Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne na dziś
2023-10-13, 07:30 Autor: Roman Juranek

Kalendarium historyczne na dziś

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
13 października
1282 - Książę Leszek Czarny pokonał wojska litewsko-jaćwieskie w bitwie nad Narwią.

1705 - W Gdańsku zmarł Michał Radziejowski, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski.

1734 - Urodził się Maciej Kamieński, polski kompozytor i pedagog słowackiego pochodzenia.

1770 - Konfederacja barska uchwaliła akt detronizacji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i ogłosiła bezkrólewie.

1805 - W Krzemieńcu z inicjatywy wybitnego przedstawiciela oświecenia Tadeusza Czackiego otwarto Liceum, nazywane "Atenami Wołyńskimi".

1805 - W Kosmowie na Wielkopolsce urodził się Stefan Garczyński, poeta epoki romantyzmu, uczestnik Powstania Listopadowego.

1906 - W Warszawie założono Prywatne Kursy Handlowe Męskie Augusta Zielińskiego; późniejsza Szkoła Główna Handlowa.

1918 - Powstała Rzeczpospolita Zakopiańska, przejściowy twór państwowy istniejący przez 35 dni, od 13 października do 16 listopada 1918, na terenie Zakopanego i okolic. 7 października 1918 Rada Regencyjna w Warszawie proklamowała utworzenie niepodległego państwa polskiego. Jednak to Zakopane okazało się pierwszym miejscem na ziemiach polskich, gdzie ludność zdecydowała się otwarcie wypowiedzieć posłuszeństwo władzom zaborczym.

1923 - W warszawskiej Cytadeli doszło do wybuchu prochowni, w wyniku którego śmierć poniosło 28 osób, a kilkadziesiąt zostało rannych; o dokonanie zamachu oskarżono dwóch oficerów komunistów: Walerego Bagińskiego i Antoniego Wieczorkiewicza; obaj skazani zostali na karę śmierci, zamienioną następnie na dożywotnie więzienie.

1935 - Marian Zyndram-Kościałkowski objął funkcję premiera RP.

1937 - W Poznaniu zmarł Kazimierz Nowak, podróżnik, reporter, fotograf.

1937 - W Toruniu urodził się Jan Jagielski, współzałożyciel Społecznego Komitetu Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej, pracownik ŻIH; autor wielu publikacji o zabytkach żydowskich Warszawy oraz o warszawskim getcie.

1938 - W Wenecji zmarł Władysław Zygmunt Belina-Prażmowski, jeden z twórców kawalerii legionowej, bohater wojny polsko-bolszewickiej; w II Rzeczypospolitej był m.in. prezydentem Krakowa i wojewodą lwowskim.

1939 - W Warszawie powstała Narodowa Organizacja Wojskowa, konspiracyjna formacja Stronnictwa Narodowego.

1942 - Początek deportacji do niemieckiego obozu zagłady w Treblince 20 tys. Żydów z getta w Piotrkowie Trybunalskim.

1942 - W Nowym Targu urodził się Jan Kanty Pawluśkiewicz, kompozytor, twórca muzyki filmowej i teatralnej; współzałożyciel grupy muzycznej Anawa, związany m.in. z Piwnicą Pod Baranami, Teatrem STU, Teatrem Narodowym i Teatrem Powszechnym w Warszawie.

1944 - W Moskwie odbyły się rozmowy z udziałem władz sowieckich, brytyjskiego premiera Winstona Churchilla, premiera Stanisława Mikołajczyka oraz przedstawicieli PKWN.

1946 - W Krakowie, na mocy wyroku Najwyższego Trybunału Narodowego, został powieszony hitlerowski zbrodniarz wojenny, komendant obozu koncentracyjnego w Płaszowie, likwidator gett żydowskich w Krakowie i Tarnowie, Amon Göth. Esesman został sportretowany przez Ralpha Fiennesa w oscarowym filmie Spielberga „Lista Shindlera” Do końca procesu zaprzeczał postawionym zarzutom. Jego ostatnie słowa brzmiały „Heil Hitler”.

1952 - W Warszawie w Domu Harcerza na Targówku powstał dziecięco-młodzieżowy zespół artystyczny "Gawęda".

1956 - Premier Józef Cyrankiewicz wydał zarządzenie dotyczące zaprzestania gromadzenia przez działy personalne poufnych informacji na temat pracowników.

1958 - Premiera filmu "Pożegnania" w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.

1963 - Na rozgrywanych we Wrocławiu XIII Mistrzostwach Europy reprezentacja polskich koszykarzy zdobyła tytuł wicemistrzowski, przegrywając w finale z ZSRS 45:61.

1982 - Stan wojenny: W czasie manifestacji w Nowej Hucie zastrzelony został przez SB Bogdan Włosik, 20-letni uczeń technikum.

1984 - Pierwsza próba zamordowania ks. Jerzego Popiełuszki, który wracał samochodem z Gdańska z kościoła św. Brygidy do Warszawy - w okolicach Olsztynka funkcjonariusze MSW, przyszli mordercy księdza, planowali spowodować wypadek, rzucając kamieniem w przednią szybę jadącego samochodu.

1985 - W Polsce odbyły się wybory do Sejmu PRL.

1985 - W Zakopanem zmarł gen. Mieczysław Boruta-Spiechowicz, generał WP, dowódca 5 Dywizji Piechoty Armii Polskiej w Związku Sowieckim (1941-1942), następnie dowódca I Korpusu Polskiego w Wielkiej Brytanii (1943-1945); jeden z założycieli w 1977 r. Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO).

2001 - W Warszawie zmarł Janusz Szpotański, filolog, z zamiłowania szachista; autor satyrycznych wierszy i poematów wyśmiewających rzeczywistość PRL-u; za napisanie satyrycznej opery "Cisi i gęgacze, czyli Bal u Prezydenta" skazany został na trzy lata więzienia.

2006 - W warszawskim Teatrze Wielkim-Operze Narodowej odbyła się polska premiera filmu "Karol - papież, który pozostał człowiekiem" w reżyserii Giacomo Battiato.

2016 - W Warszawie zmarł Andrzej Kopiczyński, aktor, związany z warszawskim Teatrem Kwadrat; wielką popularność przyniosła mu rola inżyniera Stefana Karwowskiego w serialu "Czterdziestolatek" i "Czterdziestolatek 20 lat później", zagrał również w filmach "Jarzębina czerwona", "Kopernik" i "Znachor".

2019 – W wyborach parlamentarnych zwyciężyła Zjednoczona Prawica, zdobywając 43,59 proc. głosów i uzyskując 235 mandatów poselskich. Frekwencja wyniosła 61,74 proc. - wzięło w nich udział 18 mln 678 tys. 457 Polaków. Była to najwyższa frekwencja w historii wolnych wyborów parlamentarnych po 1991 r.

Zobacz także

2024-09-10, godz. 15:00 Muzeum Niepodległości: II wojna światowa w plakacie filmowym II wojna światowa w plakacie filmowym. W Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej otwarto wystawę „II wojna światowa w filmie - wystawa plakatów ze zbiorów… » więcej 2024-09-10, godz. 13:00 Wystawa z okazji 770. rocznicy lokacji Bytomia Z okazji 770. rocznicy lokacji Bytomia Muzeum Górnośląskie przygotowało wystawę obrazującą efekty badań archeologicznych prowadzonych w mieście od ponad… » więcej 2024-09-10, godz. 11:00 85 lat temu rozpoczęło się oblężenie Warszawy 85 lat temu rozpoczęło się oblężenie Warszawy. Stolica zamieniła się w twierdzę, w której wyjątkowo ważną rolę pełniło Polskie Radio oraz emitowane… » więcej 2024-09-10, godz. 09:00 50 lat temu zmarł Melchior Wańkowicz, mistrz opowieści reportażowej 50 lat temu, 10 września 1974 roku, zmarł pisarz, publicysta i dziennikarz Melchior Wańkowicz. Mistrz opowieści reportażowej, łączącej fakty z elementami… » więcej 2024-09-10, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 10 września » więcej 2024-09-09, godz. 13:00 85 lat temu rozpoczęła się bitwa nad Bzurą, największe starcie we wrześniu 1939 85 lat temu, 9 września 1939 roku, rozpoczęła się bitwa nad Bzurą. Było to największe starcie z Niemcami podczas wojny obronnej Polski 1939 roku i jedyna… » więcej 2024-09-09, godz. 11:00 Nieznani sprawcy zniszczyli w Chajsach na Białorusi miejsce pamięci ofiar represji stalinowskich Nieznani sprawcy zbezcześcili w Chajsach na Białorusi, w obwodzie witebskim, miejsce pamięci ofiar represji stalinowskich. W masowych grobach są tu pochowani… » więcej 2024-09-09, godz. 09:00 EDD 2024. Zwiedzanie ratusza w Brzegu z przewodnikiem Europejskie Dni Dziedzictwa to okazja na poznanie losów brzeskiego ratusza. Bezpłatna wycieczka 10 września. Budynek będzie można zwiedzać o godzinie 11:30… » więcej 2024-09-09, godz. 08:00 IPN o Narodowych Siłach Zbrojnych w Malerzowicach Wielkich Ma nie tylko przypominać o zamordowanych żołnierzach, ale też prezentować historię Narodowych Sił Zbrojnych. Mowa o ścieżce edukacyjnej, która została… » więcej 2024-09-09, godz. 07:00 Na Polanie Śmierci w Starym Grodkowie upamiętniono żołnierzy NSZ Mija 78. rocznica zbrodni dokonanej przez funkcjonariuszy UB i NKWD na żołnierzach Narodowych Sił Zbrojnych z oddziału kapitana Henryka Flamego pseudonim "Bartek"… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »