Decyzję o rozpoczęciu strajku okupacyjnego w Hucie Warszawa podjęto wieczorem 28 sierpnia na wydziale jednej z walcowni - W48. Liderem spontanicznie został wybrany Seweryn Jaworski, który wraz z grupą innych pracowników obchodził kolejne wydziały Huty i wzywał do protestu. Tej samej nocy przyłączyła się Walcownia zimnej taśmy - W47 i Ciągarnia - W60.

Następnego dnia - 29 sierpnia - na wydziałach utworzyły się komitety strajkowe, powstał też zakładowy komitet strajkowy. Strajk w Hucie Warszawa, liczącej blisko 10 tysięcy robotników, poparła większość pracowników, także członkowie PZPR i byli ubecy. Rozmowy między dyrekcją a protestującymi odbywały się w sali konferencyjnej BHP w Laboratorium Centralnym. Strajkujący sformułowali postulaty skierowane do dyrekcji Huty, w tym żądanie utworzenia wolnych związków zawodowych oraz umożliwienia bezpiecznego przejazdu delegacji hutników do Stoczni Gdańskiej i z powrotem.

W niedzielę - 31 sierpnia - na prośbę strajkujących do Huty przyjechało trzech kapłanów, aby odprawić mszę świętą. Byli to księża: Stanisław Ciąpała i Lucjan Kołodziej z parafii na Wawrzyszewie oraz Jerzy Popiełuszko z żoliborskiej parafii św. Stanisława Kostki, wysłany na polecenie prymasa Stefana Wyszyńskiego. Przy ołtarzu polowym z 3,5 metrowym sosnowym krzyżem, wykonanym przez pracowników stolarni Huty, zgromadziło się około półtora tysiąca osób. Tego dnia sprawowano dwie msze.

W nocy z 31 sierpnia na 1 września 1980 roku w Hucie Warszawa podpisano porozumienie z dyrekcją i podjęto decyzję o zakończeniu strajku. W dokumencie znalazł się zapis o powołaniu Komitetu Założycielskiego Niezależnych Związków Zawodowych. Powstała później Solidarność Huty Warszawa, której kapelanem został ksiądz Jerzy Popiełuszko. W kwietniu 1981 roku w kościele św. Stanisława Kostki na Żoliborzu biskup Zbigniew Kraszewski poświęcił sztandar związkowy zakładowej Solidarności. Rodzicami chrzestnymi sztandaru zostali Alina Pieńkowska i Andrzej Wajda. W maju tego samego roku hutnicy pełnili warty honorowe przy trumnie Prymasa Tysiąclecia kardynała Stefana Wyszyńskiego. Struktury zakładowe Solidarności liczyły wówczas około 7800 osób na 9500 zatrudnionych w Hucie.

W Hucie Warszawa ksiądz Jerzy Popiełuszko odprawiał słynne Msze za Ojczyznę. Po wprowadzeniu stanu wojennego w grudniu 1981 roku i pacyfikacji Huty, msze prowadzone przez kapłana odbywały się w kościele św. Stanisława Kostki. Msze dla hutników odprawiane przez błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszkę upamiętnia pomnik-krzyż stojący przy bramie głównej Huty Warszawa. W latach 80. był usuwany przez władze, jednak hutnicy ponownie go ustawiali. Dziś drewniany, historyczny krzyż znajduje się w kościele św. Stanisława Kostki.

(więcej)

Strajki lata 1980 roku, rozpoczęte na Lubelszczyźnie, trwały od pierwszych dni lipca i były odpowiedzią na podwyżki cen mięsa i wędlin, wprowadzone przez rządzącą ekipę Edwarda Gierka. W sierpniu protesty ogarnęły cały kraj.

14 sierpnia rozpoczął się strajk w Stoczni Gdańskiej, zorganizowany przez działaczy Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, w obronie Anny Walentynowicz, dyscyplinarnie zwolnionej z pracy za niezależną działalność związkową. W nocy z 16 na 17 sierpnia powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, na czele którego stanął Lech Wałęsa. Sformułowano 21 postulatów dotyczących między innymi zgody na powołanie niezależnych od partii i pracodawców wolnych związków zawodowych, zagwarantowania prawa do strajku, uwolnienia więźniów politycznych.

W sierpniu do strajków solidarnościowych przystąpiły załogi około 700 zakładów pracy z całej Polski, w tym Huty Warszawa czy Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego we Wrocławiu. Po wielu dniach negocjacji protestujących ze stroną rządową, komunistyczne władze i przedstawiciele robotników podpisali historyczne porozumienia - 31 sierpnia 1980 roku w Gdańsku oraz dzień wcześniej - 30 sierpnia - w Szczecinie, a także 3 września w Jastrzębiu-Zdroju i 11 września w Hucie Katowice.

Na mocy tych porozumień powstał ogólnopolski Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność", zarejestrowany 10 listopada 1980 roku. W niedługim czasie przystąpiło do niego prawie 10 milionów Polaków. Od 2014 roku patronem związku jest błogosławiony ksiądz Jerzy Popiełuszko.