Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Karlendarium historyczne na dziś
2023-10-29, 07:30 Autor: Skrzydelski Przemysław / PAP

Karlendarium historyczne na dziś

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
29 października
1611 - W Warszawie odbył się triumfalny wjazd hetmana Stanisława Żółkiewskiego, zwycięzcy spod Kłuszyna; w orszaku przejeżdżającym przez miasto był m.in. wzięty do niewoli car Wasyl IV Szujski, który na Zamku Królewskim złożył hołd przed królem polskim Zygmuntem III Wazą.

1817 - Urodził się Antoni Bronikowski, pedagog, latynista, hellenista, poeta, tłumacz dzieł literatury antycznej: Ksenofonta, Platona, Homera, Tukidydesa.

1822 - W Górkach koło Klimontowa urodził się Mieczysław Ledóchowski, arcybiskup metropolita gnieźnieński i poznański, kardynał; więziony przez władze pruskie (1874-1876) i pozbawiony archidiecezji.

1824 - W Nowym Wiśniczu urodził się Juliusz Kossak, malarz, ilustrator; autor wielu obrazów przedstawiających sceny historyczne i batalistyczne.

1871 - Urodził się Tadeusz Grabowski, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Poznańskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności.

1884 – W Genewie zmarł Wincenty Gostkowski, powstaniec listopadowy, prawnik, przedsiębiorca, zegarmistrz, współzałożyciel firmy zegarmistrzowskiej Patek Philippe.

1892 - We Lwowie urodził się Stanisław Ostrowski, prezydent Lwowa (1936-1939), więziony w Związku Sowieckim (1939-1941); w latach 1972-1979 prezydent RP na uchodźstwie.

1903 - W Korolówce koło Tarnopola urodził się Mieczysław Jastrun, poeta, eseista, tłumacz. Autor tomów poezji: "Godzina strzeżona", "Rzecz ludzka", "Sezon w Alpach" i esejów: "Wolność wyboru", "Mit śródziemnomorski".

1909 - Powstało Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR).

1912 - We Lwowie powołane zostały Polowe Drużyny Sokole, których działalność wzorowana była na ruchu strzeleckim; jednym z ich organizatorów był Józef Haller.

1914 - I wojna światowa: Bitwa Legionów Polskich z wojskami rosyjskimi pod Mołotkowem.

1918 - W Warszawie urodził się Paweł Hertz, poeta, tłumacz, pisarz, eseista, edytor. Zadebiutował w kręgu Skamandra w 1934 roku w "Wiadomościach Literackich", autor szkiców: "Domena polska", "Ład i nieład", "Świat i dom", felietonów literackich "Notatnik obserwatora", "Dziennik lektury", oraz powieści biograficznej "Portret Słowackiego".

1922 - W Warszawie urodził się Zbigniew Wójcik, historyk, badacz dziejów XVI-XVII wieku.

1924 - We Lwowie urodził się Zbigniew Herbert, jeden z najważniejszych polskich poetów XX wieku, twórca cyklu poetyckiego "Pan Cogito", autor esejów "Barbarzyńca w ogrodzie", "Martwa natura z wędzidłem" i "Labirynt nad morzem".

1925 – Na Cmentarzu Obrońców Lwowa Jadwiga Zarugiewiczowa, matka poległego obrońcy Zadwórza, dokonała wyboru bezimiennych zwłok, które zostały następnie pochowane w Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie.

1930 - Rozporządzenie prezydenta RP Ignacego Mościckiego o ustanowieniu Krzyża Niepodległości i Medalu Niepodległości.

1930 - W Piotrkowie Trybunalskim urodził się Mariusz Dmochowski, aktor, reżyser, dyrektor teatrów; znany m.in. z roli Wokulskiego w "Lalce", Augusta II Mocnego w "Hrabinie Cosel" i hetmana Sobieskiego w "Panu Wołodyjowskim".

1939 - Dekret Prezydium Rady Najwyższej ZSRS o nadaniu sowieckiego obywatelstwa polskim obywatelom, którzy w dniach 1 i 2 listopada 1939 r. znajdowali się na wschodnich terenach Rzeczypospolitej Polskiej wcielonych do Związku Sowieckiego.

1942 - Getto warszawskie: Eliasz Różański, wykonując wyrok Żydowskiej Organizacji Bojowej, zabił w mieszkaniu przy ul. Gęsiej w Warszawie Jakuba Lejkina, zastępcę komendanta Żydowskiej Służby Porządkowej w getcie, szczególnie brutalnego w czasie akcji likwidacyjnych.

1944 - 1 Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka wkroczyła do Bredy.

1944 - W Filipowicach koło Krzeszowic urodziła się Magdalena Zawadzka, aktorka, znana m.in. z roli Basi Wołodyjowskiej w filmie "Pan Wołodyjowski" oraz serialu "Przygody Pana Michała".

1944 - W Taszkencie urodził się Michaj Burano, właściwie Wasil Michaj, wokalista, kompozytor, gwiazda big-bitu, także autor tekstów piosenek i aktor romskiego pochodzenia. Jego kariera zaczęła się od występów z zespołami "Czerwono-Czarni" i "Niebiesko-Czarni" w latach 60. W grudniu 1963 roku wystąpił wraz z Niebiesko-Czarnymi w paryskiej Olimpii jako pierwszy artysta zza żelaznej kurtyny. Obecnie mieszka i pracuje w USA.

1945 - Do Polski powróciło z Francji 2 tys. polskich żołnierzy walczących w czasie wojny we francuskim ruchu oporu i polskich formacjach 1 Armii Francuskiej

1946 - Zmarł Paweł Hulka-Laskowski, pisarz, publicysta, tłumacz m.in. "Przygód dobrego wojaka Szwejka".

1947 - W Polanicy Zdroju urodził się Jerzy Fedorowicz, aktor, reżyser teatralny; dyrektor Teatru Ludowego w Nowej Hucie (1989-2012); od 2005 r. poseł na Sejm z list Platformy Obywatelskiej.

1948 - We Wrocławiu urodził się Wiesław Saniewski, reżyser, scenarzysta filmowy.

1949 - W Gołyminie urodził się Tomasz Nałęcz, historyk, profesor UW; członek PZPR (1970-1990); współzałożyciel Socjaldemokracji RP (1991), a następnie Unii Pracy (1992); poseł na Sejm (1993-1997 i 2001-2005); wicemarszałek Sejmu (2001-2005); przewodniczący sejmowej komisji badającej aferę korupcyjną, nazwaną aferą Rywina (2003-2004); doradca prezydenta RP Bronisława Komorowskiego (2010-2015).

1956 - Premiera filmu "Nikodem Dyzma" w reżyserii Jana Rybkowskiego.

1967 - Zmarł Wacław Lednicki, historyk literatury słowiańskiej, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1976 - We Władysławowie zmarł Augustyn Necel, pisarz związany z Kaszubami, autor powieści historycznych.

1979 - W Warszawie rozpoczął działalność Teatr Scena Prezentacje.

1992 - W Wołominie koło Warszawy otwarto Muzeum imienia Zofii Nałkowskiej.

1993 - W Zakopanem zmarł Stanisław Marusarz, wszechstronny narciarz, czterokrotny uczestnik igrzysk olimpijskich, wicemistrz świata w skokach narciarskich w 1938 r.; w czasie II wojny światowej kurier tatrzański, aresztowany przez Gestapo w 1940 r., uciekł z więzienia przy ul. Montelupich w Krakowie i przedostał się na Węgry.

1999 - Leszek Cichy zdobył Piramidę Carstensz (najwyższy szczyt Australii i Oceanii) i tym samym jako pierwszy Polak - "Koronę Ziemi", czyli najwyższe szczyty wszystkich siedmiu kontynentów.

2002 - Zmarł Andrzej Bolewski, profesor, jeden z wykładowców aresztowanych przez Niemców w 1939 r. podczas "Sonderaktion Krakau".

2004 - W Rzymie przywódcy państw UE podpisali Traktat Konstytucyjny.

2010 - W Krakowie zmarł Ludwik Jerzy Kern, pisarz, poeta, satyryk, tłumacz, autor kilkudziesięciu książek dla dzieci.

2012 – Polska spłaciła ostatnią ratę (297 mln dolarów) zadłużenia zagranicznego, zaciągniętego w czasie rządów Edwarda Gierka.

2017 - W Warszawie zmarł aktor filmowy i teatralny Władysław Kowalski, związany m.in. z warszawskimi teatrami: Ateneum, Teatrem Powszechnym, Teatrem Dramatycznym. Wystąpił m.in. w filmach "Jarzębina czerwona", "Szpital przemienienia", "Medium", "Ucieczka z kina Wolność", "Pan Tadeusz", "Bogowie", "Paniach Dulskich" i serialu "Kolumbowie".

2020 - W Krakowie zmarł prof. Andrzej Półtawski, filozof, etyk, Powstaniec Warszawski, żołnierz AK i przyjaciel Karola Wojtyły. Był członkiem Papieskiej Rady ds. Rodziny. Prywatnie był mężem Wandy Półtawskiej.

2020 – W Warszawie zmarł biskup pomocniczy diecezji łowickiej Józef Zawitkowski, autor wielu książek i modlitewników podpisanych pseudonimem "ksiądz Tymoteusz", śpiewników, kazań, autor znanej pieśni "Panie dobry jak chleb".

2021 – W Jeleniej Górze zmarła Alina Obidniak, reżyser, wieloletnia dyrektor Teatru im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze, animatorka życia teatralnego, między innymi ruchu teatrów ulicznych.

Zobacz także

2023-10-19, godz. 12:00 Wystawa „Skarb katedry Notre-Dame” W muzeum Luwru otwarto (19.10) wystawę o „skarbie katedry Notre-Dame" w Paryżu. Po raz pierwszy od czasu pożaru z kwietnia 2019 zaprezentowano cenne relikty… » więcej 2023-10-19, godz. 10:00 Ogłoszono laureatów piątego konkursu fotograficznego "Pamięć »W« kadrze" Muzeum Powstania Warszawskiego ogłosiło laureatów piątego konkursu fotograficznego "Pamięć »W« kadrze". Zgłoszono 2200 zdjęć, nagrodzone prace w najbardziej… » więcej 2023-10-19, godz. 08:00 Narodowy Dzień Pamięci Duchownych Niezłomnych: uroczystości upamiętniające ks. Jana Zieję 19 października 2023 roku w Narodowym Dniu Pamięci Duchownych Niezłomnych o godz. 10.00 w Warszawie w Miejscu Pamięci ks. Jana Ziei (na rogu ul. Sterniczej… » więcej 2023-10-19, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 19 października » więcej 2023-10-18, godz. 16:00 2. rocznica otwarcia Muzeum Teatru Polskiego Radia w Baranowie Sandomierskim Dwa lata temu, 18 października 2021 roku, w Baranowie Sandomierskim zostało otwarte Muzeum Teatru Polskiego Radia, dokumentujące dorobek, działającego już… » więcej 2023-10-18, godz. 14:00 95. rocznica śmierci gen. Tadeusza Rozwadowskiego, szefa sztabu WP w czasie Bitwy Warszawskiej 1920 roku 95 lat temu, 18 października 1928 roku, zmarł generał Tadeusz Rozwadowski, Naczelny Dowódca Wojsk Polskich w Galicji Wschodniej w wojnie polsko-ukraińskiej… » więcej 2023-10-18, godz. 12:00 465 lat temu król Zygmunt II August powołał pocztę królewską 465 lat temu, 18 października 1558 roku, król Zygmunt II August powołał pocztę królewską. Władca wydał tak zwany uniwersał, którym ustanowił "stałe… » więcej 2023-10-18, godz. 10:00 Nagrody IPN "Ambasador Polskiej Historii" wręczone Wręczono nagrody Instytutu Pamięci Narodowej "Ambasador Polskiej Historii". Uroczystość odbyła się w Pałacu na Wyspie w Łazienkach Królewskich w Warszawie… » więcej 2023-10-18, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 18 października » więcej 2023-10-17, godz. 15:00 Jutro (18.10) wernisaż zatytułowany „Ślad pamięciowy” W Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w środę o godzinie 17.00 odbędzie się otwarcie projektu „Ślad pamięciowy”. To wystawa… » więcej
121122123124125
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »