Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu w zbombardowanym kościele sakramentek…
2023-08-31, 10:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

79 lat temu w zbombardowanym kościele sakramentek w Warszawie zginęło ponad tysiąc osób

Kościół Sakramentek pw. św. Kazimierza w Warszawie, na Nowym Mieście (Rynek Nowego Miasta 2) [fot. LoMit/CC BY-SA 4.0/Wikimedia commons]
Kościół Sakramentek pw. św. Kazimierza w Warszawie, na Nowym Mieście (Rynek Nowego Miasta 2) [fot. LoMit/CC BY-SA 4.0/Wikimedia commons]
79 lat temu, 31 sierpnia 1944 roku, podczas Powstania Warszawskiego, Niemcy zbombardowali kościół i klasztor sióstr benedyktynek sakramentek na Nowym Mieście. Pod gruzami zginęło ponad tysiąc osób, które schroniły się w podziemiach świątyni. Wśród nich było 37 sióstr, 4 księży oraz 12 sierot - dziewczynek.
Śmierć sióstr sakramentek, a także aresztowanie i rozstrzelanie przez Niemców - 6 sierpnia - 30 ojców redemptorystów z klasztoru przy ulicy Karolkowej, były największymi mordami na osobach zakonnych w czasie Powstania Warszawskiego.

Kościół św. Kazimierza na Rynku Nowego Miasta stanowił część zabudowań klasztornych sakramentek. Podczas powstania przeorysza matka Janina Byszewska zgodziła się otworzyć bramy klasztoru i klauzury na potrzeby walczących i ludności stolicy. Dzięki temu istniała łączność między Starówką a ulicą Rybaki, gdzie przebiegał front. W piwnicach klasztoru znajdowali schronienie okoliczni mieszkańcy, uciekinierzy z Woli, którzy uratowali się z rzezi niemieckiej, a wkrótce - ranni i chorzy. Od 10 sierpnia w podziemiach działał powstańczy szpital, w którym odbywały się operacje, funkcjonował także punkt krwiodawstwa.

Rannych wciąż przybywało i nie udało się ukryć przed okupantem istnienia szpitala. Podczas ataku na Starówkę kościół sakramentek został dotkliwie uszkodzony, szpital ewakuowano. Niemcy postawili zakonnicom ultimatum: jeżeli nie przejdą na ich stronę, klasztor zostanie zbombardowany. Siostry złożyły ślub, że jeśli poniosą śmierć w czasie powstania, będzie to ofiara za ojczyznę. Nie opuściły ludzi przebywających w podziemiach.

31 sierpnia 1944 roku o godzinie 15-tej na kościół spadły pierwsze pociski.
Bombardowanie przeżyło 12 zakonnic i nieliczni cywile. Po całonocnej akcji ratunkowej ocaleni opuszczali ruiny. Jedna z sióstr zanotowała w kronice zakonu: "Powstańcy, wstrząśnięci naszym nieszczęściem, wszyscy salutowali". Niemcy w odwecie 2 września doszczętnie zbombardowali klasztor, choć nie stanowił już punktu oporu.

Historia sakramentek, które przeciwstawiły się okupantowi, znalazła się w licznych przekazach. Ich heroiczną postawę przypomniał Święty Jan Paweł II, gdy modlił się w katedrze warszawskiej 8 czerwca 1987 roku, w czasie III pielgrzymki do ojczyzny. Papież powiedział: "(...) siostry klasztorów klauzurowych okazały się gotowe do służby braciom, rannym, bez dachu nad głową, ściganym, oraz do ofiary, która, jak się wydaje, została przez Boga przyjęta. Mam na myśli w szczególności dzieje warszawskiego klasztoru sióstr sakramentek na Nowym Mieście, i wielu innych. W ten sposób umiłowały do końca".

(więcej)

Siostry Benedyktynki od Nieustającej Adoracji Najświętszego Sakramentu przybyły do Polski w XVII wieku, gdy królowa Maria Kazimiera, zwana "Marysieńką", ufundowała w 1688 roku klasztor w Warszawie. Był on wotum dziękczynnym za zwycięstwo króla Jana III Sobieskiego nad Turkami pod Wiedniem. Przyjęło się, że zakonnice nazywano po prostu "sakramentkami".

Przed Powstaniem Styczniowym siostry prowadziły pensję, na której mieszkały uczennice, wśród nich późniejsze słynne pisarki - Maria Konopnicka i Eliza Orzeszkowa. Zakonnice zarabiały na swoje utrzymanie wypiekaniem opłatków i komunikantów.

Po zniszczeniach II wojny światowej klasztor został odbudowany w latach 1948-1952, według projektu Marii Zachwatowicz i siostry sakramentki Michaeli Walickiej. W 1974 roku prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński (beatyfikowany 12.09.2021) poświęcił wzniesiony w kościele pomnik ku czci poległych pod gruzami podczas Powstania Warszawskiego. Co roku, w rocznicę bombardowania - 31 sierpnia, jest odprawiana msza święta w intencji ofiar z 1944 roku.

Zobacz także

2023-09-26, godz. 08:00 45 lat temu zmarł Jan Parandowski, autor słynnej "Mitologii" 45 lat temu, 26 września 1978 roku, zmarł Jan Parandowski, pisarz, eseista, popularyzator kultury i literatury antycznej, autor słynnej "Mitologii". W latach… » więcej 2023-09-26, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 26 września » więcej 2023-09-25, godz. 16:00 Cmentarze i pomniki z I wojny światowej wpisane na Listę UNESCO 139 cmentarzy i pomników z I wojny światowej w Belgii i we Francji zostało wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Przed pięcioma laty wniosek… » więcej 2023-09-25, godz. 14:00 Solidarność do wojska Już w najbliższą środę uroczyste otwarcie wystawy „Solidarność do wojska! Obozy wojskowe jako forma dotkliwej represji przeciwko członkom Solidarności”… » więcej 2023-09-25, godz. 12:00 Noc z historią Już w czwartek "Noc z historią". Zwiedzaj Muzeum Historii Polski jako pierwszy! » więcej 2023-09-25, godz. 10:00 Rekonstrukcja bitwy na Białej Górze Około tysiąca rekonstruktorów wzięło udział w inscenizacji bitwy na Białej Górze. Do czeskiej Pragi przyjechali między innymi z Francji, Niemiec i Polski… » więcej 2023-09-25, godz. 08:00 Paryska Polonia uczciła pamięć Rotmistrza Witolda Pileckiego Paryska polonia uczciła pamięć wybitnego rodaka - Rotmistrza Witolda Pileckiego. W podparyskiej miejscowości Montmorency poświęcono dąb upamiętniający… » więcej 2023-09-25, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 25 września » więcej 2023-09-24, godz. 12:00 105 lat temu urodził się Hieronim Dekutowski "Zapora" 105 lat temu, 24 września 1918 roku, urodził się major Hieronim Dekutowski "Zapora", cichociemny, dowódca oddziałów partyzanckich Armii Krajowej, Delegatury… » więcej 2023-09-24, godz. 10:00 Początek Sejmu Śląskiego 101 lat temu także w niedzielę odbyły się wybory do Sejmu Śląskiego » więcej
133134135136137
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »