Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 84. rocznica prowokacji gliwickiej poprzedzającej…
2023-08-31, 08:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

84. rocznica prowokacji gliwickiej poprzedzającej wybuch II wojny światowej

Gliwice. Miejsce prowokacji. Stąd nadano komunikat, w głębi – nadajnik Lorenz [fot. wikipedia/domena publiczna]
Gliwice. Miejsce prowokacji. Stąd nadano komunikat, w głębi – nadajnik Lorenz [fot. wikipedia/domena publiczna]
84 lata temu, 31 sierpnia 1939 roku, Niemcy zorganizowali tzw. prowokację gliwicką, która posłużyła III Rzeszy za pretekst do rozpoczęcia II wojny światowej. ęłęóO godzinie 20-tej grupa uzbrojonych esesmanów przebranych w polskie mundury rzekomych "powstańców śląskich" opanowała radiostację w Gliwicach, wówczas znajdującą się w niemieckiej części Śląska.
Napastnicy sterroryzowali niemiecką załogę i nadali komunikat w języku polskim nawołujący do wojny z Niemcami. Z niewyjaśnionych dotąd przyczyn, do słuchaczy dotarło tylko dziewięć wyrazów: "Uwaga, tu Gliwice. Radiostacja znajduje się w polskich rękach". Podczas akcji esesmani zamordowali Franciszka Honioka, polskiego Ślązaka, uważanego obecnie za pierwszą ofiarę II wojny światowej.

Akcję w Gliwicach pod kryptonimem "Himmler" przygotowałęłęó szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy Reinhard Heydrich. Wszystko zostało wykonane tak, aby wyglądało, że napastnikami są Polacy.

Był to jeden z licznych incydentów, zaaranżowanych przez Adolfa Hitlera, i natychmiast nagłaśnianych za pośrednictwem berlińskiego radia. Miał on usprawiedliwić podjęcie działań zbrojnych przeciwko Polsce i obciążyć nasz kraj odpowiedzialnością za wybuch II wojny światowej. Chodziło też o to, by państwa sojusznicze - Francja i Wielka Brytania - nie wykonały swoich zobowiązań wobec Polski i nie udzieliły nam pomocy militarnej po napaści Niemiec. Inne prowokacje miały udowadniać rzekome prześladowania mniejszości niemieckiej w Polsce.

1 września Adolf Hitler ogłosił w Reichstagu, że III Rzesza nie mogła pozostać bierna i odpowiedziała ogniem na brutalny atak polskiego wojska. Tego dnia, nad ranem, Niemcy - bez wypowiedzenia wojny - zaatakowały Polskę na całej długości granicy. Wybuchła II wojna światowa, największy konflikt zbrojny w historii, który pochłonął kilkadziesiąt milionów ludzkich istnień.

(więcej)

31 sierpnia 1939 roku napastnicy, udający powstańców śląskich, opanowali radiostację w Gliwicach. Po pokonaniu oporu strażników nadali po polsku komunikat nawołujący do wojny.

Esesmani przywieźli do Gliwic Franza Honioka, obywatela niemieckiego narodowości polskiej, uczestnika powstań śląskich. 30 sierpnia został on aresztowany przez gestapo w rodzinnej wsi Łubie. Do radiostacji przetransportowano go uśpionego, zastrzelono i pozostawiono jako dowód, że napastnikami byli polscy powstańcy. Na miejscu organizatorzy pozostawili również zwłoki zamordowanych więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych, ubranych w polskie mundury. To ich zdjęcia przedstawiono zagranicznym korespondentom akredytowanym w III Rzeszy.

Historyk Tomasz Gajownik w audycji Polskiego Radia w 2021 roku powiedział, że prowokacja gliwicka nie była jedynym przypadkiem, gdy Niemcy posłużyli się więźniami obozów koncentracyjnych przebranymi w polskie mundury. Takie incydenty organizowano również na innych odcinkach granicy niemiecko-polskiej.

31 sierpnia w późnych godzinach wieczornych berlińskie radio podało, że wojsko polskie bez powodu zaatakowało III Rzeszę, rozpoczynając tym samym wojnę. ęłęóInformowano także o kilku innych atakach - również na terenie Niemiec - przeprowadzonych rzekomo przez powstańców śląskich, wspieranych przez oddziały Wojska Polskiego. Niemiecka propaganda utrzymywała, że III Rzesza stała się ofiarą polskiej agresji.

Zobacz także

2024-07-30, godz. 11:00 Powstańcy Warszawscy zachęcają do udziału w obchodach 80. rocznicy wybuchu zrywu Powstańcy Warszawscy zachęcają do udziału w obchodach rocznicy wybuchu zrywu. Obchody w Warszawie trwają już od kilku dni, w mieście obywają się liczne… » więcej 2024-07-30, godz. 09:00 80 lat temu Niemcy zlikwidowali więzienie Gestapo w Forcie III Twierdzy Modlin 80 lat temu, 30 lipca 1944 roku Niemcy zlikwidowali więzienie karno-śledcze Gestapo w Forcie III Twierdzy Modlin. Tego dnia zamordowali blisko 300 więźniów… » więcej 2024-07-30, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 30 lipca » więcej 2024-07-29, godz. 22:22 Oddano hołd ofiarom niemieckiego więzienia "Pawiak" W Warszawie oddano hołd ofiarom niemieckiego więzienia "Pawiak". W Muzeum Więzienia "Pawiak" zorganizowano uroczystość w przeddzień 80. rocznicy wysłania… » więcej 2024-07-29, godz. 13:00 IX społeczna akcja porządkowania kwater i grobów Powstańców [DŹWIĘK] Na kilka dni przed rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego wolontariusze sprzątają kwatery i groby żołnierzy AK oraz ofiar walk w Warszawie. Dziś każdy… » więcej 2024-07-29, godz. 11:00 Obchody upamiętniające 80. rocznicę likwidacji więzienia na Pawiaku 29 lipca w Warszawie o godzinie 12.00 rozpoczną się obchody upamiętniające 80. rocznicę likwidacji niemieckiego więzienia na Pawiaku. Podczas uroczystości… » więcej 2024-07-29, godz. 09:00 Podkarpacie - obchody 80. rocznicy Akcji Burza Kilkaset osób - mieszkańców podrzeszowskiej gminy Świlcza, a także gości z innych zakątków Podkarpacia, wzięło udział w dwudniowych obchodach 80. rocznicy… » więcej 2024-07-29, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 29 lipca » więcej 2024-07-28, godz. 09:00 110 lat temu Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii - wybuchła I wojna światowa 110 lat temu, 28 lipca 1914 roku, Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii. Przerodziła się ona w I wojnę światową. W wyniku czteroletniego konfliktu upadł… » więcej 2024-07-28, godz. 11:00 Koncert z okazji 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego W tym roku mija 80. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Z okazji jubileuszu powstańczego zrywu Męski Zespół Wokalno-Instrumentalny „Metronom” zaprasza… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »