Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 60 lat temu w Londynie zmarł Zygmunt Nowakowski…
2023-10-04, 14:00 Autor: IAR/D.Panek/K.Koziełł

60 lat temu w Londynie zmarł Zygmunt Nowakowski, pisarz, dziennikarz i aktor

Zygmunt Nowakowski [fot. wikipedia/domena publiczna]
Zygmunt Nowakowski [fot. wikipedia/domena publiczna]
60 lat temu, 4 października 1963 roku, zmarł w Londynie Zygmunt Nowakowski, pisarz, dziennikarz, aktor Teatru imienia Juliusza Słowackiego w Krakowie, w latach 1926-1929 jego dyrektor. Podczas II wojny światowej członek Rady Narodowej RP. Po wojnie przebywał na emigracji w Wielkiej Brytanii.
Był redaktorem emigracyjnych "Wiadomości Polskich, Politycznych i Literackich", wieloletnim współpracownikiem Radia Wolna Europa.

Jako aktor debiutował w 1910, rok później został zatrudniony przez Ludwika Solskiego w krakowskim Teatrze imienia Juliusza Słowackiego. Zagrał między innymi w "Weselu", "Dziadach", "Nie-Boskiej komedii" i "Księciu Niezłomnym". Występował też w teatrach Warszawy, Łodzi i Katowic. Na deskach Teatru im. Juliusz Słowackiego wyreżyserował między innymi "Turandot" Carla Gozziego i "Krakowiaków i Górali" według tekstu Wojciecha Bogusławskiego i Jana Nepomucena Kamińskiego z muzyką Karola Kurpińskiego. Na początku lat 30. XX wieku zerwał ze sceną i całkowicie poświęcił się pracy pisarskiej.

Sławę przyniosły mu felietony publikowane w krakowskim "Ilustrowanym Kurierze Codziennym", a także reportaże, między innymi te o początkach hitleryzmu zawarte w książce "Niemcy a la minute" z 1933 roku. Pisał także popularne opowiadania, powieści, był też autorem sztuki teatralnej o Legionach Polskich "Gałązka rozmarynu", w których służył od 1914 roku.

Po wybuchu II wojny światowej znalazł się najpierw we Lwowie, następnie zaś przez Węgry przedostał się do Francji. Tam w 1940 roku wszedł w skład Rady Narodowej RP ustanowionej przez prezydenta Władysława Raczkiewicza oraz - wspólnie z Mieczysławem Grydzewskim - został redaktorem emigracyjnych "Wiadomości Polskich (...)". Po zajęciu Francji przez Niemcy przedostał się najpierw do Lizbony, a potem do Londynu, z którym związał się na resztę życia. Był tam między innymi prezesem honorowym utworzonego w 1942 Stowarzyszenia Muzyków i Artystów Polskich.

Od 1946 roku we wznowionych pod redakcją Mieczysława Grydzewskiego "Wiadomościach", kontynuujących tradycję "Wiadomości Polskich, Politycznych i Literackich", zajmował sie twórczością publicystyczną, bezpardonowo atakując nowy porządek na wschodzie Europy, komunistyczne władze Polski i Związek Radziecki. Przez kolejne lata współpracował z Radiem Wolna Europa, gdzie wygłaszał gawędy o historii i kulturze polskiej w cyklu "Wieczory pod dębem".

"Był niezłomnym, antykomunistycznym emigrantem. Nie przyjeżdżał do PRL. Nie publikował tutaj. Nie utrzymywał kontaktów z reżimowymi instytucjami - mówił w Polskim Radiu doktor Paweł Chojnacki, historyk IPN. W ostatnich latach życia ciężko chorował. Zmarł w wieku 72 lat. Za życia, mimo ponawianych zaproszeń, nie chciał wrócić do Polski. W testamencie jednak wyraził życzenie, by jego ciało sprowadzono do ojczyzny. W 1968 roku urnę z prochami pisarza pochowano na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Zobacz także

2023-10-04, godz. 12:00 105 lat temu Józef Haller objął dowództwo Armii Polskiej we Francji 105 lat temu, 4 października 1918 roku, generał Józef Haller objął dowództwo Armii Polskiej we Francji. Nazywana też Błękitną Armią, od koloru mundurów… » więcej 2023-10-04, godz. 10:00 Wkrótce (06.10) 79. rocznica przybycia pierwszego transportu powstańców warszawskich do Lamsdorf W piątek przed Pomnikiem Powstańców Warszawskich – Jeńców Stalagu 344 Lamsdorf w Łambinowicach odbędą się uroczystości rocznicowe z okazji przypadającej… » więcej 2023-10-04, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 4 października » więcej 2023-10-03, godz. 14:00 Instytut Pamięci Narodowej nominowany do Nagrody BohaterONy Instytut Pamięci Narodowej został nominowany do prestiżowej Nagrody BohaterONy w uznaniu za wyjątkowe i wielowymiarowe zaangażowanie w badania, edukację… » więcej 2023-10-03, godz. 12:00 Mija 33. rocznica zjednoczenia Niemiec Mija 33. rocznica zjednoczenia Niemiec. 3 października 1990 roku Niemiecka Republika Demokratyczna została przyłączona do Niemiec Zachodnich. Stało się to… » więcej 2023-10-03, godz. 10:00 Otwarto wystawę „Dwie wojny - jedno cierpienie”, przygotowaną przez Muzeum Dzieci Polskich - ofiar totalitaryzmu W Berlinie otwarto wystawę, która przybliża losy najmłodszych ofiar wojen. Ekspozycja pokazuje listy więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego dla dzieci… » więcej 2023-10-03, godz. 08:00 Gołębiewski o tegorocznym Festiwalu Filmów Dokumentalnych "NNW" Pomysłodawca oraz twórca Festiwalu Filmów Dokumentalnych "Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci" Arkadiusz Gołębiewski powiedział, że zagraniczni goście tegorocznego… » więcej 2023-10-03, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 3 października » więcej 2023-10-02, godz. 14:00 20 książek w dwóch kategoriach nominowanych w konkursie Konkursie „Książka Historyczna Roku” Jury 14. Konkursu „Książka Historyczna Roku” o Nagrodę im. Oskara Haleckiego nominowało 20 książek w dwóch kategoriach: „Najlepsza książka naukowa… » więcej
128129130131132
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »