do którego chodził razem ze swoim przyjacielem Janem Bytnarem "Rudym".

Krótko po wybuchu II wojny światowej Niemcy aresztowali, a po kilku miesiącach rozstrzelali ojca "Alka". Wraz z grupą przyjaciół z "Pomarańczarni" Aleksy Dawidowski działał najpierw w Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej, następnie pełnił funkcję łącznika w komórce więziennej Związku Walki Zbrojnej. W marcu 1941 roku razem z kolegami wstąpił do Szarych Szeregów. Był jednym z najaktywniejszych członków Organizacji Małego Sabotażu "Wawer". To on, 11 lutego 1942 roku zdjął niemiecką tablicę z pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie. Z czasem Aleksy Dawidowski przeszedł do Grup Szturmowych, które wykonywały akcje bojowe.

W czasie akcji pod Arsenałem 26 marca 1943 roku dowodził sekcją "Granaty" w grupie "Atak". Podczas odwrotu został poważnie ranny w brzuch. Jego stan pogarszał się z dnia na dzień, zmarł 30 marca 1943 roku w Szpitalu Dzieciątka Jezus przy Nowogrodzkiej. Tego samego dnia w Szpitalu Wolskim przy Płockiej zmarł Jan Bytnar "Rudy".

Generał Stefan Rowecki "Grot", dowódca Armii Krajowej, odznaczył "Alka" pośmiertnie w maju 1943 roku Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za bohaterską postawę wobec wroga i śmierć na posterunku. Aleksy Dawidowski był pierwszym harcerzem Szarych Szeregów, któremu nadano to najwyższe polskie odznaczenie wojskowe. Został też awansowany do stopnia sierżanta podchorążego.

"Alek" został pochowany pod przybranym nazwiskiem na Cmentarzu Powązkowskim. Po wojnie jego ciało ekshumowano i przeniesiono 4 kwietnia 1946 roku do grobu Jana Bytnara w Kwaterze Harcerskiego Batalionu Armii Krajowej "Zośka" na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

W 2011 roku "Alek" został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Zobacz także

2024-01-15, godz. 07:30 Droższe bilety do Luwru Paryskie muzeum Luwr podnosi ceny biletów. Od dziś (15.01) wzrosną one niemal o 30 procent. To nie jedyna placówka w Paryżu, która podnosi taryfy. Głównym… » więcej 2024-01-15, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 15 stycznia » więcej 2024-01-14, godz. 11:56 Ferie w Muzeum Powstania Warszawskiego Muzeum Powstania Warszawskiego - zajęcia dla grup zorganizowanych - kartki pocztowe W ramach akcji "Zima w mieście" szkoły i świetlice organizują wyjścia… » więcej 2024-01-14, godz. 09:00 90 lat temu urodził się Marek Hłasko 90 lat temu - 14 stycznia 1934 roku - urodził się Marek Hłasko, pisarz, który stał się symbolem buntu wobec władzy i socrealizmu. Uważany za jednego z… » więcej 2024-01-14, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 14 stycznia » więcej 2024-01-13, godz. 11:45 W Muzeum na Rakowieckiej spotkanie w ramach setnej rocznicy urodzin śp. Henryka Kończykowskiego „Halicza” W południe w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie rozpocznie się spotkanie w ramach obchodów setnej rocznicy urodzin Henryka… » więcej 2024-01-13, godz. 10:00 Odnowienie unikalnych malowideł w najstarszych kościele w Wilnie W Wilnie odbyła się uroczysta prezentacja unikalnych malowideł ojca Franciszka Niemirowskiego. Przetrwały one na sklepieniu nawy głównej franciszkańskiego… » więcej 2024-01-13, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 13 stycznia » więcej 2024-01-12, godz. 15:00 Krzysztof Szwagrzyk o pracach Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w 2023 roku Ponad 50 miejsc przebadali w 2023 roku eksperci Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej. Prace wykonano w Polsce, na Litwie i w Niemcze… » więcej 2024-01-12, godz. 14:00 92. urodziny Eugeniusza Szylara, ratującego Żydów podczas II wojny światowej Eugeniusz Szylar urodził się 12 stycznia 1932 roku w Markowej. Podczas II wojny światowej Szylarowie udzielili pomocy siedmioosobowej rodzinie żydowskiej pochodzącej… » więcej
112113114115116
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »