Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu w zbombardowanym kościele sakramentek…
2023-08-31, 10:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

79 lat temu w zbombardowanym kościele sakramentek w Warszawie zginęło ponad tysiąc osób

Kościół Sakramentek pw. św. Kazimierza w Warszawie, na Nowym Mieście (Rynek Nowego Miasta 2) [fot. LoMit/CC BY-SA 4.0/Wikimedia commons]
Kościół Sakramentek pw. św. Kazimierza w Warszawie, na Nowym Mieście (Rynek Nowego Miasta 2) [fot. LoMit/CC BY-SA 4.0/Wikimedia commons]
79 lat temu, 31 sierpnia 1944 roku, podczas Powstania Warszawskiego, Niemcy zbombardowali kościół i klasztor sióstr benedyktynek sakramentek na Nowym Mieście. Pod gruzami zginęło ponad tysiąc osób, które schroniły się w podziemiach świątyni. Wśród nich było 37 sióstr, 4 księży oraz 12 sierot - dziewczynek.
Śmierć sióstr sakramentek, a także aresztowanie i rozstrzelanie przez Niemców - 6 sierpnia - 30 ojców redemptorystów z klasztoru przy ulicy Karolkowej, były największymi mordami na osobach zakonnych w czasie Powstania Warszawskiego.

Kościół św. Kazimierza na Rynku Nowego Miasta stanowił część zabudowań klasztornych sakramentek. Podczas powstania przeorysza matka Janina Byszewska zgodziła się otworzyć bramy klasztoru i klauzury na potrzeby walczących i ludności stolicy. Dzięki temu istniała łączność między Starówką a ulicą Rybaki, gdzie przebiegał front. W piwnicach klasztoru znajdowali schronienie okoliczni mieszkańcy, uciekinierzy z Woli, którzy uratowali się z rzezi niemieckiej, a wkrótce - ranni i chorzy. Od 10 sierpnia w podziemiach działał powstańczy szpital, w którym odbywały się operacje, funkcjonował także punkt krwiodawstwa.

Rannych wciąż przybywało i nie udało się ukryć przed okupantem istnienia szpitala. Podczas ataku na Starówkę kościół sakramentek został dotkliwie uszkodzony, szpital ewakuowano. Niemcy postawili zakonnicom ultimatum: jeżeli nie przejdą na ich stronę, klasztor zostanie zbombardowany. Siostry złożyły ślub, że jeśli poniosą śmierć w czasie powstania, będzie to ofiara za ojczyznę. Nie opuściły ludzi przebywających w podziemiach.

31 sierpnia 1944 roku o godzinie 15-tej na kościół spadły pierwsze pociski.
Bombardowanie przeżyło 12 zakonnic i nieliczni cywile. Po całonocnej akcji ratunkowej ocaleni opuszczali ruiny. Jedna z sióstr zanotowała w kronice zakonu: "Powstańcy, wstrząśnięci naszym nieszczęściem, wszyscy salutowali". Niemcy w odwecie 2 września doszczętnie zbombardowali klasztor, choć nie stanowił już punktu oporu.

Historia sakramentek, które przeciwstawiły się okupantowi, znalazła się w licznych przekazach. Ich heroiczną postawę przypomniał Święty Jan Paweł II, gdy modlił się w katedrze warszawskiej 8 czerwca 1987 roku, w czasie III pielgrzymki do ojczyzny. Papież powiedział: "(...) siostry klasztorów klauzurowych okazały się gotowe do służby braciom, rannym, bez dachu nad głową, ściganym, oraz do ofiary, która, jak się wydaje, została przez Boga przyjęta. Mam na myśli w szczególności dzieje warszawskiego klasztoru sióstr sakramentek na Nowym Mieście, i wielu innych. W ten sposób umiłowały do końca".

(więcej)

Siostry Benedyktynki od Nieustającej Adoracji Najświętszego Sakramentu przybyły do Polski w XVII wieku, gdy królowa Maria Kazimiera, zwana "Marysieńką", ufundowała w 1688 roku klasztor w Warszawie. Był on wotum dziękczynnym za zwycięstwo króla Jana III Sobieskiego nad Turkami pod Wiedniem. Przyjęło się, że zakonnice nazywano po prostu "sakramentkami".

Przed Powstaniem Styczniowym siostry prowadziły pensję, na której mieszkały uczennice, wśród nich późniejsze słynne pisarki - Maria Konopnicka i Eliza Orzeszkowa. Zakonnice zarabiały na swoje utrzymanie wypiekaniem opłatków i komunikantów.

Po zniszczeniach II wojny światowej klasztor został odbudowany w latach 1948-1952, według projektu Marii Zachwatowicz i siostry sakramentki Michaeli Walickiej. W 1974 roku prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński (beatyfikowany 12.09.2021) poświęcił wzniesiony w kościele pomnik ku czci poległych pod gruzami podczas Powstania Warszawskiego. Co roku, w rocznicę bombardowania - 31 sierpnia, jest odprawiana msza święta w intencji ofiar z 1944 roku.

Zobacz także

2023-11-02, godz. 09:00 Dzień Zaduszny, czyli wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych 2 listopada w Dzień Zaduszny Kościół katolicki wspomina wszystkich wiernych zmarłych. Tradycyjnie tego dnia odwiedzamy groby bliskich, składamy kwiaty, zapalamy… » więcej 2023-11-02, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 2 listopada » więcej 2023-11-01, godz. 11:12 We Wszystkich Świętych i Zaduszki odwiedzamy cmentarze i wspominamy tych, którzy odeszli. Na Cmentarzu Jerozolimskim w Nysie możemy napotkać groby osób, które swoją działalnością zapisały się na trwałe w historii tego miasta. O czterech… » więcej 2023-11-01, godz. 09:00 Uroczystość Wszystkich Świętych 1 listopada Kościół katolicki obchodzi uroczystość Wszystkich Świętych, oddając cześć tym, którzy osiągnęli życie wieczne i weszli do chwały nieba… » więcej 2023-11-01, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 1 listopada » więcej 2023-10-31, godz. 15:00 83 lata temu Wielka Brytania wygrała z Niemcami bitwę o Anglię 83 lata temu, 31 października 1940 roku, Wielka Brytania wygrała z Niemcami bitwę o Anglię. Toczona od 10 lipca między niemiecką Luftwaffe a siłami Królewskich… » więcej 2023-10-31, godz. 13:00 135 lat temu urodził się założyciel polskiego harcerstwa Andrzej Małkowski 135 lat temu - 31 października 1888 roku - urodził się Andrzej Małkowski, założyciel polskiego harcerstwa, społecznik i wychowawca młodzieży. Był autorem… » więcej 2023-10-31, godz. 11:00 Luteranie obchodzą Pamiątkę Reformacji Luteranie obchodzą dzisiaj Pamiątkę Reformacji. Została ona ustanowiona z okazji ogłoszenia w 1517 roku przez Marcina Lutra w Wittenberdze 95 tez. Sprzeciwił… » więcej 2023-10-31, godz. 09:00 Kalwaria Wileńska: Odnaleziono szczątki 9 osób, prawdopodobnie żołnierzy AK W Kalwarii Wileńskiej, podczas prac poszukiwawczych, odnaleziono szczątki 9 osób, prawdopodobnie żołnierzy Armii Krajowej- informuje Biura Poszukiwań i Identyfikacji… » więcej 2023-10-31, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 31 października » więcej
130131132133134
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »