Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu w zbombardowanym kościele sakramentek…
2023-08-31, 10:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

79 lat temu w zbombardowanym kościele sakramentek w Warszawie zginęło ponad tysiąc osób

Kościół Sakramentek pw. św. Kazimierza w Warszawie, na Nowym Mieście (Rynek Nowego Miasta 2) [fot. LoMit/CC BY-SA 4.0/Wikimedia commons]
Kościół Sakramentek pw. św. Kazimierza w Warszawie, na Nowym Mieście (Rynek Nowego Miasta 2) [fot. LoMit/CC BY-SA 4.0/Wikimedia commons]
79 lat temu, 31 sierpnia 1944 roku, podczas Powstania Warszawskiego, Niemcy zbombardowali kościół i klasztor sióstr benedyktynek sakramentek na Nowym Mieście. Pod gruzami zginęło ponad tysiąc osób, które schroniły się w podziemiach świątyni. Wśród nich było 37 sióstr, 4 księży oraz 12 sierot - dziewczynek.
Śmierć sióstr sakramentek, a także aresztowanie i rozstrzelanie przez Niemców - 6 sierpnia - 30 ojców redemptorystów z klasztoru przy ulicy Karolkowej, były największymi mordami na osobach zakonnych w czasie Powstania Warszawskiego.

Kościół św. Kazimierza na Rynku Nowego Miasta stanowił część zabudowań klasztornych sakramentek. Podczas powstania przeorysza matka Janina Byszewska zgodziła się otworzyć bramy klasztoru i klauzury na potrzeby walczących i ludności stolicy. Dzięki temu istniała łączność między Starówką a ulicą Rybaki, gdzie przebiegał front. W piwnicach klasztoru znajdowali schronienie okoliczni mieszkańcy, uciekinierzy z Woli, którzy uratowali się z rzezi niemieckiej, a wkrótce - ranni i chorzy. Od 10 sierpnia w podziemiach działał powstańczy szpital, w którym odbywały się operacje, funkcjonował także punkt krwiodawstwa.

Rannych wciąż przybywało i nie udało się ukryć przed okupantem istnienia szpitala. Podczas ataku na Starówkę kościół sakramentek został dotkliwie uszkodzony, szpital ewakuowano. Niemcy postawili zakonnicom ultimatum: jeżeli nie przejdą na ich stronę, klasztor zostanie zbombardowany. Siostry złożyły ślub, że jeśli poniosą śmierć w czasie powstania, będzie to ofiara za ojczyznę. Nie opuściły ludzi przebywających w podziemiach.

31 sierpnia 1944 roku o godzinie 15-tej na kościół spadły pierwsze pociski.
Bombardowanie przeżyło 12 zakonnic i nieliczni cywile. Po całonocnej akcji ratunkowej ocaleni opuszczali ruiny. Jedna z sióstr zanotowała w kronice zakonu: "Powstańcy, wstrząśnięci naszym nieszczęściem, wszyscy salutowali". Niemcy w odwecie 2 września doszczętnie zbombardowali klasztor, choć nie stanowił już punktu oporu.

Historia sakramentek, które przeciwstawiły się okupantowi, znalazła się w licznych przekazach. Ich heroiczną postawę przypomniał Święty Jan Paweł II, gdy modlił się w katedrze warszawskiej 8 czerwca 1987 roku, w czasie III pielgrzymki do ojczyzny. Papież powiedział: "(...) siostry klasztorów klauzurowych okazały się gotowe do służby braciom, rannym, bez dachu nad głową, ściganym, oraz do ofiary, która, jak się wydaje, została przez Boga przyjęta. Mam na myśli w szczególności dzieje warszawskiego klasztoru sióstr sakramentek na Nowym Mieście, i wielu innych. W ten sposób umiłowały do końca".

(więcej)

Siostry Benedyktynki od Nieustającej Adoracji Najświętszego Sakramentu przybyły do Polski w XVII wieku, gdy królowa Maria Kazimiera, zwana "Marysieńką", ufundowała w 1688 roku klasztor w Warszawie. Był on wotum dziękczynnym za zwycięstwo króla Jana III Sobieskiego nad Turkami pod Wiedniem. Przyjęło się, że zakonnice nazywano po prostu "sakramentkami".

Przed Powstaniem Styczniowym siostry prowadziły pensję, na której mieszkały uczennice, wśród nich późniejsze słynne pisarki - Maria Konopnicka i Eliza Orzeszkowa. Zakonnice zarabiały na swoje utrzymanie wypiekaniem opłatków i komunikantów.

Po zniszczeniach II wojny światowej klasztor został odbudowany w latach 1948-1952, według projektu Marii Zachwatowicz i siostry sakramentki Michaeli Walickiej. W 1974 roku prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński (beatyfikowany 12.09.2021) poświęcił wzniesiony w kościele pomnik ku czci poległych pod gruzami podczas Powstania Warszawskiego. Co roku, w rocznicę bombardowania - 31 sierpnia, jest odprawiana msza święta w intencji ofiar z 1944 roku.

Zobacz także

2023-09-12, godz. 10:00 EDD - Zachowane dziedzictwo. Śląskie kobiety - nasze babcie i prababcie Projekcja dwóch odcinków filmu „Śląskie kobiety w powstaniach i plebiscycie”, wystawa „Chwycić za serce”, prelekcja na temat zachowanego dziedzictwa… » więcej 2023-09-12, godz. 08:00 W Wilnie otwarta zostanie dziś wystawa o Warszawie "Miasto żywych/Miasto umarłych" Od dzisiaj (12.09, otwarcie o 17) w wileńskim Muzeum Żydów im. Gaona Wileńskiego będzie można oglądać wystawę "Miasto żywych/Miasto umarłych". Jest… » więcej 2023-09-12, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 12 września » więcej 2023-09-11, godz. 16:00 Błogosławieni Ulmowie Samarytanie z Markowej zostali wczoraj przyjęci w poczet błogosławionych, To pierwsza beatyfikacja w Polsce, która dotyczy całej rodziny. » więcej 2023-09-11, godz. 14:00 Wojciech Korfanty zapamiętany W 150 rocznicę urodzin Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św.Anny zaprasza na otwarcie wystawy poświęconej wybitnemu politykowi okresu międzywojnia Wojciechowi… » więcej 2023-09-11, godz. 12:00 Z dziejów biskupstwa w Nysie W czwartek, 14 września 2023 rozpoczynamy cykl wykładów "Czwartki z biskupami". » więcej 2023-09-11, godz. 10:00 43 lata temu zostało podpisane Porozumienie Katowickie 43 lata temu, 11 września 1980 roku, w Dąbrowie Górniczej zostało podpisane Porozumienie Katowickie, które było dopełnieniem porozumień sierpniowych ze… » więcej 2023-09-11, godz. 09:00 91 lat temu w katastrofie lotniczej zginęli Żwirko i Wigura 91 lat temu, 11 września 1932 roku, w katastrofie lotniczej zginęli Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura, piloci, słynni pasjonaci lotnictwa, zwycięzcy międzynarodowych… » więcej 2023-09-11, godz. 08:00 Medal 75-lecia Misji Jana Karskiego dla Andrzeja Poczobuta Medal 75-lecia Misji Jana Karskiego otrzymał (10.09) Andrzej Poczobut - dziennikarz i działacz mniejszości polskiej na Białorusi. Wyróżnienie w Lublinie… » więcej 2023-09-11, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 11 września » więcej
140141142143144
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »