Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 60 lat temu w Londynie zmarł Zygmunt Nowakowski…
2023-10-04, 14:00 Autor: IAR/D.Panek/K.Koziełł

60 lat temu w Londynie zmarł Zygmunt Nowakowski, pisarz, dziennikarz i aktor

Zygmunt Nowakowski [fot. wikipedia/domena publiczna]
Zygmunt Nowakowski [fot. wikipedia/domena publiczna]
60 lat temu, 4 października 1963 roku, zmarł w Londynie Zygmunt Nowakowski, pisarz, dziennikarz, aktor Teatru imienia Juliusza Słowackiego w Krakowie, w latach 1926-1929 jego dyrektor. Podczas II wojny światowej członek Rady Narodowej RP. Po wojnie przebywał na emigracji w Wielkiej Brytanii.
Był redaktorem emigracyjnych "Wiadomości Polskich, Politycznych i Literackich", wieloletnim współpracownikiem Radia Wolna Europa.

Jako aktor debiutował w 1910, rok później został zatrudniony przez Ludwika Solskiego w krakowskim Teatrze imienia Juliusza Słowackiego. Zagrał między innymi w "Weselu", "Dziadach", "Nie-Boskiej komedii" i "Księciu Niezłomnym". Występował też w teatrach Warszawy, Łodzi i Katowic. Na deskach Teatru im. Juliusz Słowackiego wyreżyserował między innymi "Turandot" Carla Gozziego i "Krakowiaków i Górali" według tekstu Wojciecha Bogusławskiego i Jana Nepomucena Kamińskiego z muzyką Karola Kurpińskiego. Na początku lat 30. XX wieku zerwał ze sceną i całkowicie poświęcił się pracy pisarskiej.

Sławę przyniosły mu felietony publikowane w krakowskim "Ilustrowanym Kurierze Codziennym", a także reportaże, między innymi te o początkach hitleryzmu zawarte w książce "Niemcy a la minute" z 1933 roku. Pisał także popularne opowiadania, powieści, był też autorem sztuki teatralnej o Legionach Polskich "Gałązka rozmarynu", w których służył od 1914 roku.

Po wybuchu II wojny światowej znalazł się najpierw we Lwowie, następnie zaś przez Węgry przedostał się do Francji. Tam w 1940 roku wszedł w skład Rady Narodowej RP ustanowionej przez prezydenta Władysława Raczkiewicza oraz - wspólnie z Mieczysławem Grydzewskim - został redaktorem emigracyjnych "Wiadomości Polskich (...)". Po zajęciu Francji przez Niemcy przedostał się najpierw do Lizbony, a potem do Londynu, z którym związał się na resztę życia. Był tam między innymi prezesem honorowym utworzonego w 1942 Stowarzyszenia Muzyków i Artystów Polskich.

Od 1946 roku we wznowionych pod redakcją Mieczysława Grydzewskiego "Wiadomościach", kontynuujących tradycję "Wiadomości Polskich, Politycznych i Literackich", zajmował sie twórczością publicystyczną, bezpardonowo atakując nowy porządek na wschodzie Europy, komunistyczne władze Polski i Związek Radziecki. Przez kolejne lata współpracował z Radiem Wolna Europa, gdzie wygłaszał gawędy o historii i kulturze polskiej w cyklu "Wieczory pod dębem".

"Był niezłomnym, antykomunistycznym emigrantem. Nie przyjeżdżał do PRL. Nie publikował tutaj. Nie utrzymywał kontaktów z reżimowymi instytucjami - mówił w Polskim Radiu doktor Paweł Chojnacki, historyk IPN. W ostatnich latach życia ciężko chorował. Zmarł w wieku 72 lat. Za życia, mimo ponawianych zaproszeń, nie chciał wrócić do Polski. W testamencie jednak wyraził życzenie, by jego ciało sprowadzono do ojczyzny. W 1968 roku urnę z prochami pisarza pochowano na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Zobacz także

2023-10-02, godz. 12:00 79 lat temu upadło Powstanie Warszawskie 79 lat temu, w nocy z 2 na 3 października 1944 roku, po dwóch miesiącach krwawych walk upadło Powstanie Warszawskie. Był to największy zryw niepodległościowy… » więcej 2023-10-02, godz. 10:00 83 lata temu Niemcy utworzyli getto warszawskie 83 lata temu, 2 października 1940 roku, Niemcy utworzyli getto warszawskie, największą w okupowanej Europie zamkniętą dzielnicę żydowską. Na otoczony murem… » więcej 2023-10-02, godz. 08:00 84 lata temu zakończyła się bohaterska obrona Helu 84 lata temu, 2 października 1939 roku, kapitulacją polskiej załogi, zakończyła się bohaterska obrona Helu. Od pierwszego dnia wojny polski półwysep stawiał… » więcej 2023-10-02, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 2 października » więcej 2023-10-01, godz. 10:00 Niemiecki film "Ostatnia egzekucja" najlepszą fabułą na Festiwalu NNW w Gdyni Niemiecki film "Ostatnia egzekucja" najlepszą produkcją fabularną na Festiwalu NNW w Gdyni. W tamtejszym Teatrze Muzycznym odbyła się gala, podczas której… » więcej 2023-10-01, godz. 07:30 Ostatni dzień festiwalu otwarcia w Muzeum Historii Polski Dziś (1.10) ostatni dzień festiwalu otwarcia w Muzeum Historii Polski. Od 10.00 będzie można indywidualnie zwiedzać budynek i wystawę czasową. Również… » więcej 2023-10-01, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 1 października » więcej 2023-09-30, godz. 15:00 I Opolski Bieg Rotmistrza Pileckiego Uczczenie pamięci rotmistrza Witolda Pileckiego, popularyzacja i upowszechnianie biegania oraz propagowanie zdrowego i aktywnego stylu życia – to cele I Opolskiego… » więcej 2023-09-30, godz. 08:00 250 lat temu Sejm rozbiorowy ratyfikował traktaty I rozbioru Polski 250 lat temu, 30 września 1773 roku, Sejm rozbiorowy ratyfikował traktaty I rozbioru Polski. Umowy dotyczące podziału ziem Rzeczypospolitej przez Rosję, Prusy… » więcej 2023-09-30, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 30 września » więcej
129130131132133
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »